Không còn xuất hiện trong đời sống thường
nhật, trầu cau vẫn tiếp tục là lễ vật không thể thiếu trong nghi lễ truyền
thống. Triển lãm cổ vật văn hóa trầu cau kể nhiều về quá khứ của cau trầu.
Ống nhổ bằng vàng - Ảnh: BTC cung cấp
Một
tiểu cảnh gian giữa ngôi nhà Việt tầng lớp trung lưu thời Nguyễn thế kỷ 19 - 20
được dựng tại không gian trưng bày của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Hoành phi,
câu đối, bàn thờ với lễ vật cung kính dâng lên. Trầu cau cũng không thể thiếu.
Thói
quen thắp hương trầu cau hiện vẫn còn trong đời sống nhiều người Việt vào mỗi
ngày rằm, mồng một âm lịch. “Tuy nhiên, người trẻ không còn ăn trầu nữa. Số
người ăn trầu hiện còn rất ít”, bà Bích Vân - Giám đốc Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam nói.
Cũng
chính vì vậy, trưng bày cổ vật văn hóa trầu cau tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia
từ 24.10 - 30.1.2013 là bổ sung hình dung về văn hóa này.
Khoảng
hơn 100 hiện vật, tài liệu, hình ảnh tiêu biểu được lựa chọn giới thiệu. Những
hiện vật gồm: bình vôi, ống vôi, ống nhổ, dao bổ cau, têm trầu, khay trầu, cơi
trầu, âu trầu, túi trầu, hộp trầu thuốc, cối giã trầu, xà tích... Bộ đồ ăn trầu
của hoàng cung cầu kỳ chất liệu với vàng, bạc, ngọc, ngà. Bộ đồ bình dân phong
phú với chất liệu dễ kiếm như tre, gỗ...
Văn
hóa trầu cau cũng được giới thiệu từ Bắc vào Nam, từ miền xuôi lên miền ngược
qua các dân tộc: Kinh, Tày, Chăm, Khơme, Xơ Đăng, Xtiêng... Theo ông Nguyễn
Quốc Hữu, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia: “Tục ăn trầu giữa các dân tộc Việt Nam có những
nét tương đồng, nhưng do không gian văn hóa riêng của từng dân tộc mà vẫn có
điểm khác biệt”. Chính vì thế, dao bổ cau có chuôi bằng xương của một dân tộc vùng
cao khiến nhiều người thích.
Theo
Bảo tàng Lịch sử Quốc gia, trong trưng bày có 1 chiếc bình vôi ký kiểu mượn của
nhà sưu tập Thành Hải Dương. Đây là bình vôi được đặt làm từ nước ngoài dùng
riêng cho nhà quyền quý.
Tuy
nhiên, trong trưng bày lần này, người xem không có cơ hội thưởng ngoạn những
chiếc bình vôi với hoa vôi. “Khi người sử dụng lấy vôi khỏi bình, gạt lại vôi
thừa, những vôi đó sẽ khô lại thành hoa vôi. Có những bình vôi có hoa vôi dài
hàng chục cm. Đây cũng là một sự thú vị”, một nhà sưu tập cổ vật chia sẻ.
Theo TNO