Trong
làng, nhiều gia đình còn giữ nghề nấu rượu cổ truyền. Mùi men rượu thơm
lừng tỏa ra từ nóc bếp trong tiết trời se lạnh khiến bước chân ai cũng
không khỏi chếnh choáng, ngập ngừng.
Chị
Nguyễn Thị Lương, một hộ sản xuất rượu lâu đời trong làng cho biết:
“Rượu làng Cẩm được làm hoàn toàn bằng phương pháp thủ công nên có hương
vị rất riêng. Trước đây, gạo dùng để nấu rượu là giống nếp cái hoa vàng
trồng trên lớp phù sa màu mỡ. Sau khi thu hoạch mỗi nhà đều chọn ra chỗ
thóc chắc mẩy nhất nấu thành rượu dùng trong những dịp lễ, tết hoặc
những khi gia đình có công việc. Ngày nay, tuy được làm thường xuyên hơn
nhưng rượu cũng phải làm từ thứ nếp được tuyển chọn. Như vậy mới trưng
cất được loại rượu tốt nhất”.
Ủ men rượu, một trong những công đoạn quan trọng để làm ra món rượu nếp cái hoa vàng.
Các
công đoạn làm rượu cũng khá cầu kỳ. Thóc sàng sảy cho hết sạn, mang xay
bỏ đi lớp vỏ nhưng vẫn phải giữ nguyên lớp cám bọc bên ngoài. Sau khi
ngâm kỹ thì đồ hai lần thành xôi đến khi có mùi thơm lừng thì mang ra
hong cho nguội hẳn rồi mới tiến hành ủ men. Loại men truyền thống của
làng là men thuốc bắc. Men này sẽ giúp rượu có vị nồng và êm khi uống.
Điểm độc đáo trong cách ủ rượu của làng Cẩm là dùng lá sen để bọc các
lớp gạo. Lá sen phải là loại lá bánh tẻ không non mà cũng không quá già.
Ban đầu người ta trải một lớp lá sen vào rá rồi chọc vài lỗ thủng dưới
đáy để trong quá trình ủ nước rượu chảy ra. Cứ một lớp xôi đồ sẽ rắc một
lớp men cho đều. Sau đó lại đậy lớp lá sen lên trên cùng cho kín rồi
mang ủ trong phòng yếm khí.
Thông
thường một mẻ rượu phải được ủ từ 2 đến 3 ngày tùy thời tiết. Cơm rượu
nếp cái hoa vàng khi đã lên men đến độ có thể ăn được ngay nhưng nếu
muốn dùng lâu, người ta đổ thêm rượu chưng cất rồi bưng kín trong vò
sành, hạ thổ khoảng ba tháng đến một năm. Như vậy sẽ được thứ rượu ngon,
đạt chất lượng tốt nhất. Rượu thành phẩm có màu vàng sóng sánh, uống
vào thoạt đầu thấy cay cay ở đầu lưỡi, sau sẽ thấy vị ngọt đượm. Đây là
thứ đặc sản quê hương mà người làng Cẩm vẫn mang ra tiếp đãi mỗi khi có
khách quý từ phương xa tới chơi.
Chị
Lương cho biết thêm: “Rượu làng Cẩm chính gốc uống vào rất êm và không
đau đầu. Nhiều người nơi khác biết tiếng tìm đến hỏi mua nên vài năm gần
đây một số nhà trong làng cũng làm thêm để bán. Thế nhưng tuyệt nhiên
chúng tôi vẫn giữ cách làm truyền thống, cẩn thận từ khâu chọn nguyên
liệu đến ngâm, ủ, chưng cất. Rượu mang cả cái tình và cái tâm của người
làng Cẩm Giang”.
Cuộc
sống hiện đại nhiều bon chen vất vả nhưng người làng Cẩm Giang vẫn giữ
cho mình cách sống giản dị, chân chất. Thứ rượu nếp cái hoa vàng theo
thời gian vẫn được người dân nơi đây giữ nguyên cách nấu cổ truyền, nồng
đượm hương vị quê hương. Không cần cầu kỳ, kiểu cách, một chén rượu
nồng chan chứa tình quê, tình người cũng đủ níu chân du khách nhớ về
miền đất Kinh Bắc trù phú, giàu nghĩa tình.
Theo: baobacninh