|
Trị bệnh u gan bằng thuốc sắc hoặc viên tễ
Lời thề "phải bốc thuốc bằng cái tâm”
Cũng như nhiều bài thuốc bí truyền của
các dân tộc khác, các bài thuốc và cách bốc thuốc của người Chăm ở làng
thuốc An Nhơn cũng lắm công phu. Đến nay có hơn 20 thầy lang trong làng
này thông thạo các loại thuốc nhưng họ đều có chung một nguyên tắc là
không tiết lộ ra bên ngoài, kể cả người quen ở nơi xa tới, nếu ai tiết
lộ điều này sẽ bị trưởng làng tước quyền bốc thuốc. Bởi nếu tiết lộ thì
cây thuốc quý sẽ có nguy cơ bị tận diệt. Theo các thầy lang người Chăm,
những cây thuốc mọc trong các hẻm đá thường có chất lượng cao hơn mọc
ngoài đất thịt. Bởi vậy, công phu đi tìm thuốc cũng vì thế mà gian nan
hơn. Khi sắc và bào chế thuốc cũng có nhiều bí quyết riêng. Ông Đạo Huy
Trung thổ lộ: "Cũng có người Kinh từ nơi xa đến học cách sắc thuốc ở
làng thuốc bí truyền này, chúng tôi chỉ bảo cho họ một ít phương pháp,
ấy thế nhưng khi về nhà họ tự bào chế thì lại không có công hiệu, hoặc
công hiệu giảm đi rất nhiều. Hiện, ở Phú Yên, Bình Định cũng có các loại
cây thuốc này nhưng lại không có chất dược liệu như ở núi Cà Đú và Bác
Ái.
Từ ngày biết bốc thuốc (cách đây hơn
30 năm) cho đến khi phải nghỉ dưỡng ở nhà vì sức khỏe quá yếu, ông Đạo
Rơ Thanh vẫn luôn giữ cho mình một nguyên tắc: Phải bốc thuốc bằng cái
tâm, nếu vụ lợi thì bài thuốc ắt hẳn sẽ giảm đi rất nhiều công hiệu. Đây
là niềm tin đã hóa thành quan niệm sống của những người Chăm ở làng
thuốc Cà Đú. Tất thảy những người cùng thế hệ với ông Thanh đều tự hào
giữ được quan điểm đầy nhân văn đó.
Một trong những người bốc thuốc "mát
tay” ở làng thuốc An Nhơn này phải kể đến chị Đào Thị Nữ. Mới ngoài 40
tuổi nhưng chị không nhớ nổi bàn chân mình đã đi qua bao nhiêu bản nghèo
để giúp bà con cách uống thuốc, cách đi lên rừng tìm cây thuốc. "Trên
núi Cà Đú cũng như núi Bác Ái này có rất nhiều loại cây thuốc quý mà đôi
khi mình không biết. Chúng tôi đi bán thuốc nếu thấy bệnh không giảm
hoặc không ngăn chặn được thì không bao giờ dám lấy tiền. Có lấy thì
cũng lấy tiền công thôi chứ không phải mục đích kinh doanh làm giàu” -
chị Nữ tâm sự. Kéo tôi xuống kho chứa thuốc của gia đình mình, chị Nữ
bảo hiện chị có đầy đủ các loại thuốc chữa bệnh viêm gan, loét dạ dày, u
tá tràng… Thuốc được xắt ra thành lát, phơi khô hiện nay chỉ bán với
giá 100 đến 120 ngàn đồng/kg. Nếu hoàn tán (thành viên để uống liền mà
không cần sắc) thì giá sẽ cao hơn gấp 2 hoặc 3 lần. Tuy nhiên theo những
người bốc thuốc ở làng thuốc Cà Đú thì uống thuốc sắc thành nước tốt
hơn bào chế thành viên tễ. Nhiều khách hàng quen của làng thuốc này họ
đặt mua hàng tạ, uống khi nào giảm bệnh mới trả tiền.
Ông Nam từ "cõi chết” trở về nhờ chính bài thuốc
của vợ mình (thầy thuốc Đào Thị Nữ) bốc
Nhân chứng sống kể chuyện giảm bệnh
Đầu năm 2012, chị Lê Bảo Phúc (đường
Hùng Vương, Cam Ranh, Khánh Hòa) phát hiện mình bị bệnh viêm gan cấp
tính, các bác sỹ cảnh báo điều trị bằng các loại kháng sinh thông thường
sẽ rất khó suy giảm, muốn giảm thì bắt buộc phải xạ trị. Tuy nhiên sức
khỏe của chị lại yếu nên không thể áp dụng biện pháp này. Thế nên chị
quyết định xin bác sỹ về nhà tự điều trị bằng các loại thuốc do người
thân mua ở nước ngoài. Nhưng dùng ròng rã suốt nửa năm trời chị vẫn
không thấy bệnh thuyên giảm, mà còn có chiều gia tăng. Đang trong lúc
chán nản, chị được người quen giới thiệu đến tìm hiểu và mua thuốc Nam ở
làng An Nhơn. Thật lạ, sau chỉ 2 tháng uống thuốc của người Chăm, da dẻ
chị khởi sắc trở lại, không còn phải nằm bẹp trên giường thường xuyên
như trước nữa. Kể về giai đoạn khó khăn đó, chị tâm sự rằng: "Tưởng
không còn cách nào chữa hay hơn, đang tính chuyện về Sài Gòn tìm cơ hội
mới thì bắt gặp được bài thuốc quý này. Vừa rồi đi tái khám bác sỹ kêu
các chỉ số phát triển bệnh đã giảm 50%, như thế cũng là tuyệt diệu lắm
rồi. Cái hay của những người bán thuốc ở Cà Đú là họ bán ít một, uống
chuyển bệnh thì mới bán tiếp, giá thì lại rất rẻ nên sau khi giảm bệnh
tôi còn giới thiệu cho nhiều người đến An Nhơn mua thuốc nữa đấy”.
Tuy nhiên, nắm bắt tâm lý nóng lòng
muốn mua thuốc tốt của bệnh nhân nên đã xuất hiện nhiều đối tượng lợi
dụng bài thuốc bí truyền này. Theo điều tra của chúng tôi, có một số
người Chăm lẫn người Kinh lợi dụng thương hiệu làng thuốc An Nhơn dùng
nhiều chiêu để câu kéo khách. Mới đây, chúng tôi bắt gặp một số người ăn
mặc trang phục người Chăm thường xuyên bán thuốc dạo ngay tại ngã 5
Phan Rang đoạn rẽ đi TP.Đà Lạt. Tiếp xúc một đối tượng là nữ, khi hỏi về
chứng chỉ hành nghề thì người này nói bỏ quên ở nhà. Mặc dù chỉ với một
toa thuốc bao gồm nhiều thứ rễ cây hợp lại nhưng các đối tượng này vẫn
hào sảng tuyên bố có thể chữa được 5 loại bệnh nan y. Sau khi trao đổi
giá cả, người phụ nữ này cho biết: Trị giá mỗi thang thuốc là 40.000
đồng. Tuy nhiên, nếu chỉ uống thuốc theo từng thang một và ngắt quãng
thì sẽ không bao giờ có hiệu quả và còn có tác dụng phụ rất nguy hiểm.
Bởi vậy, muốn bệnh lành hẳn, người bệnh phải mua ít nhất là 35 thang với
tổng số tiền hơn một triệu đồng. Các loại thuốc này hoàn toàn khác ở An
Nhơn.
Quyết xây dựng thương hiệu
Chủ tịch xã Xuân Hải - ông Trần Ngọc
Phận, cho biết: "Chính quyền địa phương hết sức ủng hộ, tạo mọi điều
kiện để An Nhơn nhanh chóng được công nhận là thương hiệu làng nghề
thuốc Nam truyền thống. Phần lớn nhân dân các thôn An Nhơn, An Phước lâu
nay đều sống bằng nghề thuốc. Khi làng thuốc Nam này có thương hiệu thì
bà con chẳng cần đi xa, mà người ta sẽ tìm đến”. Cũng theo UBND xã Ninh
Hải, vài năm trở lại đây, dự án về bảo tồn cây thuốc, bảo tồn nghề
thuốc Chăm được thúc đẩy ráo riết. Đây là chủ trương của nhiều cấp chính
quyền tỉnh Ninh Thuận. Nếu dự án thành công thì đây là mô hình trình
diễn bảo tồn và phát triển bền vững nghề thuốc Nam truyền thống của
người Chăm Ninh Thuận.
Theo: Đại Đoàn Kết
|