Cụ
Mã Thị Nìn, 84 tuổi, cho biết: Nghề làm giấy bản của đồng bào Nùng ở
xóm Lũng Quang, thị trấn Thông Nông, huyện Thông Nông, tỉnh Cao Bằng đã
có từ rất lâu, đến cả trăm năm nay, được truyền từ thế hệ này sang thế
hệ khác.
Giấy
bản của Lũng Quang vừa có mùi thơm đặc trưng của núi rừng, lại rất dai,
mỏng, phục vụ nhu cầu sinh hoạt tâm linh của đồng bào dân tộc trong
vùng.
Công đoạn tạo khuôn giấy từ bể múc lên. |
Nguyên
liệu chính để làm giấy bản là vỏ cây dưỡng (tiếng Nùng gọi là cây mạy
sla), thân thẳng, nhiều cành, mọc tự nhiên trên các núi đá, trong các
cánh rừng già, nhưng nay người dân đã đem giống cây về trồng ở ven rẫy,
trong vườn nhà.
Chị
Lương Thị Ngần, một người làm giấy bản cho biết, số lượng vỏ cây để làm
một mẻ giấy khoảng 30 - 40 kg vỏ cây, làm ra được 800 tờ giấy bản, xếp
thành từng tệp, mỗi tệp khoảng 10 tờ. Mỗi mẻ này bán ra thị trường thu
về 1 triệu đồng.
Theo
người dân Lũng Quang, giấy bản được làm quanh năm, nhiều nhất là vào
các tháng 2, 3, 6, 7, vì đây là khoảng thời gian để thu hoạch nguyên
liệu làm giấy. Giấy làm ra được lái buôn đến tận nhà thu mua hoặc đem ra
chợ phiên bán.
Việc
làm giấy bản không gây ô nhiễm môi trường, vì cây nguyên liệu có thể
tận thu cả thân làm củi đun, lá cây có thể làm thức ăn chăn nuôi gia
súc. Mỗi nhà chỉ cần đầu tư xây một lò sấy, một bể nước nhỏ là có thể
làm giấy.
Giấy
bản ở Lũng Quang được người dùng ưa chuộng, bán rất chạy. Có lẽ đây
chính là một trong những điều làm nên sức sống của nghề làm giấy bản ở
vùng cao này. |
Hiện nay, ở Lũng Quang nhà
nào cũng có bể cùng lò sấy để làm giấy. Năm 2013, từ dự án giảm nghèo
của tỉnh, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh đã đầu tư hỗ trợ xóm
bảo tồn và phát triển nghề truyền thống với số tiền 70 triệu đồng cho
các hộ nghèo tại xóm; trong đó, mỗi hộ được 10 triệu đồng để xây lò dán
khô, bể múc làm giấy.
Theo
ông Trương Văn An, Trưởng xóm Lũng Quang, nghề làm giấy bản đã giúp
nhân dân xóm Lũng Quang có việc làm và thu nhập ổn định, góp phần vào
việc thúc đẩy phát triển kinh tế của xóm, nâng cao đời sống cho bà con.
Từ thu nhập của nghề làm giấy và được sự quan tâm, đầu tư của Nhà nước,
bà con trong xóm đã cùng nhau góp sức làm đường bê tông quanh xóm; 100%
hộ dân được sử dụng nước sạch; con em đều đến trường đầy đủ, nhà nào
cũng mua sắm xe máy, ti vi. Hiện cả xóm chỉ còn 2 hộ nghèo.
Thoát
nghèo từ nghề truyền thống lâu năm, người dân ở Lũng Quang ngày càng
chú trọng vào việc phát triển nghề truyền thống của mình bằng cách
truyền dạy cho con cháu. Nhiều hộ đã mạnh dạn đầu tư 2 - 3 lò sấy, trồng
khoảng 0,5 ha cây nguyên liệu để đẩy mạnh nghề làm giấy.
Theo : baotintuc.vn