Hàng
trăm năm về trước, phụ nữ đồng bào dân tộc Vân Kiều đã biết tìm kiếm
những hòn đá suối, đá núi, trái cây nhiều màu sắc để làm vật trang sức.
Nhiều nghệ nhân có tay nghề cao đã dùng bạc để sáng chế ra các
loại trang sức mới lạ phục vụ cho nhu cầu làm đẹp của người phụ nữ Vân
Kiều.
Đối với trang sức đeo cổ, các nghệ nhân dùng những vòng bạc
đặc, to để uốn tròn vừa đủ bó sát cổ hoặc đính các đồng bạc lại với nhau
bằng sợi cước thành một vòng tròn và kết hợp với hạt cườm đá đủ sắc
màu.
Với vòng, nhẫn đeo tay thì có nhiều kích cỡ khác nhau theo sở
thích của từng người. Riêng đôi khuyên tai, các nghệ nhân dùng bạc tạo
ra nhiều kiểu dáng khác nhau nhưng phổ biến nhất là loại hình tròn to
khi đeo vào sẽ tăng thêm nét đẹp của gương mặt người phụ nữ Vân Kiều –
Pa Kô.
Trong cuộc kháng chiến chống quân địch, những người phụ nữ Vân
Kiều đã lợi dụng lợi thế là chiếc khuyên tai để cất giấu tài liệu cho
các cán bộ cách mạng.
Có hai loại khuyên tai được làm ra để phục vụ cho việc vận
chuyển tài liệu mật đó là loại dùng gỗ nhẹ, rỗng bên trong, sau đó bọc
lớp bạc mỏng bên ngoài (loại khuyên tai này dùng để vận chuyển tài liệu
mật bằng giấy) và loại dùng ống tre già, nhỏ, bọc bên ngoài lớp bạc
mỏng, hai bên đầu đeo tai dán hai miếng gương tròn vừa với lỗ rỗng của
khuyên tai (dùng để vận chuyển đá lửa). Những loại khuyên tai này thường
tròn, to hơn loại khuyên tai vốn có để đảm bảo sức chứa bên trong.
Những chiếc khuyên tai bằng bạc đặc biệt ấy ở các bản làng Pa
Nho, A Bung, A Vao, Tà Rụt. Được biết đồ trang sức của họ qua thời gian
đến nay chỉ có rất ít người còn giữ lại được.
Lý do chủ yếu là trong những năm khó khăn, nhiều người vì hoàn
cảnh riêng nên đã phải bán hoặc đổi khuyên tai bằng bạc lấy nhiều loại
hàng hóa khác phục vụ cho cuộc sống hàng ngày.
Ngày nay, những người phụ nữ Vân kiều ít đeo khuyên tai bằng bạc, chúng chỉ còn giữ ở một số gia đình coi như trang sức kỷ niệm.
Theo giaoducthoidai.vn