Sử dụng các sản phẩm từ Trinh nữ hoàng cung: Cẩn trọng không thừa!
(Ngày đăng: 21/05/2013 Lượt xem: 662)
Trước năm 2005 theo kinh nghiệm dân gian, nhân dân sử dụng lá
Trinh nữ hoàng cung sắc nước uống để chữa trị bệnh u bướu, nhưng kể từ
khi sản phẩm thuốc Crila được Cục Quản lý Dược-Bộ Y tế cho phép lưu hành
toàn quốc với chỉ định điều trị u xơ tử cung và phì đại lành tính tuyến
tiền liệt cho đến nay trên thị trường đã có hàng trăm sản phẩm gắn với
Trinh nữ hoàng cung ra đời. Điều kỳ lạ là mỗi sản phẩm lại được “chế”
theo một công thức khác nhau khiến người dùng như rơi vào ma trận, khó
phân biệt đâu là sản phẩm thực sự có tác dụng chữa bệnh.
Ma trận các sản phẩm từ Trinh nữ hoàng cung
Từ năm 1990, khi TS. Trâm bắt đầu nghiên cứu về cây Trinh nữ hoàng cung
(TNHC) và tạo ra sản phẩm thuốc điều trị u xơ tử cung và phì đại lành
tính tuyến tiền liệt từ cây Trinh nữ hoàng cung Việt Nam. Cụm công trình
nghiên cứu về cây TNHC đã chứng minh được tác dụng thực sự của cây TNHC
thì hàng loạt các sản phẩm gắn với mác TNHC đua nhau ra đời. Liệt kê sơ
sơ cũng có cả hàng chục loại, bao bì thiết kế bắt mắt với tên sản phẩm,
màu sắc, bao bì gần giống với sản phẩm nghiên cứu đã được cấp phép của
Bộ Y tế, nhưng hầu hết… đều là thực phẩm chức năng. Điểm chung của các
sản phẩm này là đều có thành phần chính từ cây Trinh nữ hoàng cung kết
hợp với một số dược liệu khác. Các sản phẩm có công thức khác nhau, có
sản phẩm thì kết hợp TNHC với Nhân sâm, Hoàng bá, Ích mẫu nhưng có sản
phẩm khác lại kết hợp với Xạ đen, Giảo cổ lam, Đào nhân, Xích thược, hay
với Linh chi, tam thất, bột nghệ... và được giới thiệu là có thể “xua
tan nỗi lo ung bướu” hay “nâng cao hiệu quả điều trị bệnh u xơ, u nang”,
tiêu nhỏ u xơ tuyến tiền liệt, giảm kích thước u bướu... nếu không đọc
kỹ thì người tiêu dùng rất dễ lầm tưởng là thuốc điều trị bệnh.
Theo NGND, GS. TS Phạm Thanh Kỳ - nguyên Hiệu trưởng trường Đại học Dược
Hà Nội hiện nay trên thị trường có quá nhiều sản phẩm từ thảo dược có
thành phần na ná như nhau. Nguyên nhân do nhiều cơ sở sản xuất đã sử
dụng kết quả nghiên cứu của các nhà khoa học để sản xuất các loại thực
phẩm chức năng có công dụng tương tự. Tuy nhiên, do các công trình
nghiên cứu của các nhà khoa học đã được đăng ký bảo hộ và chuyển giao
cho một đơn vị sản xuất thuốc nhất định. Các doanh nghiệp không có công
trình nghiên cứu, không được chuyển giao buộc phải gán thêm các dược
liệu khác để được cấp phép sản xuất dưới dạng thực phẩm chức năng. Tuy
nhiên, theo GS Kỳ, bất kỳ một sản phẩm thảo dược nào cũng phải có quá
trình nghiên cứu bài bản từ độc tính cấp, độc tính bán trường diễn, để
đảm bảo độ an toàn cao còn phải nghiên cứu ảnh hưởng đến sinh sản, cấu
trúc nhiễm sắc thể, thử tác dụng dược lý trên động vật thực nghiệm sau
đó đánh giá hiệu quả điều trị trên lâm sàng theo quy chế của Bộ Y tế,
khi đó sản phẩm được phép lưu hành mới có giá trị.
Người trong cuộc nói gì?
TS-DS Nguyễn Thị Ngọc Trâm, người đã có hơn 20 năm theo đuổi các đề tài
nghiên cứu về cây TNHC - cụm công trình đã được nhận giải thưởng nhà
nước năm 2010 cho biết: Qua nghiên cứu các loài cây TNHC thu thập ở Việt
Nam đã phát hiện có một loài đặc biệt chứa nhiều nhóm chất có hoạt tính
sinh học khác với những loài còn lại đều được nhân dân gọi là TNHC.
Loài cây này đã được chọn lọc để nghiên cứu, trồng trọt và thu hái,
nghiên cứu hóa học, tác dụng sinh học và phát triển trên quy mô lớn để
lấy nguyên liệu sản xuất thuốc Crila. Loài cây này là một “thứ” mới (new
variety) của loài TNHC có ở Việt Nam. Nó được đặt tên là Trinh nữ crila
(Crinum latifolium L. var. crilae Tram & Khanh).
Từ kết quả nghiên cứu của TS. Trâm và các cộng sự trong và ngoài nước đã
tạo ra thuốc Crila, được chỉ định điều trị u phì đại tuyến tiền liệt và
u xơ tử cung. Theo kết quả đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ: “Đánh
giá tác dụng điều trị phì đại lành tính tuyến tiền liệt bằng viên nang
TNHC”, do GS-TS Trần Đức Thọ, Viện Lão khoa, Bệnh viện Bạch Mai làm chủ
nhiệm thì sau 2 tháng dùng thuốc Crila nhóm bệnh nhân được nghiên cứu
đạt hiệu quả khá và tốt là 89,18%. “Đánh giá hiệu quả và khả năng chấp
nhận thuốc Crila trong điều trị bệnh u xơ nhẵn tử cung (u xơ tử cung)”,
cũng là đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ do PGS-TS Vương Tiến Hòa, Bệnh
viện Phụ sản Trung ương làm chủ nhiệm, kết quả thuốc Crila có hiệu quả
điều trị đối với bệnh nhân u xơ tử cung đạt 79,5% -đặc biệt là đối với
bệnh nhân u xơ tử cung có kích thước từ 6cm trở xuống. Thuốc có độ an
toàn cao, không có tác dụng phụ. Cả hai đề tài trên đều được Hội đồng
khoa học Bộ Y tế đánh giá xuất sắc.
Thử lâm sàng ở Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương, Bệnh viện Y học cổ
truyền TP.HCM và Viện Lão khoa Hà Nội, kết quả cho thấy, Crila làm giảm
33-93% triệu chứng tiểu tiện. 90% bệnh nhân giảm thể tích tuyến tiền
liệt, một số đã trở lại kích thước bình thường và cơ quan tiểu tiện lành
mạnh sau 2 tháng chữa trị. Cho đến nay, Crila là loại thuốc sản xuất từ
thảo dược đầu tiên trên thế giới có khả năng điều trị u xơ tử cung ở
phụ nữ.
Theo khẳng định của TS. Trâm, loại thảo dược được nghiên cứu dùng làm
nguyên liệu sản xuất thuốc Crila là từ cây TNHC (Crinum latifolium L.
var.crilae Tram & Khanh), họ Náng (Amaryllidaceae), hoàn toàn không
có sự kết hợp với bất kỳ thảo dược nào khác. Việc sử dụng TNHC kết hợp
với các thảo dược khác như Nhân sâm, Linh chi, Giảo cổ lam, Đào nhân,
Xích thược, hay với Linh chi, tam thất, bột nghệ... và một số thảo dược
khác là hoàn toàn chưa có trong nghiên cứu của T.S Trâm, vì thế chưa có
cơ sở khoa học để khẳng định tác dụng điều trị u xơ, u nang có hiệu quả
và an toàn hay không.
Cẩn trọng không thừa!
Cho đến nay, nhiều công ty Đông dược, thầy thuốc Y học cổ truyền và
những người bệnh đang tự sử dụng cây này làm thuốc cũng đều nghĩ rằng đó
chỉ là một loài thuần nhất và công dụng của nó dù lấy ở đâu thì cũng
đều như nhau. Nhưng thực tế lại không phải như vậy!
PGS. TSKH Trần Công Khánh, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây thuốc dân tộc cổ truyền
(CREDEP) đã khuyến cáo người tiêu dùng “việc tìm kiếm và tự chế biến cây
TNHC làm thuốc cần chú ý tính chính xác để đảm bảo hiệu quả chữa bệnh.
Bởi, trong quần thể những cây gọi là TNHC, nhưng cũng có sự không đồng
nhất. Thậm chí, cùng là cây TNHC nhưng thổ nhưỡng, cách chăm sóc khác
nhau... cây cũng sẽ có hoạt chất khác nhau. Vì thế, hiệu quả sử dụng
cũng khác nhau”.
Ngay cả khi chọn đúng được cây TNHC, thì việc sử dụng kết hợp với các
dược liệu khác cần hết sức cẩn trọng. NGND, GS. TS Phạm Thanh Kỳ - khẳng
định: việc phối hợp các dược liệu với nhau có thể tốt, nhưng cũng có
thể làm giảm tác dụng, thậm chí là gây độc cho cơ thể. Cái quan trọng là
việc phối hợp đó phải qua nghiên cứu, chứng minh cụ thể là dựa trên cơ
sở nào, thử nghiệm kết quả ra sao. Không phải cứ phối hợp các vị thuốc
với nhau là có sản phẩm tốt được.
Không phải cứ phối hợp các vị thuốc với nhau là có sản phẩm tốt
Việc phối hợp các dược liệu với nhau phải được nghiên cứu, chứng minh cụ
thể là dựa trên cơ sở nào, thử nghiệm kết quả ra sao. Không phải cứ
phối hợp các vị thuốc với nhau là có sản phẩm tốt được”.
NGND, GS.TS PHẠM THANH KỲ
Vì sức khỏe người bệnh, khi kết hợp TNHC với bất cứ dược liệu nào khác
phải nghiên cứu và có cơ sở khoa học chắc chắn thì mới đảm bảo an toàn
cho người bệnh và không làm giảm hiệu quả điều trị của TNHC”.
TS. NGUYỄN THỊ NGỌC TRÂM
Theo: An ninh Thủ Đô