Bưởi Luận Văn là giống bưởi có nguồn gốc từ thôn Luận Văn (xã Thọ Xương, huyện Thọ Xuân, Thanh Hóa), được nhiều người biết đến là một sản vật tiến vua ngày xưa.
Đến hiện tại, loại bưởi này được người dân ưa chuộng, tìm mua để dâng lên bàn thờ tổ tiên vào dịp lễ Tết.
Bưởi Luận Văn có màu đỏ và mùi thơm đặc trưng dùng để dâng lên bàn thờ tổ tiên với ý nghĩa may mắn.
Theo tìm hiểu của phóng viên, những năm trước đây, bưởi đỏ Luận Văn được rao bán với số lượng rất ít, giá thành của loại trái cây này cũng không hề rẻ, dao động khoảng vài trăm nghìn đồng/quả. Thậm chí, với những cặp bưởi vip đẹp, giá còn có thể “đội” lên tới 1,2 triệu - 1,5 triệu đồng.
Tuy nhiên, khoảng 3 năm trở lại đây, nhận thấy giá trị kinh tế của bưởi đỏ, nhiều tỉnh thành đã bắt đầu nhân giống cây trồng khiến số lượng bưởi đỏ có mặt trên thị trường khá nhiều. Vì vậy, giá thành bắt đầu giảm xuống, dao động khoảng 60.000 đồng - 100.000 đồng/quả.
Năm nay, do thời tiết không thuận lợi, số lượng bưởi đỏ cung ứng cho thị trường ít hơn mọi năm nên loại quả này được các tiểu thương tăng giá bán, từ 100.000 đồng - 200.000 đồng/quả, tuỳ loại.
Vào những ngày sát Tết Nguyên đán, giá bưởi đỏ loại thường có thể lên tới 250.000 đồng - 300.000 đồng quả, giá bưởi đỏ loại vip có thể lên tới 1 triệu đồng/cặp. Với những loại quả được tạo hình tài lộc bắt mắt bằng cách ép khuôn được bán với giá khoảng 300.000 đồng - 350.000 đồng/quả.
Bưởi đỏ mang lại giá trị kinh tế cao cho nhiều hộ dân.
Theo các chủ vườn tại xã Thọ Xương, năm nay nắng nóng kéo dài, lại đúng thời điểm cây bưởi phát triển mạnh nhất khiến bưởi ra hoa ít, tỉ lệ đậu trái thấp, lá và quả non rụng nhiều nên sản lượng thu hoạch bưởi đỏ kém hơn mọi năm.
Tại trang trại bưởi đỏ tiến vua Luận Văn (huyện Thọ Xuân, Thanh Hoá), chị Nguyễn Thị Hương, chủ trang trại cho biết, năm nay sản lượng bưởi thấp, hàng đạt đẹp chuẩn ít hơn các năm trước.
Thêm vào đó, bưởi đỏ chín từ khoảng tháng 10 âm lịch nhưng người trồng thường cố neo trái đến dịp Tết âm lịch để bán được giá. Tuy nhiên, do thời tiết thất thường vào tháng cuối năm khến cho bưởi chín rất nhanh, khó bảo quản được đến ngày Tết.
Thương lái về tận nơi để thu mua.
“Vườn nhà tôi có 600 gốc bưởi, thường sẽ cho thu hoạch khoảng hơn 1 vạn quả nhưng năm nay mất mùa, tôi ước tính chỉ thu về khoảng 4.000 - 5.000 quả. Lượng bưởi cung ứng cho thị trường không đủ nên có thể giá bưởi sẽ lại tiếp tục biến động vào sát Tết” - chị Hương chia sẻ.
Ông Lê Minh Tâm là một trong những hộ trồng nhiều bưởi tiến vua nhất ở xã Thọ Xương. Ông cho hay, khu vườn của gia đình có gần 500 gốc bưởi đỏ và đã cho thu hoạch được 3 năm trở lại đây.
“Các thương lái về tận vườn để hỏi mua, tranh nhau đặt cọc luôn từ tháng 10. Hiện tại, gần 500 gốc bưởi của gia đình tôi đã có thương lái đặt mua hết, không còn hàng để bán. Hầu hết, các nhà vườn tại xã Thọ Xương đều đã có thương lái đặt cọc” - ông Tâm chia sẻ.
Bưởi đỏ được bọc cẩn thận, đóng thùng vận chuyển, phân phối ra thị trường.
Anh Nguyễn Trung Thành - thương lái bỏ sỉ bưởi đỏ Luận Văn tại Hà Nội cho biết, năm nay anh đã bao nguyên một nhà vườn tại xã Thọ Xương với diện tích gần 2 ha.
Từ đầu tháng 11 âm lịch tới nay, anh bắt đầu cắt bưởi bán lai rai. Chủ yếu đợi vào các ngày Rằm tháng Chạp, dịp ông công ông táo, Tết Nguyên đán và Rằm tháng Giêng để cắt bưởi với số lượng lớn phục vụ nhu cầu của người dân.
Năm 2005, bưởi Luận Văn được đưa vào chương trình khôi phục và phát triển cây ăn quả đặc sản của tỉnh Thanh Hóa. Sau đó, từ những cây đầu dòng được tuyển, đã phục tráng để nhân rộng.
Năm 2010, từ cây đầu dòng do Viện Nghiên cứu rau quả - Học viện Nông nghiệp Việt Nam cung cấp, toàn huyện Thọ Xuân đa trồng mới được 2.000 cây.
Tháng 12/2013, Cục Sở hữu trí tuệ Việt Nam đã cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00039 cho sản phẩm bưởi "Luận Văn" cho khu vực địa lý gồm xã Thọ Xương và xã Xuân Bái, thuộc huyện Thọ Xuân, tỉnh Thanh Hóa.
Năm 2021 sản phẩm bưởi Luận Văn được UBND tỉnh Thanh Hóa đã được công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao.