Sau
một thời gian dài "ngậm ngải tìm trầm” ở nơi rừng sâu, núi thẳm, thành
quả mà ông Trương Thanh Khoan (xã Phú Sơn, huyện Tân Phú, tỉnh Đồng Nai)
có được chính là công thức tạo trầm hương bằng tinh chất của kiến…
Ông Trương Thanh Khoan bên cây dó bầu tạo trầm
Trăn trở tìm trầm
Vượt qua 100km đường xa, đèo dốc, len
lỏi trên các con đường rừng núi bạt ngàn trong thời tiết se se lạnh đầu
năm, cuối cùng chúng tôi cũng tìm được nhà của "vua” trầm hương. Không
cần nghe "chính chủ” khoe thành quả đạt được, chúng tôi cũng cảm nhận sự
khá giả từ nghề tạo trầm của gia đình ông Khoan. Ông Trương Thanh Khoan
là một trong những khá ít người có tư tưởng thoát nghèo mãnh liệt, trở
thành giàu có.
Chỉ vào hàng loạt mẫu trầm hương lưu
giữ trong nhà, ông Khoan cho hay, ý tưởng nuôi kiến tạo trầm không chỉ
đem lại giá trị vật chất cho gia đình mà còn đem đến hàng loạt giá trị
tinh thần vô giá về nghệ thuật tạo trầm. Yêu quý trầm hương đến nỗi ông
Khoan không nỡ lòng nào bán những "đứa con” tinh thần do mình tự tay
nâng niu nuôi dưỡng. Nhằm lưu giữ thành quả từ chính bàn tay trắng tạo
nên, ông đã dành riêng một phòng trong căn nhà khang trang để trưng bày
những tác phẩm nghệ thuật lớn - nhỏ. Nhìn vào các sản phẩm trầm trưng
bày tại nhà ông Khoan, những ai đến đây đều phải trầm trồ khen ngợi vì
giá trị vật chất từ trầm đang tồn tại. Nhưng đối với ông Khoan thì đây
thật sự là món quà vô giá của cuộc sống đem lại. Nở nụ cười tươi tắn
chất chứa đầy niềm vui từ cái nghề sống chết này, ông Khoan tâm sự: "Cơ
duyên vô tình đưa tôi đến với cái nghề cực khổ này, cũng may sau này có
những sáng tạo để đổi đời bằng cách bắt thiên nhiên phục vụ con người”.
Say sưa với câu chuyện tìm trầm,
"Vua” trầm hương kể cho chúng tôi nghe về sự đi lên từ nghề phu trầm.
Được sự chỉ dẫn của những phu tim trầm lão làng nên sau giải phóng ông
Khoan đã khăn gói vào rừng tìm trầm với ước mơ thay đổi cuộc sống cơ cực
mà cả gia đình đang phải gánh chịu. Đời phu tìm trầm gian nan cực khổ
khi hàng ngày phải băng rừng, lội suối thậm chí vào tận chốn thâm sơn
cùng cốc. Song vì miếng cơm, manh áo nên khổ thế, khổ nữa phu tìm trầm
cũng có thể vượt qua. Để có thể tìm ra trầm hương, ông Khoan cùng các
phu phen khác phải lục lọi khắp các cánh rừng miền Đông Nam bộ, miền
Trung, thậm chí còn lần mò sang tận Lào, Campuchia với hy vọng đổi đời
từ trầm tự nhiên. Khó khăn cực khổ là thế song kết quả mang về không như
mong đợi. Bởi vì có chuyến đi dẫu có thắng thì cũng chỉ chia nhau mỗi
người được một ít, chuyến nào đi không gặp trầm thì ra về trắng tay. Rút
cuộc, mười mấy năm lục lọi trong rừng tìm trầm không mang lại cho ông
giá trị gì đáng kể, ngoài việc nuôi gia đình sống qua ngày.
Trong
những lần đi tìm trầm, tình cờ ông Khoan phát hiện trên thân một cây dó
bị kiến đục khoét làm tổ. Các đường vân gỗ quanh tổ kiến có màu dầu đen
bóng như trầm hương tự nhiên. Ông lấy dao nạo một mảnh nhỏ đem đốt thì
mảnh gỗ tỏa mùi hương trầm ngào ngạt. Ý tưởng thuần chủng kiến, bắt kiến
phục vụ cho việc tìm trầm bắt đầu từ đó. Ông bắt đầu thuần dưỡng kiến
để tạo trầm. Thời gian không phụ lòng người, từ đó công việc tốt đẹp dần
lên.
|
Đất nở hoa
Mệt mỏi với nghề tìm trầm tự nhiên
nhưng vẫn còn say mê với nghề trầm, đồng thời hy vọng có thể tạo ra trầm
nhân tạo càng thôi thúc ông Khoan chú tâm vào việc nuôi dưỡng trầm. Năm
2000, từ bỏ việc tìm trầm tự nhiên, ông Khoan quay sang tìm cây dó
trong rừng về trồng rồi tận dụng thổ nhưỡng, cộng với các vết thương hở
do côn trùng đục khoét làm nước mưa thấm vào lâu ngày sẽ tích tụ trầm
hương. Nhưng oái oăm thay việc trông chờ vào thiên nhiên không mang lại
hiệu quả kinh tế cao vì hàng trăm cây dó mới có một cây tạo được trầm
dựa vào thiên nhiên. Riêng tinh chất tạo trầm hương lúc bấy giờ trên thị
trường bán nhiều song hiệu quả tạo trầm không cao, điều này khiến ông
Khoan băn khoăn và trăn trở. Mãi sau này, tình cờ phát hiện trên thân
một cây dó bị kiến đục khoét làm tổ. Các đường vân gỗ quanh tổ kiến có
màu dầu đen bóng như trầm hương tự nhiên. Thấy vậy, ông Khoan liền lấy
dao, nạo một mảnh nhỏ đem đốt thì mảnh gỗ tỏa mùi hương trầm ngào ngạt.
Kinh nghiệm đi rừng cùng với thời gian "ăn nằm” nhằm theo dõi hoạt động
của kiến được ông chú ý và đúc kết bằng công thức tạo trầm hương từ tinh
chất của kiến cùng các món gia vị khác. Ý tưởng thuần chủng kiến, bắt
kiến phục vụ con người của ông bắt đầu bằng việc ông đi vào rừng vận
chuyển và thuần dưỡng kiến để tạo trầm. Thời gian không phụ lòng người
nông dân có tư tưởng sáng tạo khi khả năng sinh sôi nẩy nở của đàn kiến
mỗi ngày một tăng.
Thành công bắt đầu hé mở, ông Khoan
tiếp tục lên kế hoạch và phương pháp lấy tinh chất từ kiến kết hợp với
mười mấy nguyên liệu khác để tạo thành hợp chất hỗ hợp tham gia tạo trầm
hương. Công thức tạo chế phẩm kích thích cây dó tạo trầm hoàn thành,
ông Khoan bắt đầu khoan cây dó trưởng thành (sau 3 năm nuôi trồng) nhằm
bơm tinh dầu vào thân cây. Việc khoan cây dó làm tổn thương cây được xem
là nguyên nhân tác động kích thích tạo trầm cho cây dó đơn thuần bằng
phương pháp vật lý. Theo phương pháp này thì nhựa cây sẽ tiết ra bao lại
vết thương lâu ngày sẽ thành trầm hương. Khi bơm chế phẩm tạo trầm được
từ 8 tháng trở lên dầu trầm đã tích tụ và có thể thu hoạch. Nhưng nếu
có điều kiện thì bơm nhiều lần cũng với thời gian kéo dài sẽ cho loại
trầm chất lượng tốt, giá cao. "Chế phẩm kích thích cây dó tạo trầm chính
gia vị hữu hiệu giúp dó tạo trầm”, ông Khoan hoan hỉ khẳng định hiệu
quả chế phẩm do chính tay ông sáng chế. Công thức tạo trầm đã có cho nên
muốn thành công trong việc tạo trầm chỉ cần làm đúng, bơm đủ trúng mùa
bội thu.
Chia sẻ "quả ngọt”
Không chỉ tự cung, tự cấp hỗn hợp tạo
trầm cho 7ha cây dó (khoảng 3.000 cây) của gia đình, ông Khoan còn cung
cấp chế phẩm ra thị trường với mức giá 150.000 đồng/lít. Hiện chế phẩm
này có khả năng áp dụng cho tất cả các vùng miền trong cả nước không cần
phân biệt thổ nhưỡng, khí hậu. Không phải che giấu công thức làm giàu
từ việc tạo trầm, vì vậy theo ông Khoan hiện nay có ba công thức tạo
trầm có giá trị cao. Thứ nhất, tạo dáng thành những cây trầm kiểng, giá
cả hấp dẫn (vô giá) tùy sở thích từng người. Cách thứ hai, gia công
thành mảnh, miếng trầm kiến giá dao động từ 3 triệu đồng trở lên. Cách
thứ ba đó là, cả cây bỏ vào máy xay nhỏ ngâm ủ, chưng cất lấy dầu và
tinh dầu trầm hương. Sản phẩm này có giá cao ngất ngưởng từ 7 -10 ngàn
USD/lít. Với quan điểm thành công của mình chính là thành công của người
khác cho nên ông Khoan tận tình giúp đỡ và phổ biến kiến thức cũng như
kinh nghiệm trồng dó tạo trầm cho nông dân cả nước. Ông Khoan cho rằng,
có nhiều cách để thoát nghèo song cách tạo trầm từ cây dó bầu, dó me là
một cách hoàn toàn có thể thực hiện được. Chỉ vào một số thành phẩm, ông
Khoan hớn hở cho hay: "Chế phẩm của tôi có thể tạo ra trầm loại 3-4
trong khi hiện nay trên thị trường chỉ có thể tạo ra trầm loại 5-6.
Chính vì, chất lượng trầm tốt nên sản phẩm của ông đang được chào đón ở
thị trường trong nước cũng như thị trường nước ngoài. Thời gian qua,
khách hàng từ Nhật, Thái Lan, Trung Quốc, Singapore không ngừng tìm hiểu
sản phẩm với mong muốn đặt hàng số lượng lớn”. Ông Khoan còn mật bí
thêm, Thái Lan và Trung Quốc có ngỏ ý mua công thức chế phẩm tạo trầm
song ông nhất định không bán mặc dù giá chào hàng rất cao. Theo ông
Khoan, ông sẽ tiếp tục giữ độc quyền về công thức chế tạo chế phẩm tạo
trầm góp phần tạo vốn riêng cho Việt Nam mà không nước nào có được.
Đời
phu tìm trầm gian nan cực khổ khi hàng ngày phải băng rừng, lội suối
thậm chí vào tận chốn thâm sơn cùng cốc. Song vì miếng cơm, manh áo nên
khổ thế, khổ nữa phu tìm trầm cũng có thể vượt qua. Để có thể tìm ra
trầm hương, ông Khoan cùng các phu phen khác phải lục lọi khắp các cánh
rừng miền Đông Nam bộ, miền Trung, thậm chí còn lần mò sang tận Lào,
Campuchia với hy vọng đổi đời từ trầm tự nhiên, nhưng không có kết quả.
|
Mấy chục năm sống với nghề tạo trầm,
vì thế đối với ông nghề này vừa là miếng cơm manh áo vừa là nghệ thuật.
Và điều quan trọng nhất là thành quả sáng chế của ông được các Bộ ngành
công nhận. Cụ thể, "phương pháp kích thích và chế phẩm vi sinh kích
thích cây dó để tạo trầm hương” của nông dân Trương Thanh Khoan đã được
Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) chứng nhận bằng độc quyền
sáng chế. Năm 2014, ông Khoan được Tạp chí Sở hữu trí tuệ và sáng tạo
(Trung ương Hội sở hữu trí tuệ Việt Nam) chứng nhận "Danh hiệu cúp vàng
sản phẩm tin cậy, nhãn hiệu ưa dùng, dịch vụ hoàn hảo năm 2014”. Trước
đó, năm 2013, chế phẩm kích thích cây dó để tạo trầm hương của ông cũng
đoạt giải khuyến khích Hội thi sáng tạo kỹ thuật toàn quốc lần thứ 12
(2012-2013).
Theo : daidoanket.vn