Sau thời gian dài hoang phế, đến nay nhiều công trình kiến trúc
của chốn hậu cung triều Nguyễn đã được Trung tâm bảo tồn di tích cố đô
Huế trùng tu và đưa vào khai thác để phục vụ du khách.
Không gian tiếp khách của hoàng thái hậu tại nhà Tả Trà - Ảnh: Bùi Ngọc Long
|
Hậu
cung triều Nguyễn là chốn thâm nghiêm ẩn chứa nhiều bí ẩn và giai thoại
liên quan đến vương triều cuối cùng của chế độ quân chủ VN, do đó các
di tích là nơi ăn chốn ở của các bà hoàng, cung tần mỹ nữ luôn có sức
hấp dẫn đặc biệt với du khách.
Trong những năm qua, Trung tâm bảo tồn di tích cố đô Huế (viết tắt
trung tâm) đã nỗ lực trùng tu nhiều hạng mục công trình, nhất là các
công trình trong khu vực Đại nội và Kinh thành Huế, trong đó có những
cung điện dành cho các bà hoàng, như: cung Diên Thọ (dành cho thái hậu),
Bình An đường (nơi chữa bệnh cho các bà nội cung), cung An Định (dành
cho gia đình vua Bảo Đại, sau chủ yếu là nơi ở của bà Từ Cung)...
Đầu năm 2015, trung tâm đã mở cửa không gian tiếp khách của hoàng
thái hậu triều Nguyễn tại di tích nhà Tả Trà thuộc cung Diên Thọ. Mới
đây, ngày 20.10, trung tâm tiếp tục mở cửa cung Trường Sanh, một cung
điện dành cho các vị thái hoàng thái hậu cùng các cung nữ tùy tùng của
triều Nguyễn nằm trong Đại nội - Huế, để phục vụ du khách. Một biệt điện
khác từng là nơi ở của Đoan Huy Hoàng thái hậu (tức bà Từ Cung), vợ vua
Khải Định (1916 - 1925), vị vua thứ 12 của triều Nguyễn (số 145 đường
Phan Đình Phùng, P.Phú Nhuận, TP.Huế, bên dòng sông An Cựu) vừa qua cũng
được chỉnh trang và mở cửa đón khách.
Hiện vật tại cung Trường Sanh - - Ảnh: Bùi Ngọc Long
|
Chiêm ngưỡng đời sống hậu cung
Ngay sau khi mở cửa, cung Trường Sanh đã trở thành điểm thu hút du
khách. Tại đây, họ được chiêm ngưỡng các hiện vật gắn liền với đời sống
của các bà trong cung như hoàng bào, áo mão, hộp đựng trầu, hài... Cung
Diên Thọ cũng được rất nhiều người ghé thăm để nhìn tận mắt những đồ
dùng trong sinh hoạt hậu cung xưa, đặc biệt là chiếc xe kéo tay của
Hoàng thái hậu Từ Minh (mẹ vua Thành Thái) sau gần 108 năm lưu lạc trên
đất Pháp, cùng một chiếc phụng liễn (thường được gọi là kiệu) của Hoàng
thái hậu Từ Cung được trưng bày tại nhà Tả Trà, nơi tiếp khách của hoàng
thái hậu. Một điểm khác là di tích Phước Thọ am (một ngôi chùa trong
cung Diên Thọ) sau khi được trùng tu, bài trí lại đã trở thành nơi du
khách nữ thường xuyên đến chiêm bái, cầu nguyện.
Các địa chỉ khác như Bình An đường, nhà lưu niệm bà Từ Cung... sau
khi đưa vào hoạt động dịch vụ đều trở thành điểm đến được du khách ưa
thích.
Tuy nhiên, nếu chỉ tái tạo không gian nội thất, triển lãm hiện vật
và bán hàng thôi thì chưa đủ. Điều đặc biệt ở các di tích nội cung triều
Nguyễn là trung tâm đã gắn liền di tích này với các hoạt động văn hóa
và dịch vụ, giúp cho di tích có được “hơi thở sống” thực sự.
Theo ông Phan Thanh Hải, Giám đốc trung tâm, các cung điện dành cho
các bà hoàng vốn có sức hấp dẫn riêng do tính độc đáo gắn liền đời sống
của chốn hậu cung với các hoạt động nữ công gia chánh và một số ngành
nghề thủ công truyền thống nổi tiếng của Huế xưa.
Do đó, lần đầu tiên trung tâm đã mạnh dạn triển khai dịch vụ may đo
áo dài truyền thống, bán các sản phẩm mang dấu ấn riêng hoàng cung xưa
như: ngự trà, ngự tửu cùng các loại thảo dược làm nên thang thuốc nổi
tiếng Minh Mạng thang..., các sản phẩm và dịch vụ này cũng được du khách
ưa thích. Chính Đại sứ Mỹ tại VN, ông Ted Osius lần đầu tiên đến Huế
(ngày 5.2.2015) cũng đã vào thăm di sản Huế và tham gia buổi học nấu ăn
và thưởng thức món bún bò Huế tại cung Diên Thọ.
“Hoạt động dịch vụ tại các cung điện dành cho các bà hoàng không
chỉ làm hồi sinh nét đẹp truyền thống và phục vụ tốt hơn cho du khách mà
còn kéo theo nhiều lợi ích cộng đồng từ các ngành nghề thủ công và đặc
sản Huế, mang lại công ăn việc làm và thu nhập cho người dân địa
phương”, ông Phan Thanh Hải cho biết. Khi được hỏi về vấn đề làm sao để
dung hòa giữa việc bảo tồn di tích và phát huy hiệu quả du lịch ở các di
tích liên quan tới nội cung khi có nhiều hoạt động dịch vụ đi kèm, ông
khẳng định: “Nguyên tắc rất quan trọng là việc trưng bày, khai thác và
phát huy giá trị các khu di tích này không được làm ảnh hưởng đến di
tích mà phải có tác dụng làm sống động, hấp dẫn và tôn vinh giá trị di
tích. Chúng tôi đặc biệt quan tâm đến nguyên tắc này nên đến nay các di
tích tại khu di sản Huế chưa có biểu hiện phát triển lệch hướng”.
Cũng theo ông Hải, sắp tới tại khu di sản Huế sẽ có thêm một số địa
chỉ gắn liền với các hoạt động của các bà trong nội cung được phục hồi
và giới thiệu đến du khách, như vườn Thiệu Phương, vườn Cơ Hạ, cung An
Định…
Tu bổ di tích từ tiền vé tham quan
Theo số liệu từ trung tâm, nguồn kinh phí đầu tư cho
các công trình di sản Huế ngày càng tăng: năm 2010 có 60 tỉ đồng, năm
2014 đạt 90 tỉ đồng, năm 2015 là 150 tỉ. Tính chung từ năm 1996 - 2015,
tổng nguồn đầu tư cho công tác trùng tu khoảng 1.000 tỉ đồng (trong đó
có gần 50% từ nguồn ngân sách địa phương, chủ yếu từ tiền bán vé tham
quan).
Theo: thanhnien.com.vn