Việc bảo vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - Đáy hướng tới sự phát triển
bền vững đã được các bộ, ngành, chính quyền các địa phương thuộc lưu vực
hai con sông này quan tâm. Tuy nhiên, chất lượng môi trường nước chưa
được cải thiện, tình trạng xả nước thải vượt quy chuẩn cho phép vẫn diễn
ra.
 |
| Hà Nội đang triển khai nhiều giải pháp cải thiện chất lượng nước sông Nhuệ - Đáy. Ảnh: Bá Hoạt |
Lưu vực sông Nhuệ - Đáy có vai trò quan trọng trong phát triển
kinh tế, xã hội của các tỉnh, thành phố: Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình,
Hòa Bình, Hà Nội. Với 7.388km2, đây là vựa lúa lớn thuộc vùng Đồng bằng
sông Hồng. Trên địa bàn Hà Nội, sông Nhuệ dài 64km, bắt nguồn từ cống
Liên Mạc, huyện Từ Liêm đến xã Đông Lỗ, huyện Ứng Hòa; sông Đáy dài gần
100km, từ xã Vân Nam, huyện Phúc Thọ đến xã Hương Sơn, huyện Mỹ Đức.
Những năm gần đây, tốc độ phát triển kinh tế, xã hội các địa phương nằm
trong lưu vực sông Nhuệ - Đáy mạnh, góp phần nâng cao đời sống người
dân... Tuy nhiên, ngoài lợi ích mang lại từ nguồn tài nguyên thì tình
trạng ô nhiễm môi trường nói chung và môi trường nước nói riêng tại lưu
vực sông Nhuệ - Đáy rất nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng
đồng. Nguyên nhân, do nguồn nước thải từ các khu công nghiệp, cụm công
nghiệp, làng nghề chưa qua xử lý thải trực tiếp vào lưu vực đã tác động
đến chất lượng nước sông Nhuệ - Đáy (các chỉ số BOD, COD, NH, amoni...
vượt quá tiêu chuẩn cho phép từ 2 đến 15 lần, thậm chí có vị trí vượt
quá 70 lần). Tình trạng đổ phế thải, rác thải xuống sông diễn ra phổ
biến; hoạt động lấn chiếm, xây dựng trái phép hai bên sông cũng diễn ra
phức tạp...
Với chức năng quản lý nhà nước về tài nguyên và bảo vệ môi trường, Sở
Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã đề xuất với UBND TP Hà Nội ban hành
nhiều văn bản pháp luật bảo vệ môi trường, trong đó Đề án tổng thể bảo
vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - Đáy được quan tâm hàng đầu. Sở Tài
nguyên và Môi trường đã chỉ đạo các đơn vị chức năng phối hợp với các cơ
quan liên quan tổ chức nhiều lớp tập huấn bảo vệ môi trường cho đội ngũ
cán bộ làm công tác quản lý môi trường ở 100% xã, phường, thị trấn nhằm
nâng cao trách nhiệm và huy động cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường.
Sở Tài nguyên và Môi trường cũng đã hướng dẫn hàng chục nghìn gia đình
sinh sống dọc tuyến đầu nguồn sông Tô Lịch dùng chế phẩm sinh học làm
sạch nước thải tại nguồn, trước khi thải ra sông. Vì vậy, chất lượng
nước sông đầu nguồn được cải thiện, giảm đáng kể mùi khó chịu…Việc quan
trắc đánh giá chất lượng và lưu lượng xả thải tại các cửa xả thải trực
tiếp vào sông Nhuệ, sông Đáy được quan tâm thực hiện. Riêng năm 2012, đã
tiến hành quan trắc chất lượng nước mặt tại 26 điểm trên sông Nhuệ, 14
điểm sông Đáy... Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã phối hợp với Tổng
cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) lắp đặt thiết bị camera
giám sát thường xuyên dòng chảy tại đập Thanh Liệt, huyện Thanh Trì và
tiến hành khảo sát lưu vực sông Nhuệ - Đáy, chọn vị trí lắp đặt hai trạm
quan trắc nước tự động. Qua đó, phát hiện nồng độ ô nhiễm và chỉ đạo
kịp thời các địa phương tìm giải pháp khắc phục.
Những năm gần đây, nhiều dự án, kế hoạch xử lý ô nhiễm nước sông, hồ khu
vực nội thành; nước thải khu dân cư, khu công nghiệp, làng nghề được
đầu tư thực hiện. Trong số 19 cơ sở nằm trên lưu vực sông Nhuệ - Đáy
trong danh sách gây ô nhiễm nghiêm trọng, có 18 cơ sở đã thực hiện xong
các biện pháp xử lý ô nhiễm theo quy định, hiện chỉ còn 1 cơ sở đang
trong quá trình vận hành thử nghiệm trạm xử lý nước thải. Tại một số
huyện việc thí điểm đầu tư xây dựng bãi chôn lấp rác thải vệ sinh đã
phát huy tác dụng. UBND TP Hà Nội cũng đang tích cực chỉ đạo triển khai
thực hiện các dự án: Xử lý nước thải Yên Sở công suất 200.000m3/ngày
đêm; Nhà máy xử lý nước thải Phú Đô công suất 84.000m3/ngày đêm; Nhà máy
xử lý nước thải Yên Xá công suất 270.000m3/ngày đêm; đầu tư xây dựng
trạm xử lý nước thải cụm làng nghề tại xã Dương Liễu, huyện Hoài Đức
công suất khoảng 13.000m3/ngày đêm; xây dựng trạm xử lý nước thải sinh
hoạt và làng nghề huyện Hoài Đức, công suất 12.000m3/ngày đêm; dự án Cụm
đầu mối Liên Mạc; cụm công trình đầu mối trạm bơm Yên Nghĩa; trạm bơm
Đông Mỹ, Ngoại Độ 2, Yên Thái tiêu thoát nước cho các quận, huyện; Dự án
nạo vét sông Đáy; nạo vét, cải tạo, nâng cấp lòng dẫn, nâng cấp trục
chính sông Nhuệ kết hợp với làm đường giao thông cải thiện môi trường
gắn với chỉnh trang, nâng cấp công trình trên sông Nhuệ... Trong đó một
số dự án đã đi vào hoạt động mang lại kết quả khả quan đã góp phần giảm
thiểu ô nhiễm môi trường sông Nhuệ - Đáy.
| Sở Tài
nguyên và Môi trường Hà Nội tham mưu với UBND TP Hà Nội ban hành các văn
bản pháp luật bảo vệ môi trường, nhất là các chương trình, dự án thuộc
Đề án bảo vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - Đáy đến năm 2015 và định
hướng đến năm 2020; tích cực tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức,
trách nhiệm của cộng đồng trong công tác bảo vệ môi trường; tăng cường
và đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư của Nhà nước, doanh nghiệp, tổ chức,
cá nhân trong và ngoài nước để thực hiện xã hội hóa công tác bảo vệ môi
trường, cảnh quan thiên nhiên; phối hợp với các lực lượng chức năng
tăng cường kiểm tra thường xuyên, đột xuất, phát hiện và xử lý nghiêm
những hành vi vi phạm môi trường sông Nhuệ - Đáy. |