Theo thống kê của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hiện có khoảng 80% lượng rác thải sinh hoạt ở khu vực nông thôn xả trực tiếp ra môi trường.

Nguyên nhân là bởi tại nhiều địa phương chưa có điểm đổ rác thải, chưa quy hoạch hoặc chưa có khu xử lý rác thải tập trung.

Ô nhiễm nghiêm trọng ở làng nghề

Theo tính toán, nếu trung bình một người ở các đô thị lớn thải ra 1kg rác/ngày thì tại nông thôn, lượng rác thải ra của mỗi người dân vào khoảng 0,6 - 0,7kg/ngày. Như vậy, với khoảng 50 triệu dân đang sống ở nông thôn, mỗi ngày có khoảng 30.000 – 35.000 tấn rác thải cần được xử lý, thu gom. Tuy nhiên, lượng rác thu gom  chưa được nhiều, chủ yếu người dân tự xử lý bằng cách đào hố chôn, đốt, hoặc thải bừa bãi ra các sông, ao, hồ.

Tại các vùng có làng nghề thì việc rác bị đổ bừa bãi bên lề đường, ngõ xóm đang rất phổ biến, ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe người dân và cảnh quan nông thôn. Hiện cả nước có khoảng 1.450 làng nghề, phân bố ở 58 tỉnh thành, nhiều nhất là khu vực Đồng bằng sông Hồng, tập trung chủ yếu ở Hà Nội, Thái Bình và Bắc Ninh…Trong đó, các làng nghề có quy mô nhỏ, trình độ sản xuất thấp, thiết bị cũ và công nghệ lạc hậu chiếm phần lớn (hơn 70%). Do đó, đã và đang nảy sinh nhiều vấn đề môi trường nông thôn, tác động xấu tới chất lượng môi trường đất, nước, không khí và sức khỏe của người dân làng nghề. Kết quả phân tích chất lượng nước thải một số làng nghề dệt nhuộm tại Thái Bình cho thấy, hầu hết các chỉ tiêu phân tích đều vượt tiêu chuẩn cho phép.

Bên cạnh rác thải sinh hoạt, rác thải rắn từ các làng nghề thì ở nhiều nơi nước thải cũng đang gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Đặc biệt là những nơi có nhiều cơ sở chăn nuôi tập trung, chế biến thủy sản đông lạnh, thực phẩm, hàng năm thải ra từ vài chục ngàn đến hàng trăm ngàn mét khối nước không được xử lý, gây ô nhiễm nguồn nước.

Rác thải xả thẳng ra môi trường

Có một thực tế là với không ít người dân sinh sống ở khu vực nông thôn, khi điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn thì việc bảo vệ môi trường với họ chỉ là thứ yếu. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chủ yếu làm cho môi trường nông thôn bị ô nhiễm.

Bên cạnh đó cũng có tình trạng nhiều hộ dân chỉ quan tâm làm sạch gia đình mình mà chưa quan tâm đến môi trường sống của cộng đồng, đổ rác bừa bãi ra quanh khu vực mình sinh sống, khiến tình trạng ô nhiễm ngày càng trầm trọng.

Một nguyên nhân khác nữa là chính quyền địa phương nhiều nơi chưa chú trọng đến công tác bảo vệ môi trường, chưa xây dựng, quy hoạch nơi thu gom, xử lý rác thải.

Ông Nguyễn Danh Sơn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển bền vững vùng Bắc bộ cho biết: Hầu hết địa phương ở vùng nông thôn hiện nay vẫn trong tình trạng không có điểm đổ rác thải, không quy hoạch, không có khu xử lý rác thải tập trung.

Theo ông Sơn, vấn đề rác thải nông thôn hiện nay là bức xúc nhất. Tại các thành thị, việc xử lý rác thải được đảm bảo bằng sự đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước thông qua các dịch vụ môi trường, còn khu vực nông thôn thì ngược lại.

Kết quả khảo sát mới đây của Viện Nước, Tưới tiêu và Môi trường, Bộ NN&PTNT cho thấy, với khoảng 70% dân số ở khu vực nông thôn, mỗi năm phát sinh 13 triệu tấn rác thải sinh hoạt, khoảng 1.300 triệu mét khối nước thải sinh hoạt và 7.500 tấn vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật. Trong đó, khoảng 80% khối lượng rác thải, nước thải sinh hoạt và hầu hết lượng vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật chưa được thu gom xử lý hợp vệ sinh, xả trực tiếp ra môi trường.

Kết quả điều tra 30 mô hình thu gom rác thải tại 10 tỉnh vùng Đồng bằng sông Hồng của Viện Nước, Tưới tiêu và Môi trường những năm gần đây cho thấy, chỉ có hai địa phương có kế hoạch triển khai thu gom vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật nhưng đều không thành công do thiếu kinh phí thực hiện và công tác tuyên truyền chưa sâu sát.

Các chuyên gia môi trường cho rằng, các ngành chức năng và chính quyền địa phương nên sớm đầu tư kinh phí xây dựng khu thu gom rác thải tập trung cho khu vực nông thôn. Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức của cộng đồng, đặc biệt của người nông dân trong việc chuyển đổi hành vi thu gom rác thải tại chính nơi ở. Nếu không làm tốt vấn đề này, Việt Nam đã, đang và sẽ tiếp tục phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm môi trường trầm trọng tại khu vực nông thôn.

Theo giadinh.net