Những chiếc chậu được tẩy trắng bằng axít Sunphuric
Báo động đỏ về môi trường
Theo kết quả quan trắc của Sở
TN&MT tỉnh Nam Định, quá trình cô đúc nhôm từ vỏ lon (bia, đồ uống
đóng hộp) hàng ngày thải ra khoảng 40 tấn chất thải rắn nguy hại, trong
khi nước thải từ khâu tẩy rửa sản phẩm (gồm sút, muối Cr và một số hóa
chất chuyên dụng khác) lên tới 500m3 mỗi ngày. Đặc biệt, chất thải từ
quá trình cô đúc nhôm được xếp vào loại chất thải rắn nguy hại như xỉ
than, bã cô nhôm, nước thải đều được các hộ đổ thải trực tiếp ra cống
rãnh, lề đường, bờ ruộng, thậm chí không ít người còn đổ trực tiếp xuống
hệ thống kênh mương, khiến nơi đây từ nhiều năm nay không có một loài
sinh vật nào có thể sống sót.
Bước chân vào các ngõ, xóm của làng
nghề Bình Yên, chúng tôi cảm nhận thấy mùi hôi, khai nồng nặc cùng tiếng
ồn của những tấm tôn, tấm sắt được đưa vào máy cán cuộn. Các rãnh thoát
nước đều có chung một màu trắng đục do một lượng lớn axít Sunphuric kết
tủa tạo thành. Lượng axít kết tủa nhìn bề mặt thì rắn nhưng khi sờ vào
nó nhão nhoét như bùn đã gây tắc nghẽn kênh mương, hạn chế dòng chảy.
Chia sẻ với chúng tôi, ông Bùi Văn
Minh, phó thôn Bình Yên cho biết: Đây là làng nghề du nhập. Năm 1989,
làng chỉ có 4 hộ sản xuất với nguyên liệu nhập từ xã Vân Chàng, hay một
số nơi khác ở tỉnh Bắc Ninh. Thấy làm ăn hiệu quả, mang lại thu nhập cao
nên đến nay toàn thôn có 269/570 hộ tham gia sản xuất. Trong đó, có 86
hộ chuyên cô, đúc nhôm, 161 hộ cán kéo và tạo hình, 22 hộ thuộc các loại
hình sản xuất khác. Tuy nhiên, trong sản xuất kinh doanh, các hộ chỉ
chú tâm đến lợi nhuận mà không quan tâm đến môi trường. Càng ngày môi
trường càng ô nhiễm nặng.
Không làm không có thu nhập
Người dân biết ô nhiễm nhưng vẫn chấp
nhận "sống chung với lũ” để có tiền trang trải cho cuộc sống hàng ngày
là câu chuyện buồn tại địa phương.
Ông Đặng Ngọc Bến, trưởng thôn Bình
Yên chia sẻ: Bà con trong làng toàn quen biết nhau cả. Vì thế, người này
thấy làm ăn hiệu quả đã rủ người kia góp vốn làm chung. Bà con đều là
những người lao động chân tay, cần cù, chịu khó nhưng khổ nỗi trình độ
không có nên đi làm thợ xây, phụ nề nên thu nhập cũng giới hạn, ăn tiêu
không đủ. Bà con tự tạo công ăn việc làm ngay tại gia đình, nâng cao thu
nhập là việc làm chính đáng, nhưng điều quan trọng hiện nay là phải tìm
ra phương thức tuyên truyền, nâng cao ý thức người dân. Rõ ràng, làng
nghề không thể bỏ vì nó gắn với kế sinh nhai của hàng trăm gia đình, của
hàng nghìn miệng ăn. "Niềm mong mỏi lớn nhất của người dân chính là
làng nghề sớm được tách ra xa khu dân cư, xây dựng thành khu làng nghề
tập trung để người già, trẻ nhỏ trong làng bớt bị ảnh hưởng, để môi
trường trong làng sớm trở lại trong lành như nó vốn có”, ông Bến cho
biết thêm.
Thiếu phương án khả thi
Để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi
trường ở Bình Yên, trong những năm qua, xã Nam Thanh đã được UBND tỉnh
Nam Định phê duyệt dự án đầu tư xây dựng bãi chôn lấp và xử lý chất thải
rắn, tiếp nhận tiểu dự án quản lý chất thải tại làng nghề Bình Yên, trị
giá khoảng 3 tỷ đồng do Sở TN&MT tỉnh Nam Định cùng cơ quan Hợp
tác và phát triển Thụy Sỹ phối hợp thực hiện, hỗ trợ các hộ làm nghề
kinh phí làm hố ga, ống khói, thùng nhựa đựng chất thải rắn, trang thiết
bị bảo hộ lao động... Tuy nhiên tiểu dự án này chỉ mang tính chất thí
điểm, xây dựng mô hình trình diễn trong khi ý thức bảo vệ môi trường của
người dân chưa cao, chi phí xây dựng quá lớn nên hiệu quả dự án mang
lại không cao.
Theo ông Nguyễn Văn Ngoãn, Chủ tịch
UBND xã Nam Thanh: Từ nhiều năm trước, chính quyền xã, MTTQ và các đoàn
thể chính trị xã hội đã tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành luật
bảo vệ môi trường trong sản xuất, kinh doanh nhưng vấn đề bảo vệ môi
trường ở đây rất khó khăn. Nguyên nhân là do nghề tự phát, bà con lại
không tự giác. Dù hiện nay chưa có báo cáo đánh giá tác động đến sức
khỏe nhưng đã có vấn đề liên quan đến sức khỏe của người dân trong vùng.
Hệ thống, kênh mương ở Bình Yên cũng không thể nạo vét được vì bùn độc
hại không biết đổ ở đâu. Hiện mặt đáy kênh, mương đã cao hơn mặt ruộng,
gây khó khăn cho sản xuất nông nghiệp. Do ô nhiễm nặng trong hệ thống
tưới tiêu, diện tích lúa không thể canh tác được lên tới 4ha.
Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Nam Định -
Vũ Minh Lượng cho biết: Vấn đề ô nhiễm ở Bình Yên vượt quá khả năng xử
lý của địa phương. Ngành môi trường Nam Định cũng đang bế tắc trong công
tác bảo vệ môi trường làng nghề, vì cơ chế không rõ ràng và chưa có mô
hình quản lý môi trường làng nghề.
Việc chính quyền cơ sở kêu vượt quá
khả năng trong xử lý môi trường làng nghề là câu chuyện buồn. Phải
chăng, các cơ quan chức năng, các bộ, ban, ngành cùng bắt tay để tìm ra
giải pháp tối ưu nhất giải quyết triệt để vấn đề môi trường làng nghề để
người dân yên tâm sản xuất.
Theo
kết quả quan trắc mới đây của Bộ TN&MT tại làng nghề Bình Yên, môi
trường nước mặt tại sông Nam Ninh Hải, nơi chứa nước thải của các cơ sở
sản xuất có hàm lượng SS (chất rắn lơ lửng) cao gấp 12,2 lần Quy chuẩn
Việt Nam, COD (lượng oxy cần thiết để oxy hóa các hợp chất hóa học trong
nước bao gồm cả vô cơ và hữu cơ, COD càng cao càng có hại cho sinh vật
nước và hệ sinh thái nước nói chung) cao gấp 20 lần, BOD5 (lượng oxy cần
thiết để oxy hóa hết các chất hữu cơ và sinh hóa do vi khuẩn có trong
nước nói chung và nước thải nói riêng gây ra với thời gian 5 ngày) cao
gấp 21,2 lần.
|
Theo: daidoanket |