Hôm đó là một sáng chớm thu, trời mưa bay nhè nhẹ, để hiệu chỉnh lại chân dung của Nghệ nhân trước khi xuất bản cuốn sách báu vật Làng nghề Việt Nam. Ban biên tập –  Ban truyên thông & quan hệ quốc tế Làng nghề Việt Nam đã cùng Bà cố vấn Nguyễn Hồng Liên đến thăm các Nghệ nhân Làng thêu Quất Động – Hà Nội.

Xuôi theo đường 1 cũ đến cây số 33 chúng tôi đến nhà Nghệ nhân Nguyễn Đức Khoa, ngay từ cửa tấm biển hiệu đã như chỉ rõ nghề nghiệp cho mọi khách biết anh là ai. Cả gian nhà rộng khoảng chừng 5 thợ thêu nữ đang cúi đầu miệt mài trên các khung thêu, với các đường kim mũi chỉ lấp dần các đường chì phác thảo. Đây cũng chỉ là những người thợ của anh Khoa. Họ miệt mài cặm cụi chăm chú như không biết đến khách vào cửa hàng và cũng có thể đặc thù nghề nghiệp họ không thể xao nhãng khi làm việc. Toàn bộ các mảng tường lớn treo kín các loại khung tranh đã hoàn chỉnh trrông thật đẹp để phục vụ du khách.

  Anh ân cần và niềm nở đón Bà Liên cùng đoàn chúng tôi vào nhà trong nơi có thể ngồi trò truyện không sợ bị cắt ngang. Là chủ doanh nghiệp và là nghệ nhân nổi tiếng nên rất bận .

Nghệ nhân Nguyễn Đăc Khoa và bà Nguyễn Hồng Liên (HHLNVN)

Qua các câu chuyện chúng tôi thấy Nghệ nhân đang ước muốn mở một trung tâm truyền nghề - dạy nghề  cạnh nhà, để dành cho những lao động khuyết tật và cơ nhỡ. Điều đó thấy ở Nghệ nhân có một tâm hồn thật trong sáng và nghĩa tình. Khoa khiêm tốn nói “ Còn nhiều lớp Nghệ nhân đi trước giỏi hơn nhiều nhiều mà tôi còn phải học tập”.  Hiện nay công việc kinh doanh của anh cũng đang phát triển thuận lợi. Nhưng công tác quảng cáo và PR anh nói cần phải mạnh hơn để đảm bảo ký được những đơn hàng lớn với trong và ngoài nước,  bản thân anh sẽ cho ra đời những tác phẩm đẹp hơn nữa để cống hiến cho xã hội. Trời vẫn mưa tí tách.

Chúng tôi chia tay với sự tận tình của hai vợ chồng anh để đến Nghệ nhân Nguyễn văn Giỏi

Qua đường tàu hỏa Bắc Nam chúng tôi đi đến Đình làng. Cạnh ngã ba là nhà Nghệ nhân Giỏi. Đón chúng tôi Giỏi tươi cười vồn vã, trông anh thật dễ mến và tin tưởng.

Nghệ nhân Nguyễn Văn Giỏi và các tác phẩm

Đập vào mắt chúng tôi trong gian phòng khách là những tủ kính bày những áo Vua, Hoàng hậu và những y phục cung đình cổ. Những màu vàng của thời trang Vua, chúa .v.v.. Làm cho tôi cảm thấy nghẹt thở vì sợ sợ không biết có phải là chưa bao giờ nhìn thấy thật hay chưa, hay vì màu sắc, họa tiết và kiểu cách của Hoàng bào xưa có cái gì đó khó tả.

          Anh bắt đầu kể về những gì như đã kể với nhiều đoàn. Nhưng có khác hơn vì chúng tôi là những người biên soạn cuốn sách cho nên những có thêm được những mặt trái và mặt phải cùng nhiều suy tư, trăn trở kèm thêm ước muốn của Nghệ nhân. Anh thật là chăm chỉ nếu với cái hoa nổi thêu ở trước ngực áo để cài ngọc của Vua to bằng khỏang quả quýt thì anh đã phải miệt mài đến 04 tháng để hoàn thiện. Đấy chỉ là việc thêu khi đã vẽ đựoc mẫu. Nhưng để có được mẫu thì là chuyện cực khó vì đòi hỏi phục dựng hoàng bào và còn tất cả những y phục đúng các triều Vua ngày xưa thì thật là quá khó.

Anh rất dản dị, nhìn anh say mê trao đổi về nghề thẩm cảm phục ở con người anh sự cần mẫn và bền chí khi phục dựng những y phục Vua chúa ngày xưa. Anh cũng còn rất vất vả vì chỉ riêng Hoàng bào Vua thì đã tốn đến 25m vải và khoảng 2 năm làm việc liên tục mới hoàn thành. Theo như nghệ nhân nói nếu làm đủ bộ quần áo cho riêng Vua thì một người thợ giỏi phải mất khoảng 52 năm làm việc liên tục.

Anh cũng đang nghĩ thêm các dòng sản phẩm mới để bán trên thị trường nhằm khẳng định tay nghề và có thêm kinh phí để thực hiện những tác phẩm kinh điển mà khó có ai có thể làm đẹp hơn. Còn nhiều điều mà chúng tôi không tiện nói về những tác phẩm đã vượt ra tầm quốc tế.

Mong vị Phó Chủ tịch Hội thêu Thường Tín Hà Nội sẽ có đủ quyết tâm và nghị lực giữ nghề, truyền nghề và phát triển tốt nghề nghiệp. Đồng thời anh sẽ có nhiều tác phẩm phục dụng nhiều hơn nữa để người đời còn được biết đến những y phục chuẩn của Vua chúa ngày xưa. Tạm biệt gia đình anh, Nghệ nhân cùng chúng tôi đến nhà vị Chủ tịch Hội thêu Thường tín  Lê Xuân Nguyên.

Qua cổng Làng đi khoảng 100m là tới nhà anh. Nghệ nhân vừa phóng xe ôtô về đến nơi vì anh cũng quá bận, vừa lo cửa hàng ở 75 nguyễn thái Học hà Nội , vừa lo hàng triển lãm tại Hội chợ Expo Giảng Võ và còn việc công việc nhà nữa chứ. Gặp các Nghệ nhân nổi tiếng đâu có dễ.

 Đâu đó trong nhà có tiếng trẻ nhỏ oe oe anh cười bẽn lẽn và nói nhà vừa có thêm em bé nhìn anh vui ra mặt. Trời cũng vẫn còn mưa nhè nhẹ lại quá trưa rồi, việc trao đổi với Nghệ nhân đâu có được nhiều. Sau khi thăm quan qua các tác phẩm và sản phẩm ở tại nhà, anh cùng anh Giỏi mời chúng tôi ăn trưa để tiếp tục trao đổi thì sẽ ra nhiều điều hay hơn nữa. Thật là chu đáo. Qua những câu chuyện của anh, chúng tôi biết anh hiện tham gia rất nhiều những công việc chung của các tổ chức, đoàn thể, hội và các công tác khác. Anh hiện đã thành đạt và đang hoàn thiện các ước muốn của mình. Sắp tới anh sẽ có những tác phẩm và sản phẩm mang tính đặc biệt để cung cấp cho thị trường trong và ngoài nước đang có nhu cầu rất lớn. Biết nói thế nào nhỉ người đàn ông này quả là tài hoa. Tạm biệt anh hẹn sẽ gặp lại anh vào chương trình “ Góc nghệ thuật chiều thứ tư” tại trung tâm văn hóa Hàn Quốc tại 49 Nguyễn Du - Hà Nội sắp tới.

    Trí Trung