Từ việc đóng chiếc xuồng mini cho
con đi thi, nhiều người thấy đẹp đến nhà anh Tốt đặt hàng. Nét duyên
những chiếc ghe, xuồng nhỏ làm nhiều người mê. Vậy là anh Tốt chuyển qua
nghề đóng ghe xuồng mini phục vụ khách du lịch tứ phương hơn 4 năm qua.
Cần tỉ mỉ và độ thẩm mỹ cao…
Những năm trước đây, khi hệ thống giao thông đường bộ chưa hoàn
chỉnh, việc đi lại của người dân miền Tây hầu như phụ thuộc hoàn toàn
vào những chiếc ghe, xuồng bằng gỗ. Ở miền sông nước Cửu Long có nhiều
làng nghề đóng loại phương tiện này, tuy nhiên làng đóng ghe xuồng Rạch
Bà Đài thuộc ấp Long Hưng 2, xã Long Hậu, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp
là lâu đời và vang danh nhất miền Tây.
Những năm gần đây, lũ nhỏ, lũ muộn và có năm không có lũ nên những
làng nghề đóng ghe, xuồng ở khắp miền Tây hiu hắt theo “mùa lũ cạn”. Và
làng đóng ghe xuồng Rạch Bà Đài cũn chung số phận “vắng khách” như bao
làng nghề khác mặc dù nơi đây được Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch công
nhận là “Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia” hồi tháng 4/2015.
Tuy nhiên với những người tâm huyết với nghề thì vẫn gắng bó, bằng
nhiều cách khác nhau. Đơn cử như trường hợp ông Nguyễn Văn Tốt (57 tuổi,
ấp Long Hưng 2, xã Long Hậu, huyện Lai Vung) một người có hơn 40 năm
kinh nghiệm đóng ghe, xuồng nhưng nay ông vẫn “bám” với nghề qua bằng
cách chuyển qua đóng ghe, xuồng mini, phục vụ cho khách du lịch.
Cái duyên đưa ông Tốt đến với nghề đóng ghe, xuồng mini từ chuyện đóng một chiếc xuồng nhỏ cho con đi thi trong trường
Tâm sự về cái duyên đưa ông Tốt đến với nghề đóng ghe xuồng mini như
hiện nay, ông chia sẻ: “Cách đây khoảng 4 năm, tình cờ tôi đóng một
chiếc xuồng cui Bà Đài nhỏ để đứa con tham gia cuộc thi sáng tạo trong
trường học. Không ngờ, chiếc xuồng mô hình của tôi đóng cho cháu được
chấm giải nhất năm đó và vui hơn là sau lần đó có nhiều người đến đặt
tôi đóng ghe, xuồng mini để mang về nhà trưng bày".
"Cứ vậy, người này thích, giới thiệu cho người kia từ trong xã lan ra
huyện rồi tỉnh và sang các tỉnh bạn… Cuối cùng tôi gắng bó với nghề này
từ khi nào cũng chẳng hay”, ông Tốt vui vẻ nói.
Một chiếc xuồng nhỏ đặc trưng của Rạch Bà Đài mà ông Tốt muốn lưu giữ lại cho con cháu qua các sản phẩm thu nhỏ của mình
Theo ông Tốt, làm nghề đóng ghe, xuồng mini ở khâu nào cũng có độ khó
nhưng đòi hỏi nhất ở người thợ là tính tỉ mỉ, không nóng vội và độ thẩm
mỹ cao. Vì từng tiểu tiết phải cẩn thận, chăm chút cho giống, đúng với
nguyên bản để sau này lưu giữ lại cho con cháu có thêm hiểu biết và trân
trọng di sản của địa phương.
Mỗi tháng bỏ túi từ 6-10 triệu đồng
Theo ông Tốt, cho biết nguyên liệu ông sử dụng làm xuồng, ghe thu nhỏ
là gốc và rễ cây sao vườn được ngâm, phơi đủ nắng rồi tiến hành bào,
mài cẩn thận, sau đó được cất giữ để tránh bị mối, mọt làm hại. Để có
sản phẩm hoàn thiện, đẹp mắt, anh Tốt trải qua các công đoạn cưa ván, bỏ
mực, rọc dọn, vô vỏ, ráp cong, dằn và chà nhám rồi sơn dầu để hoàn tất
sản phẩm sắc sảo các chi tiết, nét dân dã, quen thương của chiếc xuồng
ghe, quê hương sông nước.
Nếu tính đến nay số lượng xuồng, ghe nhỏ ông đóng đến nay gần trăm
chiếc gồm nhiều kiểu như xuồng cui Bà Đài, ghe Cà Dom, xuồng Ba Lá, ghe
tam bàn, xuồng cui Long Xuyên, Cần Thơ, Kìm Long Thắng, Ngo Sóc
trăng...mỗi loại có một kiểu dáng đặc thù riêng. Chính vì thế mà thời
gian hoàn thành và giá trị của mỗi sản phẩm cũng khác nhau dao động từ:
300.000đ – 5.000.000đ/chiếc.
Ngoài ra, ông Tốt còn đóng
nhiều loại ghe, xuống khác nhau, kể cả những loại "khó tính" như ghe ngo
của đồng bào Khmer, thuyền rồng
Ông Tốt cho biết, ông vào nghề đóng ghe
xuồng khi mới 15 tuổi và phải mất 3 năm học nghề ông mới có thể một mình
hoàn thiện một chiếc xuồng. Riêng nghề đóng ghe xuồng thu nhỏ chỉ mới
có kinh nghiệm hơn 4 năm. Hiện nay đơn đặt hàng nhiều hơn, vì thế cứ 1
ngày ông phải hoàn thành 2 chiếc (loại nhỏ, bề hoành khoảng 10cm, dài
4-6cm). Theo ông Tốt, nếu trừ hết chi phí, từ công thợ, vật liệu… mỗi
ngày ông bỏ túi từ 200.000-500.000đồng nhưng vui nhất là tạo việc làmvà
truyền được cái nghề truyền thống của gia đình cho 3 người em và 2 đứa
cháu.
Ngoài khách hàng ở các tỉnh khu vực đồng bằng sông Cửu Long, sản phẩm
của ông còn bán cho Việt kiều và du khách nước ngoài yêu thích chiếc
xuồng, ghe của miền sông nước Tây. Những điểm du lịch, nhà hàng... cũng
đặt các loại xuồng vừa và lớn dùng để trưng bày trái cây, rộng cá để hấp
dẫn khách.
Hiện nay, đơn đặt hàng nhiều hơn nên ông Tốt và 5 người thợ khác phải làm việc cực lực để mỗi ngày cho ra 2 sản phẩm
Ông Trần Văn Hùng – Chủ tịch UBND xã Long Hậu, cho biết: Chủ trương
của tỉnh và huyện đang khuyến khích phát triển du lịch miệt vườn, để
trong những dịp lễ tết, du khách các nơi về Lai Vung thăm những vườn cây
sai quả, thăm làng nghề đóng xuồng Bà Đài nhân tiện có thể mua một số
đồ mỹ nghệ và những chiếc xuồng, ghe thu nhỏ của ông Tốt đang là lựa
chọn số 1 của du khách.
Ngoài ra ông Hùng còn cho biết, hiện trên địa bàn xã có 68 cơ sở
đóng, xuồng, ghe hoạt động mạnh, cung cấp cho thị trường khoảng 1.500
chiếc/năm. Tuy nhiên, số lượng này đã giảm đi nhiều so với những năm
trước đây. Việc làm các sản phẩm xuồng, ghe Bà Đài thu nhỏ của ông
Nguyễn Văn Tốt đã mở ra một hướng đi mới cho làng nghề, đáp ứng nhu cầu
thị trường, đem lại nguồn thu nhập khá, ổn định cho người thợ làng nghề,
cũng là góp phần lưu giữ, phát triển làng nghề truyền thống của quê
hương.
Theo: dantri.vn