Cùng với nghề điêu khắc, mộc gia dụng, Bình Dương còn
có nghề guốc mộc ở phường Phú Thọ (TP.Thủ Dầu Một) và Bình Nhâm
(TX.Thuận An) từng một thời hưng thịnh.
Trải qua bao thăng trầm, nghề guốc mộc không chỉ sinh kế mà còn là một nét văn hóa độc đáo riêng của địa phương.
Ở Phú Văn (phường Phú Thọ) có hẳn một con đường mang tên xóm guốc, là con đường có nhiều hộ gia đình làm nghề guốc mộc.
Tuy nhiên hiện nay, nghề guốc mộc ở Phú Thọ và Bình Nhâm đang đứng trước nguy cơ thất truyền…
Theo
lời kể của nhiều gia đình làm nghề guốc mộc, thì làng nghề guốc mộc ở
phường Phú Thọ đã có từ hơn 100 năm. Với người dân Phú Thọ, thì nghề
guốc mộc là nghề cha truyền con nối.
Nơi đây, vào
vài mươi năm về trước được xem là kinh đô nghề guốc mộc Bình Dương vì
không chỉ là nơi cung ứng guốc cho các tỉnh miền Nam, mà cho cả nước và
xuất khẩu cho các nước châu Âu.
Tuy nhiên, ngày nay
với sự ra đời của các loại dép với chất lượng và mẫu mã đa dạng đã làm
thị trường guốc mộc bị thu hẹp đáng kể. Chính vì vậy, khi quay trở lại
làng nghề guốc mộc thì chỉ còn lác đác vài hộ.
Về Phú Thọ bây giờ, người ta không khỏi hối tiếc vì nghề guốc mộc làm rạng danh cho cả vùng bây giờ đang dần mai một đìu hiu.
Ảnh cận cảnh làng nghề guốc mộc trăm năm tuổi ở Bình Dương đang sắp thất truyền:
|
Xóm
guốc xưa, giờ chỉ còn một vài nhà giữ được nghề. Ngày trước, hầu như cả
xóm làm nghề guốc, đi đâu cũng nghe tiếng đục đẽo, cưa xẻ gỗ do ngày đó
guốc được làm bằng tay, chứ không được gia công bằng máy như bây giờ.
Vào những thập niên 70 của thế kỷ XX, xóm làng guốc Phú Thọ làm ăn rất
hưng thịnh. |
|
Ở
giai đoạn này, hằng năm, sản xuất hàng nghìn đôi guốc thô, nuôi sống
những người thợ và gia đình họ có cuộc sống khá giả và sung túc. |
|
Theo
thời gian, kỹ thuật làm guốc ngày càng được cải thiện, thay vì làm cưa
tay, các cơ sở đã trang bị được nhiều thiết bị máy móc giúp tăng năng
suất lao động. “Nếu làm tay thì mỗi ngày chỉ được mấy chục đôi thôi. Giờ
làm máy, mỗi ngày làm có hơn mấy nghìn đôi lận”, anh Ngô Xuân Hữu (thợ
làm guốc) chia sẻ. |
|
Đến xóm guốc Phú Thọ bây giờ, hỏi thăm về nghề truyền thống, đa phần người làng nghề đều lắc đầu hối tiếc. |
|
Bên
cạnh đó, guốc Bình Dương chưa có phương án khả thi để cạnh tranh, phát
triển, người làm guốc ở đây gặp nhiều khó khăn, trắc trở từ khâu nguyên
liệu đến tiêu thụ sản phẩm, thị trường đầu vào và đầu ra đã không còn ổn
định và bị thu hẹp lại. |
|
Hình ảnh, âm anh nhộn nhịp của tiếng cưa, tiếng bào giờ chỉ còn dĩ vãng. |
|
Tại
cơ sở làm guốc Sáu Dẻo, vài năm trở lại đây, hàng guốc mộc của gia đình
ông Sáu Dẻo đã không còn xuất bán được nhiều như trước. Thu nhập bấp
bênh, nên xưởng chỉ ngày làm ngày nghỉ. |
|
Khó khăn là vậy, nhưng vợ chồng ông Sáu Dẻo vẫn cố bám lấy nghề với niềm mong ước được trông thấy ngày về của nghề guốc. |
|
Chủ
cơ sở Sáu Dẻo ( phường Phú Thọ, TP. Thủ Dầu Một, Bình Dương) cho biết:
“Cuộc sống của những người làm nghề guốc ở đây đã rất khó khăn, không
còn dễ dàng như trước nữa” |
|
Để
làm được một đôi guốc mộc phải mất rất nhiều công đoạn. Từ cây gỗ,
người thợ cưa khúc, cho vào máy xẻ, tiếp đến là công đoạn vẽ lên từng
thớ gỗ, sau đó sẽ cho gỗ vào mài thô. Sau khi mài thô, hình dạng của
chiếc guốc được định hình, người thợ lại tiếp tục mài bóng, mài nhẵn. |
|
“Làm
nghề guốc quan trọng là phải khéo tay và có con mắt tinh tế, phải tỉ mỉ
từng công đoạn vì chỉ sai sót một tí là có thể làm hư luôn guốc. Nghề
làm guốc ở đây chủ yếu là cưa theo dạng thô, tạo dáng guốc theo kiểu đơn
giản. Còn công việc bẻ guốc, đóng quai thường do các nơi khác thực
hiện”, ông Sáu Dẻo cho biết. |
|
:
Trong những năm gần đây, khi giày dép thời trang hàng hiệu bắt mắt đang
tràn ngập trên thị trường. Trước những thách thức đó, đôi guốc mộc Bình
Dương tưởng chừng như đã bị đánh đổ, thế nhưng, trải qua bao thăng
trầm, guốc Bình Dương vẫn sống, vẫn tồn tại. Vì vẫn còn bộ phận khách
hàng riêng. |
|
Guốc
Phú Thọ vẫn tồn tại thị trường là do sự nhạy bén, óc sáng tạo và sự
năng động của những người thợ thủ công. Sự cần mẫn, khéo léo kết hợp với
nghề làm guốc và kỹ thuật sơn mài truyền thống của địa phương đã tạo ra
những sản phẩm mới, vừa mang vẻ đẹp truyền thống, vừa có dáng vóc của
xu thế thời trang hiện đại. |
Theo: phunuonline.com.vn