Dành
suốt tháng 8 này để trưng bày vẻ đẹp của 3 nghề thủ công truyền thống
(tiện, sơn mài, mây tre đan), Ban quản lý phố cổ Hà Nội muốn tôn vinh
những sản phẩm thủ công được làm từ nguyên liệu tự nhiên, có giá trị
nhưng lại đang bị mai một đi trong đời sống hiện tại.
Tinh hoa hội tụ
Tại đình Đồng Lạc, 38 Hàng Đào, các
sản phẩm của làng tiện Nhị Khê được sắp xếp, trưng bày tạo thành những
tác phẩm nghệ thuật độc đáo. Đây là nghề truyền thống có từ lâu đời của
người dân làng Nhị Khê, khởi đầu với những sản phẩm như đồ thờ cúng, ống
hương, bát nhang, mâm bồng, đài nến, tiếp đó là các sản phẩm nội thất
tiện dụng khác như mành, rèm, chấn song gỗ…
Với những người yêu thích nghệ thuật
sơn mài, ngôi nhà di sản 87 Mã Mây lại là một sự lựa chọn thú vị khác.
Vào thời gian này, các sản phẩm trưng bày được làm theo phương pháp
truyền thống và hiện đại với tính ứng dụng cao đối với cuộc sống hiện
nay. Hơn nữa, nghệ thuật sắp đặt, bài trí trong ngôi nhà cổ của người Hà
Nội cũng được giới thiệu chi tiết ở đây mang đến nhiều sự tò mò cho
người xem.
Nằm ở vị trí trung tâm, Đình Kim Ngân,
42 - 44 Hàng Bạc được dành để giới thiệu làng nghề mây tre đan Phú
Vinh. Cầu kỳ từ khâu chọn nguyên liệu mây, tre, người thợ Phú Vinh thực
hiện nhiều khâu chế biến như chẻ, phơi, sấy, hấp, luộc... để tạo ra sợi
mây như ý muốn. Kỹ thuật chẻ mây khá công phu, các loại nan phải được
chẻ đều tay đạt đến độ chuẩn nhất định để có thể làm ra nhiều sản phẩm
hữu dụng và vô cùng đẹp mắt.
Có thể nói, qua hoạt động Giới thiệu
làng nghề truyền thống 2013, người dân Hà Nội và du khách đã thấy được
phần nào sự công phu, tinh tế của các sản phẩm, từ đó, thấy trân trọng
hơn các giá trị của sản phẩm thủ công truyền thống. Theo ông Phạm Tuấn
Long, Phó Trưởng ban thường trực Ban quản lý phố cổ Hà Nội thì chương
trình không chỉ góp phần tái hiện hình ảnh phố cổ Hà Nội xưa, mà còn là
hoạt động góp phần giữ chân khách du lịch lưu lại phố cổ và Hà Nội.
Nghệ nhân bây giờ
Từng tập trung nhiều nghề thủ công
truyền thống, nhưng phố cổ Hà Nội giờ đây đã khác xa với vẻ xưa. Đến với
cuộc trưng bày, nghệ nhân Nguyễn Văn Trung muốn quảng bá một nghề
truyền thống của Việt Nam không chịu khuất phục trước nguy cơ “biến mất”
và luôn biết "làm mới” mình. Gắn bó với nghề hơn 40 năm, Ông Trung cho
rằng, dù mây tre đã qua thời vàng son, nhưng nhiều nghệ nhân như ông vẫn
tha thiết với nghề. Nếu như trước đây, sản phẩm mây tre đan mỹ nghệ chủ
yếu dùng làm đồ trang trí, lưu niệm, thì đến nay, người thợ làng Phú
Vinh đã sáng tạo hàng loạt sản phẩm như đèn ngủ, đèn chùm, lọ hoa, bàn
ghế, khay đựng hoa quả, khung tranh, khung ảnh... được thị trường trong
và ngoài nước ưa chuộng. Tuy nhiên, dù kỹ thuật làm nghề đã có nhiều
thay đổi để bắt kịp với xu thế của thị trường nhưng kỹ thuật xử lý
nguyên liệu của làng nghề Phú Vinh theo cách truyền thống vẫn được gìn
giữ và đề cao.
Tham gia trình diễn giới thiệu nghề
tiện, nghệ nhân Lê Chí Tuấn cũng cho biết, trước kia, đồ tiện gỗ chỉ có 2
chủng loại: đồ thờ cúng và đồ dân dụng như: tay vịn cầu thang, tủ, hạt
xâu làm mành... Để duy trì sản xuất, ngày nay, người Nhị Khê đã chuyển
từ sản xuất đồ gia dụng giản đơn sang đồ mỹ nghệ cao cấp hơn với nguyên
liệu mới như sừng, ngà, xương, vỏ trai, đá. Trong lần trưng bày này, các
nghệ nhân sơn mài đã tự tin mang đến những sản phẩm đẹp mắt và chất
lượng nhất, nhưng họ vẫn đang từng ngày phải xoay xở trước nguy cơ “tồn
vong” của làng nghề.
Với tốc độ phát triển của cuộc sống
hiện đại, các phố nghề Hà Nội ngày càng it đi. Thực tế, nghề thủ công cũ
hiện chỉ còn tồn tại ở một vài con phố như Lãn Ông, Hàng Mã, Hàng Đồng,
Hàng Thiếc, Lò Rèn. Theo ông Trần Văn Vinh, Phó chủ nhiệm Câu lạc bộ
Nghệ nhân Hà Nội thì cần nhiều hơn các hoạt động dành cho những nghệ
nhân “hiếm hoi” này, giúp họ thấy yêu nghề và có thêm cơ hội quảng bá
sản phẩm của mình. Được biết, Ban quản lý phố cổ đang hợp tác với chuyên
gia Pháp nghiên cứu, khôi phục nghề thủ công trong khu phố cổ. Nếu hợp
tác này thành công sẽ tạo điều kiện để phố nghề liên kết với những làng
nghề khác quanh khu vực Hà Nội cùng phát triển.
Theo: Thegioi&Vietnam