Nép mình bên dãy núi hùng vĩ và dòng suối Nà
Nghè hiền hoà, bản của người Sán Chỉ Khâu Đấng, xã Bộc Bố (Pác Nặm) yên bình
và thơ mộng. Dù cuộc sống đã có nhiều thay đổi nhưng người dân nơi đây vẫn
lưu giữ được nhiều nét văn hoá truyền thống của dân tộc mình.
Gặp chúng tôi trên đường lên thôn, dù không
quen biết nhưng với bản tính hiền hậu, mến khách, sau vài câu chuyện, Trưởng
thôn Hoàng Văn Cầu đã niềm nở mời về nhà. Từ nhà trưởng thôn, phóng tầm mắt
có thể bao quát toàn cảnh Khâu Đấng với những nếp nhà sàn xinh tươi, ẩn mình
dưới những tán cây. Qua những câu chuyện Trưởng thôn Cầu chia sẻ, chúng tôi
được biết cuộc sống của bà con trong thôn những năm gần đây đang có nhiều chuyển
biến tích cực. Toàn thôn có 35 hộ, nhưng chỉ còn 10 hộ nghèo, nhiều hộ đã có
cuộc sống khá giả. Sau nhiều lần tu sửa bằng công sức của người dân và sự đầu
tư của Nhà nước, đường vào thôn đã được mở rộng, tạo điều kiện cho thôn phát
triển kinh tế. Nhưng đáng mừng hơn cả là dù cuộc sống đã thay đổi nhưng nhiều
giá trị văn hoá truyền thống đồng bào Sán Chỉ nơi đây vẫn được lưu giữ và
phát huy.
Điều này được thể hiện rất rõ qua trang phục
truyền thống của người phụ nữ. Trong bối cảnh nhiều dân tộc đang dần đánh mất
đi trang phục truyền thống của mình, thì phụ nữ Sán Chỉ ở Khâu Đấng vẫn gìn
giữ nó như một vốn quý. Dù làm gì, ở đâu, trong các dịp lễ, tết hay xuống
chợ, làm nương, đi học, người phụ nữ Sán Chỉ vẫn mặc nó với niềm tự hào
riêng. Được truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác, trang phục này thể hiện sự khéo
léo, tinh tế và thế giới quan của người phụ nữ Sán Chỉ thông qua mỗi đường
kim, mũi chỉ, mỗi hoa văn, hoạ tiết trên áo. Ngay từ thửa thiếu thời, trong
lúc nông nhàn, trên mỗi ngôi nhà sàn truyền thống những người bà, người mẹ
lại truyền dạy cho con cách dệt vải, đan áo. Dù sắc áo không sặc sỡ, nhưng
trang phục của phụ nữ Sán Chỉ vẫn có điểm nhấn nhờ những vật trang sức như
vòng cổ, vòng tay và các phụ kiện dùng để quấn tóc. Cùng với đó những văn hoá
liên quan đến lễ nghi vòng đời người và lao động sản xuất cũng được bảo tồn,
phát huy.
Ở Khâu Đấng, mỗi lần họp thôn không cần thông
báo, trưởng thôn chỉ cần gõ mõ tre là bà con tập hợp đông đủ. Nhà họp thôn
không chỉ là nơi truyền đạt đường lối chỉ đạo của cấp trên mà còn là nơi
người già truyền dạy cho thế hệ trẻ những hồn cốt của dân tộc mình.
Giữ gìn văn hoá truyền thống cũng đồng nghĩa
với loại bỏ đi những phong tục lạc hậu, tiếp thu cái hay, cái mới từ bên
ngoài. Từ khi hương ước thôn được xây dựng, việc tổ chức đám ma, đám cưới và
các dịp lễ của người dân Khâu Đấng đã văn minh và phù hợp với nếp sống mới
hơn. Trong thôn, mỗi khi nhà ai có việc hệ trọng là bà con lại đến thăm hỏi,
chia sẻ và giúp đỡ bằng vật chất. Mỗi bó củi, bát gạo, cân thịt dù nhỏ bé
nhưng thể hiện sự thương yêu, đùm bọc của người dân Sán Chỉ và làm tăng tính
cố kết cộng đồng. Đã nhiều năm nay ở Khâu Đấng không còn tình trạng tảo hôn, sinh
con thứ ba. Thôn bản yên bình, không có người mắc các tệ nạn xã hội. Vì thế
nhiều năm liền Khâu Đấng giữ vững danh hiệu khu dân cư tiên tiến và làng văn
hoá.
Trưởng thôn Hoàng Văn Cầu khẳng định: Dù đời
sống của người dân Khâu Đấng còn vất vả nhưng chúng tôi sẽ cố gắng giữ gìn và
phát huy những nét văn hoá truyền thống. Qua đó, góp phần tô thắm vườn hoa
nhiều sắc màu các dân tộc vùng cao huyện Pác Nặm./.
|