ANTĐ -Tiếng là đánh bài nhưng lại là lối chơi bài không có tính sát phạt, đỏ đen, mà chỉ mang tính văn nghệ là chủ yếu
Bài chòi là lối đánh bài mà người
chơi ngồi trên chín cái chòi được cất sẵn. Có nơi, để giản tiện cho
người chơi bài thường ngồi trên ghế hay chòi, vì thế được gọi là bài
chòi ghế. Bài chòi là một nghệ thuật dân gian, một đặc sản quý hiếm của
cả dẻo đất miền Trung. Mà trong đó, từ kịch bản cho đến đạo diễn, diễn
xuất âm nhạc, trang trí đều xuất phát từ quan điểm dân gian mà sáng tạo
ra.
Không ai biết chính xác hội bài chòi
xuất hiện vào thời điểm nào. Tuy nhiên, từ khoảng 300 - 400 năm trước
đây, loại hình vui chơi này đã được tổ chức thường xuyên ở Thừa Thiên -
Huế vào những dịp lễ hội ngày xuân. Sau đó, bởi nhiều lý do nên hội bài
chòi không còn phổ biến được như trước, thậm chí là đứng trước nguy cơ
thất truyền. Cho đến nay, khi khu phố cổ Hội An được tổ chức UNESCO công
nhận là di sản văn hóa thế giới, Trung tâm văn hóa thể thao Hội An,
Quảng Nam đã quyết định khôi phục lại sân chơi văn hóa này vào các đêm
cuối tuần.
Đây vừa là cách thiết thực để bảo tồn,
vừa cách để quảng bá nét văn hóa đặc sắc của dân tộc tới khách du lịch
cả trong và ngoài nước khi hàng năm nơi này đón hàng triệu lượt khách
trong nước và quốc tế.
Chuẩn bị thẻ cho người chơi
Nhiều du khách thích thú với nét văn hóa trong cách chơi bài chòi
Nơi phát thẻ bài chòi
Mỗi thẻ đều có tên tương ứng với thẻ phát cho người chơi
Khi chơi, người hô phải theo nhịp trống, nhịp sanh, có tiếng đàn,
tiếng kèn đệm theo, làm cho điệu hò trở nên thêm réo rắt, hấp dẫn. Người
hô với chức năng quản trò, được gọi là “Hiệu
”
Một gánh bài chòi có ban hô bài gồm một Hiệu chính và một hoặc hai Hiệu phụ,
trong đó có đủ nam nữ thì diễn xuất mới linh hoạt.
Bài chòi vẫn giữ được nét độc đáo, nguyên thủy, ngồi trên những chiếc chòi, gọi là bài
chòi truyền thống, đây là thú chơi thu hút nhiều du khách nước ngoài xem và tham gia
Trên mỗi con bài không ghi tên con bài mà chỉ vẽ hình như kiểu siêu thực,
bằng mực đen làm ký hiệu riêng cho mỗi con bài
Bài chòi có 9 thẻ khác, mỗi chòi một thẻ, nên thẻ lớn còn gọi là thẻ chòi. Mỗi bộ
bài chòi có 27 cặp giống nhau về số lượng và tên con bài. Một phần được bỏ vào
ống bài để cho Hiệu bốc thăm, một phần đem phân phát cho 9 chòi.
Đêm phố Hội An nhiều trẻ em thích thú tham gia bài chòi, đây là cách tìm hiểu nét văn
hóa đặc sắc rất sinh động, dễ chơi
Hội bài chòi là một trò chơi dân gian mang tính văn nghệ quần chúng
Tiền thân của bài chòi là sự liên lạc với nhau giữa các chòi canh trên nương rẫy
Trịnh Phong Thu