Cây đổi vận làng
Thôn
Dương Phạm xưa nay vẫn được gọi là vùng đất Tam Kỳ Giang bởi mảnh đất
này nằm giữa ngã ba sông Đào và sông Đáy. Tên thôn gộp từ tên của hai
dòng họ đầu tiên đặt chân lên mảnh đất này là họ Dương và họ Phạm từ sau
cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
Dương Phạm thuần nông, 100% các hộ dân
làm ruộng. Mỗi năm hai vụ lúa cũng đủ để người dân trang trải cuộc sống,
nuôi con cái học hành. Không giàu có, được cái ngôi làng yên bình đến
mức kỳ lạ. Hầu như trong thôn chưa bao giờ có một vụ án nào ghê rợn cả.
Mà hình như họ cũng chẳng cần đến quan tòa. Mỗi lần có mâu thuẫn, khúc
mắc thì đưa nhau ra gốc cây dã hương nằm trong miếu vua bà nhờ phán xét
theo quẻ bói âm dương.
Đó là một cây cổ thụ khổng lồ, cao gần
40m, đường vanh gốc rộng gần 3m, án ngữ trên một khu đất rộng chừng
1.500m2. Tên loài cây này là dã hương, nhưng người làng Dương Phạm vẫn
quen gọi là cây xoan dã ở miếu vua bà. Theo ngọc phả làng Dương Phạm thì
người được gọi là vua bà hay Đức chúa Hoàng cô chính là bà Ngô Thị Nữ
Hoằng, thứ phi của vua Lê Thánh Tông, con của ông Ngô Công Tước và bà
Nguyễn Thị Thái. Ngọc phả chép: Thuở nhỏ, bà Hoằng thường ra cửa sông
Đào cạnh nhà để chăn trâu, cắt cỏ, mò cua, bắt ốc...