Hiện
nay có rất nhiều làng vẫn giữ được nghề làm mành tre góp phần gìn giữ,
bảo lưu những giá trị văn hóa truyền thống vô giá của dân tộc trong đó
có làng Cuông ( nay là thôn Đa Quang), xã Dị Chế, huyện Tiên Lữ, Hưng
Yên.
Đây
là nghề truyền thống đã có từ lâu đời, nuôi sống dân làng trong những
lúc nông nhàn hay những " ngày Tám, tháng Ba". Đối với người dân nơi
đây, việc làm mành không những tăng thu nhập cho gia đình mà còn là niềm
vui, là những phút thư giãn quý giá. Chính vì vậy, từ người già đến trẻ
nhỏ đều rất hăng say, miệt mài với công việc. Đôi bàn tay khéo léo của
những "nghệ nhân vót nan" đã biến những cây tre làng gai góc, chắc chắn
thành những chiếc nan mành mảnh dẻ, nuột nà để tạo nên chiếc mành tre
đậm đà bản sắc văn hóa Việt.
Từ
bao đời nay, làng quê Việt Nam luôn hiện hữu hình ảnh cây tre với những
lũy tre làng, những rặng tre, bờ tre. Tre mọc thành cụm, thành bụi, rất
xanh tốt ở các triền đê, ở quanh các ngôi làng như những bức tường
thành bao bọc, chở che cho làng. Tre là nguyên liệu của không ít các đồ
dùng trong sinh hoạt của người dân Việt Nam nói chung và đặc biệt là với
người dân nông thôn nói riêng, từ các đồ dùng trong nhà như: Đũa,
chõng, ghế, thúng, mủng, nong, nia…đến các đồ dùng cho công việc đồng
áng như: Cán cuốc, răng bừa, sọt, …
Chiếc
mành tre là sự hợp thành của rất nhiều chiếc nan tre được chẻ nhỏ, vót
trơn, được ghép vào nhau bởi những loại dây rất bền, chắc như dây dù,
dây mây…được treo ở trước cửa ra vào, ở cửa sổ; hay được buông rủ nơi
bàn thờ tổ tiên, nơi cửa đình, cửa đền… Ngoài tác dụng che chắn nắng,
gió, bụi bặm, các côn trùng( ruồi, muỗi... ) nó còn như một sản phẩm thể
hiện nét văn hóa của người dân Việt. Thường ngày ở mỗi gia đình, chiếc
mành được vén lên để trong nhà được thoáng khí, sáng sủa nhưng đến mỗi
bữa ăn hay những lúc nghỉ trưa, những khi có việc bàn bạc trong gia
đình, nó được hạ xuống tạo ra sự kín đáo, tránh sự phô trương, ầm ĩ...
Còn ở các hàng quán trong chợ quê hay các quán ven đường, chiếc mành
cũng được sử dụng để che chắn cho mỗi thực khách khi bước chân vào sẽ
được thưởng thức trọn vẹn hương vị đồng quê.
Ngày
trước, mành tre được sử dụng rất phổ biến, nay với sự phát triển khoa
học kỹ thuật, sự tiến bộ của xã hội, chiếc mành tre dần bị mất đi, thay
vào đó là những loại cửa được thiết kế theo kiểu hiện đại. Các nhà hàng
mọc lên san sát, chỉ còn lác đác một số ngôi nhà hay các quán nhỏ ven
đường còn giữ lại được nét văn hóa mành tre này, và với việc bê tông hóa
kênh mương, đường làng, ngõ xóm đã làm biến mất những rặng tre, những
lũy tre làng. .Nhưng vẻ đẹp giản dị, mộc mạc của những chiếc mành tre
thì cũng không bao giờ mất đi.
Chiếc
mành ngày nay không chỉ được làm từ tre mà còn được làm từ nứa và các
loại cây họ tre nên được người dân rất ưa chuộng. Người sử dụng kết hợp
giữa cái lộng lẫy, sang trọng của kiến trúc hiện đại với nét cổ điển,
trầm mặc của chiếc mành tre dân dã, tạo một không gian thoáng đãng với
ánh sáng tự nhiên, mang đến cảm giác thoải mái, thư thái bình dị của
chốn thôn quê giữa lòng thành phố. Những chiếc mành tre được bày bán rất
nhiều và được tiêu thụ với một số lượng lớn bởi những tác dụng thiết
thực của nó trong cả đời sống văn hóa và thẩm mỹ.
Mỗi
chiếc mành tre là sự kết tinh mồ hôi, công sức, tinh thần hăng say lao
động, lòng nhiệt huyết của những người dân chân chất chốn thôn quê. Nghề
làm mành tre làng Cuông vẫn đang được duy trì từng ngày, sản phẩm của
làng không những chỉ tiêu thụ trong tỉnh mà còn được bán sang các tỉnh
lân cận ở trong Nam, ngoài Bắc./. Theo: website hungyentourism |