Sinh ra ở làng gốm Bát Tràng, thừa hưởng “gen” của đất nghề cùng với sự tìm tòi, đam mê sáng tạo, nghệ nhân Vũ Đức Thắng đã cho ra đời những sản phẩm nổi tiếng trong và ngoài nước. Trong đó nổi bật nhất là đôi giày gốm lớn nhất Việt Nam, đôi bình gốm đắp nổi cao 1m... được trưng bày tại nhiều sự kiện. Chúng tôi đã tìm đến gặp nghệ nhân Vũ Đức Thắng tại xóm 5, xã Bát Tràng để nghe ông kể về hành trình gian nan làm nên những kiệt tác này.

Là giám đốc công ty gốm “Hồn đất Việt”, nghệ nhân Vũ Đức Thắng đã nhận và hoàn thành không biết bao nhiêu đơn đặt hàng của khách. Trong hơn 30 năm làm gốm, có hàng nghìn, hàng vạn món đồ gốm tinh xảo được ông tạo ra nhưng những đôi giày gốm cao gần nửa mét là sản phẩm đáng nhớ nhất của nghệ nhân này.

Cuối năm 2011, con trai của ông Thắng (lúc đó đang công tác tại một tạp chí về thời trang - PV) muốn có một sản phẩm độc đáo để trưng bày trong fashion show cuối năm. Và ý tưởng về một đôi giày gốm ra đời từ đó.

Ông Thắng cho biết để làm giày gốm rất khó khăn vì trước nay chưa ai từng làm giày từ chất liệu này. Gốm vốn dĩ là đất, làm sao biến một hòn đất thành hình cái giày rồi đem nung mà nó vẫn giữ nguyên hình hài cũ là một điều rất khó. Vì thế, dù đã có nhiều kinh nghiệm, ông vẫn phải làm đi làm lại hàng chục lần mới thành công.

Nghệ nhân Vũ Đức Thắng

Giày gốm được làm từng chiếc một, với hình dáng như một chiếc bốt thời hiện đại nhưng trang trí những hoa văn cổ truyền, tạo nên sự kết hợp độc đáo.

Khi được đem đi trưng bày, đôi giày gốm đã thu hút sự tò mò của tất cả mọi người, bởi khó ai có thể nghĩ giày lại làm từ gốm và mang nét đẹp ngỡ ngàng đến như thế.

Ấn tượng với sự độc đáo của tác phẩm này, tổ chức kỉ lục Guiness Việt Nam đã cấp bằng công nhận đây là đôi giày gốm lớn nhất cả nước. Đôi giầy có chiều cao 47,5cm, đường kính miệng 14cm, chiều dài đế 17cm, được làm bằng gốm nung ở nhiệt độ 1200 độ C, trang trí hình hoa đào, miệng giày được bọc đồng, đế giầy bọc họa tiết hình lá. Để sáng tạo ra hai chiếc giày như vậy, nghệ nhân Vũ Đức Thắng cần tới 6 tháng kỳ công.

Đôi giày được công nhận kỷ lục Việt Nam

Thành công với những đôi giày gốm đầu tiên mang đi triển lãm, ông Thắng tiếp tục làm giày gốm với số lượng lớn hơn. Có thêm thời gian sáng tạo, ông đã mày mò pha chế nhiều màu men mới, đưa thêm họa tiết truyền thống như hoa dây, đầu rồng vào sản phẩm của mình. Kỹ thuật đắp nổi vốn được ông luyện tới hàng “phù thủy” cũng được chọn lọc sử dụng để tạo thêm nét độc đáo cho những đôi giày kỳ lạ.

Trở thành nghệ nhân gốm nhờ... thất nghiệp

Thành công là thế, nổi tiếng là thế nhưng ít ai biết rằng nghệ nhân Vũ Đức Thắng từng không muốn học nghề gốm. Trong con mắt của ông, nghề gốm là nghề vất vả, nặng nhọc mà thu nhập chẳng đáng là bao.

Năm 1975, ông thi vào trường Cao đẳng Mỹ thuật Công nghiệp, khoa Đồ họa. Nhưng buồn thay, sau khi ra trường, chẳng nơi nào nhận ông về làm việc. Bất đắc dĩ, ông mới phải quay về làng Bát Tràng học làm gốm. Bản thân ông Thắng cũng không ngờ đây là bước ngoặt lớn của cuộc đời mình.

Trong suốt những năm sau đó, nghệ nhân Vũ Đức Thắng đã liên tục nghiên cứu, tìm tòi và kiên trì để cho ra đời những dòng gốm mới. Mất khá nhiều thời gian, những thành quả của ông mới dần được công nhận. Năm 1999, ông nhận giải thưởng Bàn tay vàng Đông Nam Á. Đến năm 2003, ông được phong tặng danh hiệu nghệ nhân, năm 2010 là nghệ nhân ưu tú. Và hiện nay ông là Tổng thư ký hội nghệ nhân, thợ giỏi thành phố Hà Nội.

Theo nghệ nhân Vũ Đức Thắng, bí quyết để thành công của ông chính là kết hợp giữa kỹ thuật cổ truyền của làng nghề với kiến thức khoa học từ trường Cao đẳng Mỹ thuật công nghiệp. Ông nhấn mạnh: Cách duy nhất để đi đến đích là kiên trì.

Giờ đây, khi đã ở tuổi lục tuần, ông Thắng dừng việc làm gốm để vui thú điền viên. Căn nhà kiểu cổ được xây dựng trong 10 năm trở thành nơi ông nghỉ ngơi sau những năm dài lao động. Không những thế, nó còn là một "bảo tàng" trưng bày những sản phẩm độc đáo của người nghệ nhân tài hoa này, lưu giữ lại cho con cháu đời sau.

Một số tác phẩm nghệ thuật của nghệ nhân Vũ Đức Thắng:

Một số đôi giày gốm tuyệt đẹp của nghệ nhân Thắng.

(Ảnh: Tạp chí Đẹp)

Những sản phẩm khác được trưng bày trong nhà ông.

                   Theo: tiin.vn