Một xưởng than lớn với hơn chục nhân công sản xuất khoảng 10.000 viên than mỗi ngày, xưởng bé dao động 5.000-7.000 viên. Thợ làm than bắt đầu công việc hàng ngày từ 6h sáng và kết thúc lúc 20h, trong môi trường đầy bụi than. Họ kiếm được 80.000-150.000 đồng mỗi ngày tùy vào khối lượng công việc. 

Nặng nhọc và ô nhiễm, nhưng nhiều người mang cả vợ con lên Hà Nội theo nghiệp làm than vì thu nhập ổn định hơn làm nông nghiệp. Làm việc trong môi trường độc hại, song chỉ có một số ít nhân công sử dụng khẩu trang và găng tay.

Thợ làm than thường chỉ gắn bó với nghề vài ba năm, còn ông Cong đã trong nghề gần 20 năm. Chính ông cũng không giải thích được sự gắn bó với nghề, chỉ biết nhờ than mà ông nuôi được gia đình, con cái trưởng thành. 

Anh Nguyễn Văn Thanh năm nay 23 tuổi, theo nghề được 3 năm. Anh chia sẻ việc học hành không đến nơi đến chốn, dưới quê không có việc làm nên trôi dạt vào đây. Làm nghề này, anh thấy tự do, thoải mái và ít ra cũng tự lo được cho bản thân.  

Mỗi người một hoàn cảnh nhưng cũng vì khó khăn mà làm công việc nặng nhọc, ô nhiễm này. Anh Cường quê ở Quảng Bình, theo nghề ngót nghét chục năm, hy vọng sẽ tích cóp đủ vốn để về quê cùng gia đình lập nghiệp kiếm sống.

Các công nhân đang cố gắng đẩy tủ chứa 2 tấn than vào lò sấy.

Muội than là thứ độc hại gây các bệnh mãn tính về hô hấp và da liễu nếu tiếp xúc trực tiếp lâu dài. Dù vậy, những người thợ ở đây vẫn mặc cho chân tay ám đầy muội than, chỉ mong sao nuôi sống được gia đình.

Hết giờ làm họ xếp hàng để rửa sạch muội than đen khỏi đôi tay. Chiếc bàn chải to được sử dụng để cọ sạch than.

Những cơn ho, bệnh về mũi rất quen thuộc với thợ than lâu năm. Anh Nam cho biết, mỗi lần tắm tai và mũi anh đều đen xì vì than ám, tóc bết lại do bụi than.

Các lao động phân công nhau việc bếp núc, nấu ngay tại chỗ làm và sử dụng chính than tổ ong sản xuất được.

Để tiết kiệm chi phí, thợ làm than thường ở luôn tại xưởng. Rũ chăn chiếu cho sạch muội than để ngủ, mọi người đùa nhau "chăn, màn, quần áo phơi ở đây bẩn chả khác gì sàn nhà".