Hương mướp - Dư vị quê
(Ngày đăng: 25/03/2014 Lượt xem: 609)
Quê ngoại tôi, một vùng đất phù sa trù phú, thuộc vùng hạ lưu sông
Thu Bồn (Điện Bàn - Quảng Nam). Nơi đây, người dân quê trồng nhiều loại
rau, màu tươi tốt như bầu, bí… nhất là trồng mướp.
Khi còn sinh thời, Bà ngoại tôi nói rằng, mướp dễ trồng, cho sây quả,
dễ nấu những món ăn dân dã thơm ngon. Ở đây, nhà nào cũng trồng mướp,
nhất là giống mướp hương, người thì cho mướp leo giàn, người thì trồng
ven bờ rào hay vạt đất bên ao…
Sau
những cơn mưa cuối mùa vào tháng 11 (âm lịch), dọc theo bờ rào, hoặc
các triền ta luy, bà ngoại tôi dùng cây nhọn thọc lỗ, tra vào mỗi hốc 2
hạt mướp hương. Những tia nắng ấm áp của đầu xuân làm cho các hạt mướp
nhanh chóng “đâm chồi nẫy lộc”. Những ngọn mướp mập mạp, kèm theo những
cọng (tay) vươn ra để níu, bám…
Khoảng 2 tháng sau, các ngọn
mướp đã bò tràn lan khắp bãi và ra hoa, kết trái. Hoa mướp màu vàng
chanh, lung linh, ẩn hiện trong khóm lá xanh rì như cùng khoe màu với vô
vàn cánh bướm rừng sặc sỡ. Nhưng thú vị hơn, phảng phất trong không
gian, mùi nếp hương, một loại hương mướp trái mùa, nhưng rất thơm và
quyến rũ. 
Giàn nhà ai đang “chở” đầy hoa mướp vàng trong nắng sớm.
Ngọn
mướp, trái mướp, nụ hoa mướp đều có thể dùng nấu các món ăn rất ngon.
Ngoại tôi thường hái nụ hoa mướp chế biến thành các món ngon như nụ mướp
xào tôm, thịt ba chỉ, thịt bò, tép khô…
Nhưng món nụ hoa mướp
luộc, rất dân dã, chấm với nước cá hay nước mắm tỏi, chanh… ăn cơm cũng
rất ngon, do cái ngọt, cái bùi bùi của nó. Ở thành phố, muốn ăn món này
cũng khó, vì hoa mướp không nhiều, thông thường, người trồng hái để ăn,
đãi khách hoặc đem ra phố, biếu người thân.
Khách đến nhà chơi,
gặp lúc:”vợ thì đi vắng, chợ thì xa”, bạn và khách ra vườn hái mấy hoa
mướp làm mồi câu lũ ếch ở triền ao. Ham mồi, ếch ta tưởng là nàng bướm
nào bay lạc, nhảy đớp mồi, chỉ cần câu dăm con là đủ…
Trong
lúc câu ếch, người thì đi hái hoa mướp, trái mướp, người thì ra bờ ao
làm thịt ếch. Chỉ độ nửa tiếng sau, bạn đã có bữa cơm rau ngon lành cùng
với các món: mướp xào ếch - tỏi, mướp nấu canh tép khô.
Với
tôi, thú vị nhất là món hoa mướp xào tỏi. Món này, chủ yếu hái các nụ
hoa mướp chưa nở, sau khi rửa sạch, để ráo, dầu phụng thứ thiệt, phi với
tỏi cho thơm, bỏ nụ hoa mướp này vào xào và nêm nếm. 
Món nụ hoa mướp xào tỏi.
Mùi
thơm của dầu phụng phi tỏi, mùi mướp hương hoà quyện lấy cái ngọt, vị
bùi bùi của nụ hoa, đưa vào miệng, ngon đến nỗi không dám nhai nhanh, ăn
bao nhiêu cơm cũng còn thấy đói, miếng cơm cháy cuối cùng trong nồi nấu
từ gạo quê - sốt dẻo, cũng được chia ra ăn.
Thời thơ ấu, tôi đã
nằm học bài dưới giàn mướp được làm bằng các ngọn tre gai do bà tôi làm,
mướp bò kín giàn rất mát. Song tôi thích nhất là những trái mướp dài,
thòng xuống giàn, đung đưa trước ngọn gió nồm nam, thật là sinh động.
Và,
cứ mỗi lần qua giàn mướp nhà ai “chở” đầy hoa vàng trong nắng sớm, tôi
chợt nhớ về mùi thơm của món nụ mướp xào với tỏi do bà tôi chế biến,
thơm lừng, lan toả, vấn vương trên mái bếp rạ khi chiều về.
Dư vị “hương mướp quê nhà” mãi đeo đẳng trong ký ức tuổi thơ tôi trên bước đường “tha phương”, ở nơi chân trời, góc biển.
Theo: danviet