Vừa mới hôm kia, nhân dân suốt cả một
dải đất phương Nam trù phú đón Bằng công nhận Đờn ca tài tử là di sản
văn hoá của nhân loại. Đêm qua, một miền quan họ vào hội hát canh. Đêm
nay, một tập tục đẹp Lễ khai ấn của thời nhà Trần tiếp tục được duy trì.
Và suốt những ngày này, náo nức du xuân Yên Tử, rộn ràng Chùa Hương…Đến
giờ, đã là hiển nhiên, không còn phải bàn cãi nữa: Văn hóa là cội nguồn
sức mạnh của dân tộc, là sức mạnh nội sinh, là nền tảng tinh thần của
xã hội. Văn hoá vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy sự phát triển
của đất nước.
Nói gì thì nói, dù năm nào báo chí
cũng kêu ca những chuyện này chuyện khác từ lễ hội. Dù nhiều nhà văn hoá
phát biểu lễ hội đang biến tướng. Dù quả thực, không ít người trong
chúng ta đã gặp những lần đi lễ hội không khác gì đi hành xác...Thì lạ
thay, chưa năm nào lễ hội vắng người. Chúng ta suy nghĩ nghiêm túc về
điều ấy để thấy rằng lễ hội và di sản văn hoá nói chung hình thành trong
suốt chiều dài lịch sử đất nước, được sáng tạo và gìn giữ bởi nhân dân.
Nhất là đối với riêng lễ hội, chủ thể hình thành nên sức sống lâu bền
chính là nhân dân. Bởi thế nó tự thân mang một sức sống mãnh liệt.
Những nghiên cứu thấu đáo về các lễ
hội trong những năm qua cho thấy rất nhiều lễ hội và các di sản văn hoá
cực kỳ đặc sắc. Cùng một một tín ngưỡng thờ cúng, cùng một trò rước mà
chẳng hội nào giống hội nào. Bởi thế mà về cõi Phật Yên Tử không có
nghĩa là giống hành hương về đất Phật Hương Tích...
Đặc biệt từ thời đổi mới đến nay, tự
do tín ngưỡng và xu hướng xã hội hoá văn hoá, chủ trương bảo tồn và phát
huy giá trị di sản văn hóa dân tộc của Đảng và Nhà nước đã khiến lễ hội
mỗi ngày mỗi rực rỡ, tưng bừng. Trong một bối cảnh chung là di sản văn
hoá cực kỳ được chú trọng, gần như đã trở thành là một nhiệm vụ then
chốt trong chiến lược phát triển văn hóa những năm qua. Cũng không công
bằng nếu không ghi nhận, trong sự phát triển của đất nước, đóng góp của
di sản văn hoá, của lễ hội trong việc hình thành nên những giá trị tinh
thần của người Việt Nam giữa thời buổi kinh tế thị trường không phải là
nhỏ. Tính cộng đồng và những giá trị văn hoá của mỗi mùa lễ hội có đóng
góp cho việc hình thành bản lĩnh Việt Nam, tâm hồn và cốt cách Việt Nam.
Nhưng tự hào đi giữa một miền di sản
trải dài từ Nam chí Bắc, rõ ràng chúng ta phải thẳng thắn thừa nhận việc
khai thác và phát huy giá trị quý giá từ di sản, từ lễ hội chưa xứng
với tiềm lực mà chúng ta đang may mắn thừa hưởng. Điều này, không khó để
nhận ra khi so sánh với rất nhiều lễ hội và di sản ở các quốc gia khác.
Bảo vệ di sản văn hoá, trân trọng giá trị từ các lễ hội, các di sản
phải được trở thành bài học đầu tiên cho mọi thế hệ học sinh Việt Nam.
Tình yêu những giá trị văn hoá tinh thần cha ông để lại phải được hình
thành từ rất sớm. Bởi vì chỉ có nhận ra sự quý giá, chỉ có tình yêu và
lòng tự hào mới giúp mỗi công dân cùng hết lòng hết sức bảo vệ và trân
trọng di sản.
Lễ hội tưng bừng suốt những ngày xuân
nhưng không phải chỉ để là nơi đến cầu cúng danh lợi cá nhân. Đó là nơi
đến để nhận về những giá trị, từ giá trị thẩm mỹ, kiến trúc tới những
giá trị tinh thần về phẩm chất và lối sống qua những thông điệp của di
sản ông cha. Lễ hội chỉ có giá trị tinh thần vô giá nếu nó thanh lọc
được những sự biến tướng, sai lệch và thực dụng. Mà để bảo vệ được bản
chất vốn có của lễ hội, của di sản phải bằng chính sự tự giác, sự ý thức
của mỗi công dân qua tình yêu và sự trân trọng văn hoá của cộng đồng
mình.
Đó cũng chính là thông điệp mà Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa phát biểu tại Lễ tôn vinh Đờn ca tài tử:
"Chúng ta phải giữ gìn, vun đắp và phát huy những giá trị truyền thống
tốt đẹp mà ông cha ta đã bằng cả mồ hôi, nước mắt và máu xương để dựng
xây và trao truyền lại. Phải bằng các hình thức thiết thực, sinh động,
hiệu quả để những giá trị văn hóa vô cùng quý giá của dân tộc ta thấm
sâu vào tư duy và tình cảm của mỗi người. Người Việt Nam ta, dù ở trong
nước hay đang làm ăn sinh sống ở nước ngoài đều mang trong mình dòng máu
Lạc Hồng, đều luôn hướng về cội nguồn, chung sức đồng lòng xây dựng non
sông đất nước. Chúng ta hãy cùng nhau gìn giữ và phát triển nền văn hóa
Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Để nền Văn Hiến Việt Nam
rạng danh muôn thuở. Để tinh hoa văn hóa Việt Nam hòa quyện và tỏa sáng
cùng tinh hoa văn hóa nhân loại.”
Theo: daidoanket