Cách đây vài năm, ý định
phá bỏ cầu Long Biên đã gây dậy sóng dư luận. Giờ đây, Hà Nội đã có một
chủ trương mới. Trong cuộc gặp với văn nghệ sĩ trí thức thủ đô ngày
18.2, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung cho biết sắp tới Hà Nội sẽ
nghiên cứu khôi phục công trình có giá trị lịch sử đặc biệt - cầu Long
Biên.
Cây cầu do người Pháp thiết kế và xây dựng vốn được đánh giá là một
di sản đô thị của Hà Nội. Các chuyên gia di sản đã đề xuất nhiều phương
án bảo tồn cây cầu.
Giảm chức năng giao thông kết nối
“Đương nhiên cầu Long Biên sinh ra bắt đầu từ chức năng giao thông
kết nối. Nhưng ngày nay vai trò giao thông của nó không còn đáng kể vì
có nhiều cây cầu khác ngay bên cạnh”, kiến trúc sư (KTS) Đoàn Bắc, một
người nhiều năm sưu tập tư liệu ảnh Hà Nội xưa, chia sẻ. Theo ông Bắc,
điều tốt nhất để khôi phục cầu Long Biên hiện nay là giảm tải giao thông
cho nó nhằm tránh gây áp lực lên kết cấu đã cũ của cầu. Chẳng hạn, cân
nhắc có nên để tuyến đường sắt ở đó không. Thậm chí, theo ông Bắc, rất
nên hạn chế phương tiện qua lại trên cầu. Chẳng hạn, xe máy chỉ được qua
cầu vào sáng sớm hoặc chiều từ khoảng sau 17 đến 22 giờ. Còn những giờ
khác dành riêng cho người đi bộ lên cầu. Xe máy khi đó có thể đi qua các
cầu khác. Như thế sẽ vừa giảm tải cho cầu Long Biên vừa không bất tiện
cho người lao động nghèo.
GS-KTS Hoàng Đạo Kính, nguyên Phó chủ tịch Hội KTS VN, cũng đã nói
nhiều về việc cân nhắc những giá trị khác nhau của cây cầu. Theo ông
Kính, chỉ nên tính tới khả năng tận dụng cây cầu với tư cách là một công
trình giao thông trong một thời gian quá độ không dài. “Sớm muộn cũng
phải sử dụng những công trình đường sá hiện đại, đưa tuyến đường sắt cũ
ra khỏi nội đô. Cho nên việc đưa ra kế hoạch cải tạo và hiện đại hóa cầu
là không có hiệu quả. Về lâu dài, chỉ nên quy hoạch cầu thành tuyến
dành cho xe máy trong khoảng thời gian cũng không dài, cho đi bộ và xe
đạp”, ông Kính nêu quan điểm. Thứ hai, theo ông, cần trùng tu, nâng cấp
và khôi phục những đặc điểm cơ bản cấu trúc và diện mạo vốn có của cầu.
Cuối cùng, cần cải tạo thích nghi để phục vụ các nhu cầu văn hóa và du
lịch, trên cơ sở tôn trọng những đặc điểm cấu trúc và hình dạng của cầu.
Về chương trình dài hạn cải tạo cầu Long Biên, ông Trương Minh
Tiến, Phó giám đốc Sở VH-TT, cho biết sẽ phải tổ chức các hội thảo để
lấy ý kiến chuyên gia trước khi có phương án cụ thể. Tuy nhiên, cá nhân
ông Tiến cho rằng: “Khôi phục cách nào thì cũng trên cơ sở phát huy giá
trị vốn có và khai thác để phục vụ khách du lịch”.
Chọn bản gốc hay pha trộn ?
Bản thân cây cầu Long Biên hiện nay, theo các nhà nghiên cứu, đã
không còn giống hệt như bản gốc. Qua chiến tranh, nó đã được sửa lại
nhiều. Chính vì thế, khôi phục nó giống đến đâu so với bản vẽ đầu tiên
cũng là một câu hỏi.
“Người Pháp đã sinh ra nó thì hãy để người Pháp trùng tu. Họ đủ tầm
và có thể ủng hộ cả tiền, chúng ta nên tạo hành lang để họ làm. Giữ
nguyên bản hay không cũng nên tham khảo ý tưởng của người Pháp vì họ
hiểu Hà Nội”, KTS Đặng Tuấn Trung nêu ý kiến. Tuy nhiên, theo ông Trung,
cây cầu này nên được khôi phục theo hướng là một bảo tàng sống, một cây
cầu làm đẹp đô thị chứ không chỉ để giao thông.
Trong khi đó, KTS Hoàng Thúc Hào, người vừa nhận giải thưởng KTS
xuất sắc của châu Á, cho rằng không nhất thiết phải khôi phục cầu Long
Biên y hệt như khi mới khánh thành. “Tôi nghĩ như bây giờ dáng cầu cũng
đẹp rồi, chỉ cần sửa một vài nhịp thôi”, ông Hào nói.
Về ý tưởng biến cầu Long Biên thành một công trình nhấn vào nét văn
hóa, GS Hoàng Đạo Kính cho rằng khoảng không gian giữa cầu, nơi có
đường xe lửa và rộng chừng 4 m, có thể dành cho việc tổ chức một dãy dài
các gian trưng bày. Tại đó, có thể tổ chức shop hàng lưu niệm và hàng
thủ công, các điểm dịch vụ đa dạng, các quầy giải khát… Những quầy hàng
này có kính gắn hai bên và mái che ở trên để ít ảnh hưởng đến hình dáng
chung của cầu. “Ở châu Âu người ta gọi dãy hành lang như thế là passage,
là một trung tâm mua sắm, dạo chơi ở nhiều đô thị lớn. Với giải pháp
này, ta có thể tạo nên một dạng “chợ - cầu”, có một không hai”, ông Kính
đề xuất.
KTS Hoàng Thúc Hào cho rằng hiện tại Hà Nội có hai báu vật du lịch
mà mới chỉ khai thác được một là Văn Miếu. Cầu Long Biên là báu vật hiện
giờ vẫn chưa phô bày vẻ đẹp với du khách. Việc khôi phục cầu Long Biên,
theo ông Hào, nên được làm theo hướng kết nối du khách, mở rộng hoạt
động cộng đồng. Vì thế, cần tổ chức không gian thế nào để nối được cầu
Long Biên với các không gian đẹp khác gần đó như bãi giữa xanh ngát hay
khu phố cổ với phố đi bộ và chợ Đồng Xuân. “Phải nối được nó với khu
chân cầu. Có các không gian công cộng để chơi: đi bộ, chụp ảnh, nghe
nhạc”, ông Hào nói.
Theo ông Vi
Kiến Thành, Cục trưởng Cục Mỹ thuật, nhiếp ảnh và triển lãm, Bộ
VH-TT-DL, Hà Nội đang chủ trương có đường nghệ thuật thì nên biến cầu
Long Biên thành con đường nghệ thuật đó. “Có thể biểu diễn, trưng bày
nghệ thuật rồi kết nối với phố cổ. Làm như vậy trên một cái cầu đã phục
hồi như nguyên gốc thì sẽ đẹp lắm đấy”, ông Thành nói.
|
Theo: thanhnien.vn