Kịp thời
“Sự xuất hiện của mẫu nghê này rất kịp thời, thỏa mong chờ của dư luận
cũng như những người mong ngóng có linh vật Việt vừa thân thiện, ấm áp,
gần gũi và cũng đủ nội lực, sức mạnh. Sức mạnh ấy không phải thể hiện
trên sự sắc nhọn, gai góc. Nghệ sỹ, nhà điêu khắc Nguyễn Văn Vũ chọn
theo mẫu con nghê gỗ to nhất hiện nay, đặt ở đền vua Lê Thánh Tông (Thọ
Xuân, Thanh Hóa) niên đại thế kỷ XVII”, nhà nghiên cứu Trần Hậu Yên Thế
nói.
Chiều 8/1, bà Đặng Thị Bích Liên, Thứ trưởng Bộ VHTT&DL cùng đoàn
chuyên gia về thăm xưởng điêu khắc của anh Vũ tại Từ Liêm. Bức tượng
nghê bằng đất sét cao gần 1m trong giai đoạn cuối tạo tác. “Ban đầu khó
khăn, vì tất cả mẫu không hoàn thiện. Con thiếu đuôi, con thì đường mẫu
hoa văn tạo hình bị khuyết do chiến tranh, hoặc thời gian. Mất khoảng
hai tháng để làm con nghê, trải đủ công đoạn tìm mẫu, nghiên cứu, nặn
trên đất sau đó mới chuyển chất liệu thạch cao, rồi chất liệu khác”, anh
Vũ chia sẻ. Mẫu nghê này tạo nên sau khi nghiên cứu ba con nghê cùng
thời Lê. Từ đất sét, anh Vũ nói sẽ chuyển chất liệu, đục một đôi bằng đá
nhân tạo, sau khi được một bộ linh vật trên dưới 20 con sẽ chuyển kích
cỡ.
Nhà nghiên cứu mỹ thuật cổ Trần Hậu Yên Thế ủng hộ quan điểm phải bảo
tồn mẫu “gen” quý từ các con nghê cổ. Như con nghê tại đền vua Lê này
cũng cho thấy hành trình thăng trầm, vốn là đôi nghê nhưng do chiến
tranh chỉ còn lại một con. Làm tốt, đúng quy trình như anh Vũ là đầu
tiên, được các nhà quản lý đánh giá cao. Trong quá trình tạo hình được
sự giúp đỡ của nhóm Vr3D của Nguyễn Trí Quang để có những góc nhìn đa
chiều.
Người ta nói nghê Việt có yếu tố của rồng, tạo hình của một loài chó rất
khỏe. Các chuyên gia cho rằng đây là một mẫu mà về niên đại, lai lịch
không ai có thể nghi ngờ tính chất kinh điển. Nó là linh vật, vì được
đặt ở đền thờ vua Lê Thánh Tông. Từ đây có thể xem nghê là linh vật mang
tính hoàng gia, tiêu chuẩn cao nhất trong nghệ thuật của một thể chế.
“Khuyến mãi” linh vật Việt
Công việc của anh Vũ cùng nhiều nghệ nhân các làng nghề khác cho thấy
hiệu ứng mạnh mẽ của Công văn 2662, về việc dọn dẹp các hiện vật ngoại
lai không phù hợp khỏi di tích, nơi công cộng. “Chúng tôi đánh giá cao
sự sáng tạo, tâm huyết của nghệ sỹ với sản phẩm này. Nó giúp bảo tồn,
phục dựng và quảng bá nét đẹp các linh vật truyền thống. Chúng tôi tin
mẫu nghê này sẽ được người dân hưởng ứng”, bà Bích Liên nói.
Đại diện Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm cho biết, điều đáng mừng
là nhiều nghệ nhân các làng đá bắt đầu gửi sáng tác, cùng Cục xem xét
mẫu mới để triển lãm giới thiệu cho dân. Bộ VHTT&DL có bộ sưu tập
linh vật các thời kỳ, in thành tập san, bưu thiếp hoặc in lịch để quảng
bá.
Sau khi có Công văn 2662 thị trường tiêu thụ linh vật ngoại lai biến
động mạnh, nhiều làng nghề lâm vào khủng hoảng vì ế ẩm. Với nhà điêu
khắc Văn Vũ, anh xem đây là cơ hội cho giới sáng tác, nghệ nhân cũng như
người dân Việt nói chung. Sau khi xem triển lãm về linh vật Việt ở bảo
tàng Mỹ thuật về, anh giật mình về vốn linh vật truyền thống đẹp, phong
phú. Anh kể khi mô phỏng con nghê này, khách hàng đến xem không nghĩ
nghê Việt lại đẹp thế.
Có thực tế là hơn chục năm nay, nhiều mẫu linh vật Việt làm ra không bán
được. Thói quen dùng sư tử đá Trung Quốc dễ mà thay đổi? “Tôi sẽ vận
động khách hàng bằng khuyến mãi. Một đôi nghê giá 20 triệu đồng chẳng
hạn, bước đầu tôi chỉ lấy một nửa. Tôi đã nhận đặt hàng của ba công ty ở
Hà Nội, Nghệ An. Hy vọng dần dần nhiều người sẽ biết tới và thay đổi”,
anh Vũ chia sẻ.
“Tôi tin truyền thông có thể thay đổi nhận thức của người dân”, họa sỹ
Yên Thế nói. Nhà điêu khắc Văn Vũ nói thêm, anh ấp ủ tạo ra phong cách
Việt cho linh vật truyền thống, phù hợp với đời sống hiện đại. “Linh vật
Việt sẽ ngự trị, lấp đầy các khoảng trống trong nhu cầu hiện nay”, anh
nói.
Bộ VHTT&DL
tiếp tục đẩy mạnh thanh kiểm tra hiện vật lạ trong mùa lễ hội 2015 tại các di
tích điểm nóng như Hà Nội, Nam Định, Ninh Bình. Ngoài ra, Bộ gửi công văn cho
các địa phương đề nghị tăng cường quản lý, tổ chức hoạt động lễ hội năm 2015,
trong đó tiếp tục thực hiện pháp lệnh tôn giáo, tín ngưỡng; hạn chế sử dụng
tiền mệnh giá nhỏ trong lễ hội, cơ sở tín ngưỡng.
|