Sau
5 tháng tích cực hưởng ứng triển khai thực hiện công văn 2662 của Bộ
VHTTDL về việc không sử dụng biểu tượng, sản phẩm, linh vật không phù
hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam tại di tích, công tác này tại các
địa phương vẫn còn bộc lộ nhiều khó khăn.
Nhiệt tình hưởng ứng
Trước
thực trạng ở nhiều địa phương trưng bày, sử dụng biểu tượng, vật phẩm,
linh vật (sư tử bằng đá và một số vật phẩm khác) theo tạo hình, hình
thức không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam ở cổng, cửa, khu di
tích, đình, chùa, công sở cơ quan, đơn vị gây phản cảm về thẩm mỹ, văn
hóa, tâm linh ở nơi công cộng, Bộ VHTTDL đã ban hành công văn số
2662/BVHTTDL-MTNATL ngày 08 tháng 8 năm 2014 về việc không sử dụng biểu
tượng, sản phẩm, linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam.
Công văn ngay sau đó đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình từ các địa
phương.
Trước khi thực hiện công văn 2662 linh vật ngoại lai tồn tại tràn ngập các di tích
Ông
Nguyễn Minh Cường- Phó Giám đốc Sở VHTTDL Ninh Bình cho biết: “Ngay sau
khi nhận được văn bản 2662, Ninh Bình đã ban hành các văn bản chỉ đạo
các đơn vị trên địa bàn tỉnh rà soát, kiểm tra việc sử dụng biểu tượng,
sản phẩm linh vật không phù hợp. Trong quá trình kiểm tra, đã phát hiện 8
sư tử đá (trong đó có 6 sư tử đá ở các cổng cố đô Hoa Lư, 2 sư tử ở đền
Đức Thánh Nguyễn) đều là di tích quốc gia. Tỉnh đã giao cho huyện và
Ban quản lý di tích thực hiện di dời.
Còn
tại Hà Nam, trong quá trình rà soát thực hiện công văn 2662, Sở VHTTDL
đã phát hiện 50 di tích có linh vật không phù hợp. Cho đến 15/11/2014,
Sở đã chỉ đạo các di tích thực hiện xong việc di dời.
Tại
Hưng Yên, cũng phát hiện 20 di tích có trưng bày sư tử đá. Sở VHTTDL
địa phương cũng đã tích cực vận động, tuyên truyền sư trụ trì các chùa,
đền, BQL các di tích đưa linh vật không phù hợp ra khỏi di tích.
Là
địa phương sở hữu nhiều di tích nhất cả nước, Hà Nội cũng trở thành
“điểm nóng” khi nhiều có nhiều sản phẩm, linh vật không phù hợp tại các
điểm di tích nhất. Ông Trương Minh Tiến- Phó Giám đốc Sở VHTTDL Hà Nội
cho biết: “Sau khi nhận được văn bản của Bộ VHTTDL, Sở VHTTDL Hà Nội đã
ban hành nhiều văn bản chỉ đạo triển khai đến tận cơ sở. Tổ chức tập
huấn cho hơn 600 đại biểu gồm những cán bộ văn hóa huyện, thị xã, các sư
trụ trì, những người quản lý di tích… Công tác tuyên truyền để người
dân hiểu được linh vật như thế nào là phù hợp, không phù hợp cũng được
truyền thanh đến tận xã, phường…Cho đến nay, Hà Nội đã di dời 146 sư tử
đá khỏi di tích. Hà Nội cũng thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra
tại các di tích để những sai phạm không còn tái diễn.
Đánh
giá về thành công của việc triển khai công văn 2662, ông Vi Kiến Thành,
Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm khẳng định: “Với sự
hưởng ứng mạnh mẽ của các Bộ, ngành và địa phương, sự vào cuộc nhiệt
tình của các cơ quan truyền thông, đến nay, sau 5 tháng triển khai thực
hiện Công văn số 2662, bước đầu ghi nhận những chuyển biến tích cực
trong việc làm lành mạnh hóa môi trường văn hóa, thẩm mỹ trong di tích.
Đặc biệt, nhiều công sở, nhà dân đã tự động di dời các biểu tượng, linh
vật ngoại lai, không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam. Nhiều
người đã tự trang bị kiến thức về lịch sử, thẩm mỹ truyền thống để đáp
ứng nhu cầu sinh hoạt và hưởng thụ văn hóa theo xu hướng tìm về bản sắc
dân tộc”.
Những cái khó cần gỡ
Mặc
dù tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của người dân, nhưng
việc đưa linh vật khỏi di tích vẫn còn những khó khăn. Đầu tiên là đưa
linh vật đi đâu là câu hỏi nhiều địa phương đặt ra nhưng không có lời
giải.
Hà
Nội, địa phương sở hữu nhiều sư tử đá ngoại lai bậc nhất cả nước cho
biết đây là vấn đề nan giải. Ông Tiến cho biết, nơi thì cho vào kho, nơi
thì đem chôn. Nhưng cũng có nơi không có đất, không có kho, người quản
lý di tích phải lấy bạt phủ tạm các sản phẩm này tại chỗ.
Những điểm đã di dời linh vật, sản phẩm không phù hợp
Ông
Trương Minh Tiến nhấn mạnh: “TP Hà Nội vẫn chưa định hướng được việc
chuyển linh vật, sản phẩm không phù hợp đi đâu. Chưa kể kinh phí cũng
còn khó khăn, việc vận động di chuyển không dễ dàng, cho đến nay, khi
sang huyện Đông Anh để trao đổi với các cụ- người cung tiến và người
nhận đồ cung tiến, vẫn vấp phải những phản ứng chưa thuận”.
Câu
hỏi đưa linh vật, hiện vật không phù hợp đi đâu cũng làm đau đầu cấp
quản lý ở Hà Nam. Ông Lê Văn Huy, Phó Giám đốc Sở VHTTDL Hà Nam cho
biết: “Chúng tôi mong có cơ chế, chế tài thực hiện cụ thể hơn để địa
phương thực hiện. Ở Hà Nam, nơi thì đưa sư tử đá ra nghĩa trang, nhưng
nhiều nơi không biết đưa đi đâu.
Đây
là với những điểm di tích, còn tại các làng nghề sản xuất sư tử đá như
Làng đá Non Nước (Đà Nẵng), sau khi công văn 2662 ra đời, 4500 cặp tượng
sư tử đá tồn đọng không bán được. Ông Nguyễn Hữu Chiến- Phó Giám đốc Sở
VHTTDL Đà Nẵng băn khoăn: “Vấn đề của Đà Nẵng là xử sự thế nào với 4500
cặp sư tử đá này”?
Sau
khi Bộ VHTTDL đưa triển lãm “Giới thiệu các mẫu linh vật của Việt Nam”
đến Đà Nẵng, người dân đã nắm được cái hay, cái đẹp của linh vật thuần
Việt. Tuy nhiên, đa số người dân cho rằng, các linh vật Việt nhỏ bé,
thiếu uy nghi và đề nghị được sáng tạo cho sản phẩm to lên, tăng tính uy
nghi.
Ông
Chiến cho biết, các nghệ nhân làng đá Non Nước đề xuất sửa 4500 cặp sư
tử đá thành các linh vật Việt, cặp nào không sửa được thì xay thành bột
đá và đúc lại. Tuy nhiên, về lâu dài, để làng nghề có thể tiếp tục sản
xuất, để hơn 1000 nghệ nhân ở đây không thất nghiệp, ông Chiến cho rằng,
Bộ VHTTDL cần có quy định chi tiết hơn về mẫu linh vật Việt.
Lộ
trình để có thể đưa hết linh vật ngoại lai ra khỏi di tích, khỏi đời
sống người dân còn dài. Theo Thứ trưởng Bộ VHTTDL Đặng Thị Bích Liên,
trong thời gian vừa qua, nhiều địa phương đã chủ động, tích cực hưởng
ứng công văn 2662 của Bộ. Tuy nhiên, công tác triển khai cần linh hoạt
hơn. Quan trọng là công tác tuyên truyền để tạo sự đồng thuận, sự thống
nhất trong nhận thức về nét đẹp của linh vật Việt, về cái đúng, cái chưa
đúng của linh vật ngoại lai và từ đó, các Bộ, ngành, các cơ quan, công
sở cũng sẽ vào cuộc chứ không chỉ là ở các điểm di tích.
Theo : toquoc.gov.vn