Theo
nghiên cứu của Ts Ngô Kiều Oanh, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam,
doanh thu từ du lịch nông nghiệp đang mang lại hiệu quả rất lớn cho
ngành Du lịch ở nhiều quốc gia. Đơn cử, tại Italy, từ năm 2004, doanh số
từ loại hình du lịch này đã là 880 triệu euro; còn ở Thái Lan, với mô
hình “Mỗi huyện một sản phẩm”, ngay từ năm 2005 đã thu về xấp xỉ 60
triệu baht… Còn tại nước ta, mô hình du lịch nông nghiệp vẫn trên chặng
đường thử nghiệm, chủ yếu dựa vào các chương trình dự án được tài trợ và
triển khai ở một số địa phương, chưa mang tính bền vững. Điều đáng nói
là những nơi thử nghiệm mô hình này, người nông dân cũng mới chỉ coi là
nghề tay trái, đem lại thu nhập phụ cho gia đình trong thời gian nhàn
rỗi. Thiếu sự đầu tư và chuyên nghiệp nên bản thân các công ty lữ hành
cũng không dám phát triển sản phẩm cũng như quảng bá sâu rộng đến du
khách của mình.
Phó giám đốc bộ phận
tour nội địa của Saigontourist Phạm Đức Hòa, cho biết: “khách đi tour
loại hình này chủ yếu là người nước ngoài, nhưng số lượng cũng rất ít.
Một trong những nguyên nhân là chúng tôi không dám quảng bá. Vài tháng
nay, Saigontourist chỉ có 1 tour đưa khách đến làng nghề ở Hội An”. Sở
dĩ như vậy là do điều kiện du lịch ở nhiều vùng chưa đáp ứng yêu cầu.
Nhiều chủ nhà vườn, chủ trang trại chưa mặn mà và tin tưởng vào tính bền
vững của mô hình này nên không đầu tư nâng cấp nhà cửa, ruộng vườn...
Đại diện công ty du lịch Bến Thành Tourist cũng cho biết: “chỉ khi có
khách yêu cầu chúng tôi mới tìm địa điểm để thực hiện tour dạng này chứ
không giới thiệu rầm rộ như các tour du lịch khác, mặc dù nông thôn Việt
Nam có rất nhiều sản vật phong phú và nhiều làng nghề truyền thống độc
đáo”.
Cũng bởi chưa biết cách làm du
lịch, không phát huy được thế mạnh từ chính đặc sản của địa phương nên
nông dân khó có thể tạo được nguồn thu tốt từ du lịch. Đôi khi họ bị
chính các công ty du lịch lợi dụng công sức bằng việc trả công rất rẻ so
với sức nông dân bỏ ra. Do vậy, nhiều chuyên gia cho rằng, việc định
hướng cho người dân cách thức, phương pháp làm du lịch chuyên nghiệp,
cũng như trang bị cho họ những kiến thức về du lịch, về nghề hướng dẫn
viên du lịch là điều cần thiết.
Để
phát triển mô hình du lịch nông nghiệp, nhiều địa phương đã chủ động tạo
điều kiện cho nông dân đi học cách làm du lịch. Điển hình như xã Duy
Phú, Duy Xuyên, Quảng Nam với Làng du lịch cộng đồng theo hình thức
homestay tại Mỹ Sơn với số học viên tham gia lớp học tiếng Anh phục vụ
du lịch chiếm 60% số người trong độ tuổi lao động.
Mới
đây, Tổ chức Phát triển Hà Lan (SNV) đã triển khai đào tạo tại địa
phương cho những người nông dân trực tiếp làm du lịch. Hai nội dung
chính được đào tạo là kỹ năng tổ chức quản lý và nghiệp vụ du lịch. Mỗi
khóa học nông dân làm du lịch, những kiến thức cơ bản như: nghệ thuật
mời khách, pha chế nước uống, tổ chức bữa ăn khoa học, bảo quản thức ăn
đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, cách làm tăng giá trị đặc sản quê
nhà... các học viên đều được trang bị đầy đủ. Do học viên là nông dân
nên những bài học được trình giảng cũng rất cụ thể, dễ hiểu. Giáo viên
dùng nhiều động tác thị phạm để cho học viên hiểu những chi tiết quan
trọng từ khi chào khách mới bước chân vào quán, đặt bàn mời khách ngồi
đúng vị trí, chuyện trò để giữ chân khách ở lại thời gian dài hơn, cách
trả lại tiền thừa cho du khách...
Điều
đáng mừng là, nhiều nông dân sau khi được trang bị kiến thức đã trở
thành những người làm du lịch khá chuyên nghiệp. Họ tự thiết kế những
tour riêng, có những ý tưởng du lịch độc đáo mới mẻ trên chính tại bản
làng, đồng ruộng của mình. Cụ thể tại bản Hụm, Chiềng Xôm, Sơn La, từ
khi làm du lịch, bà con thay đổi rất nhiều về nhận thức. Đường làng ngõ
xóm, cảnh quan môi trường luôn được giữ gìn sạch đẹp. Không chỉ biết làm
hài lòng du khách bằng nụ cười thân thiện, bằng sự ân cần, cởi mở mà
còn bằng cả những món ăn, những món quà lưu niệm…
Đầu
tư phát triển du lịch nông nghiệp không phải phá cũ xây mới mà chủ yếu
là khôi phục và phát huy những tiềm năng vốn có của địa phương, nên vốn
đầu tư không nhiều. Khả năng phát triển của mô hình này là rất lớn. Vấn
đề đặt ra là phải dạy nông dân cách làm du lịch - đây là ý kiến chung
của nhiều chuyên gia.
Theo: Đại Biểu Nhân Dân