Thúng chai của Phú Yên chỉ sử dụng nguồn nguyên liệu tại chỗ. - Ảnh: VGP/Nam Minh

Làng nghề đan thúng chai thôn Phú Mỹ có nguồn gốc từ làng nghề làm thúng chai của xã An Định, được một số người dân đến xã An Dân lập nghiệp mang theo. Xã An Dân có gần 40 hộ gia đình làm nghề đan thúng chai với khoảng 120 lao động lành nghề.

Nghề làm thúng chai rất vất vả, công phu, đòi hỏi sự phối hợp của nhiều người thợ như như vót nan, đan mê, lận, nức vành, trét phân bò và trét dầu rái… Đầu tiên, cây tre được vót nan, đan mê, lận vành thành thúng trắng rồi phơi khô, trét phân bò, làm sạch rồi trét dầu rái để thúng không bị ngấm nước, có độ bền cao.

Trong đó, giai đoạn trét dầu rái là quan trọng nhất, vì nó quyết định sự thành bại của sản phẩm. Nếu không có bí quyết này, sản phẩm sẽ rất khó sử dụng được. Mặc dù làng nghề có đến gần 40 hộ gia đình đan thúng chai nhưng chỉ có một vài hộ biết được “bí kíp” trộn dầu rái trét thúng. Đây là nhân tố chính quyết định sự thành bại của làng nghề.

 Thúng chai của Phú Yên có điểm đặc biệt  là chỉ sử dụng nguồn nguyên liệu tại chỗ của địa phương. Theo nhiều người dân làng nghề, cây tre trồng trên đất Phú Yên có chịu nước tốt, dẻo dai nên khi vót nan, đan mê thành thúng không bị giòn, không gãy và không bị “rút” nên chất lượng rất bền. Nghề thúng chai An Dân có đặc điểm lận thúng bằng hầm đất (đào một lỗ dưới đất thành hình thúng rồi lận theo khuôn đất) nên mặt đáy thúng rất bằng, dễ di chuyển, được nhiều ngư dân yêu thích.

 Sản phẩm thúng chai An Dân không chỉ phục vụ cho nghề câu cá ngừ đại dương, mà còn cung cấp cho các thị trường khác trong nước từ Quảng Ngãi đến Mỹ Tho. Nhờ giá rẻ, chất lượng vượt trội nên sức tiêu thụ của sản phẩm thúng chai An Dân rất lớn, không kịp cung ứng cho thị trường.

Gần đây, làng nghề thúng chai An Dân còn chinh phục được thị trường thế giới, kể cả các thị trường khó tính như châu Âu. Cuối năm 2011, làng đã xuất 125 thúng chai đầu tiên sang Thái Lan giúp người dân chống lũ.

Một năm sau, sản phẩm này tiếp tục nhận được đơn đặt hàng 200 thúng từ một công ty du lịch của Thụy Sĩ vì hàng đẹp, chất lượng cao, giá thành lại rẻ hơn sản phẩm của các vùng khác.

Chị Trương Thị Bích Kiều, cơ sở sản xuất thúng chai, xuất khẩu cho biết thúng chai tùy kích cỡ có giá từ 900.000- 2,5 triệu đồng/cái. Cơ sở này xuất đợt hàng đầu tiên sang Thái Lan. Hiện một công ty du lịch của Thụy Sĩ chủ động liên hệ đặt hàng để trưng bày, giới thiệu, đồng thời phục vụ du lịch và đánh bắt thủy sản.

“Đang vào mùa đánh bắt nên chúng tôi phải liên tục sản xuất thúng, cung cấp đủ theo các đơn đặt hàng”, chị Kiều nói và cho biết cơ sở sản xuất này đã tạo nhiều việc làm cho hàng chục lao động với thu nhập bình quân trên 3 triệu đồng/người/tháng.

Chị Bích Kiều chia sẻ, nguồn nguyên liệu của địa phương có sẵn nhưng muốn sản xuất ổn định thì mỗi hộ dân phải có từ 50-100 triệu đồng để dự trữ hàng. Người dân mong muốn được hỗ trợ thành lập tổ sản xuất, được vay vốn và giúp nhau cùng phát triển.

Ông Trần Hữu Hiệu, Chủ tịch UBND xã An Dân, huyện Tuy An cho biết hiện làng nghề thúng chai An Dân mới chỉ có gần 40 cơ sở sản xuất, tỉ lệ người dân làm nghề còn khá thấp, thị trường tiêu thụ chưa ổn định nên chưa thể thành lập làng nghề. Tuy nhiên, địa phương sẽ vận động bà con thành lập nhóm, tổ hợp sản xuất để đẩy nhanh việc thành lập thương hiệu sản phẩm và có chính sách hỗ trợ cho bà con mở rộng, phát triển sản xuất.