Là vùng đất cổ, giàu truyền thống lịch sử văn hóa, Bắc Giang có số lượng di sản văn hóa khá phong phú và đa dạng, nhiều di sản đặc biệt đã được vinh danh. Đó là những “mỏ vàng” lớn, cần được đầu tư bảo tồn, khai phá giá trị tiềm năng.

Vùng đất nhiều di sản

Cả tỉnh có đến 2.000 di tích lịch sử, trong đó có tới 500 di tích đã được xếp hạng di tích quốc gia và di tích quốc gia đặc biệt, cùng nhiều loại hình văn hóa vật thể, phi vật thể tiêu biểu được đông đảo du khách biết đến.

Đầu tháng 9 vừa qua, tỉnh đón nhận 3 bằng Di sản văn hóa đặc biệt. Trong đó, nhiều cụm di tích được công nhận là di tích quốc gia như: 23 địa danh gắn với cuộc khởi nghĩa chống Pháp của anh hùng Hoàng Hoa Thám; 16 xã thuộc huyện Hiệp Hòa là ATK II, nơi góp phần bảo vệ an toàn các cán bộ cấp cao của Đảng, tổ chức nhiều hội nghị, sự kiện quan trọng của Trung ương, Xứ ủy và Ủy ban Quân sự cách mạng Bắc Kỳ và đặc biệt “Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm” được UNESCO công nhận là Di sản tư liệu ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Những di sản được vinh danh là niềm tự hào, nhưng cũng đòi hỏi người dân nâng cao nhận thức trong việc gìn giữ.

Gắn bảo tồn, tôn tạo với phát huy giá trị

Thời gian qua, Bắc Giang đã tích cực đầu tư, bảo tồn những loại hình văn hóa đặc trưng. Nhiều di tích trọng điểm được quan tâm tu bổ, tôn tạo như: Đình Thổ Hà, chùa Bổ Đà (Việt Yên); hệ thống lăng đá cổ, đình Lỗ Hạnh (Hiệp Hòa); đình Phù Lão (Lạng Giang); khu di tích khởi nghĩa Yên Thế; chùa Vĩnh Nghiêm (Yên Dũng)… Các lễ hội truyền thống: Yên Thế, Xương Giang, vật làng Vân (Việt Yên)... được bảo tồn, phục dựng. Các mô hình truyền dạy hát dân ca quan họ, ca trù và dân ca các dân tộc thiểu số ngày càng được nhân rộng… Qua đó, từng bước đáp ứng nhu cầu hưởng thụ, tìm hiểu về văn hóa địa phương của khách tham quan, đồng thời phát huy giá trị di sản.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh - Nguyễn Văn Linh - cho biết, sắp tới, Bắc Giang sẽ phê duyệt quy hoạch khu du lịch Tây Yên Tử để kêu gọi đầu tư. Hiện tại, tỉnh đang xây dựng Thiền viện Phượng Hoàng tại xã Nham Sơn, huyện Yên Dũng, với nhiều dự án, trong đó, thực hiện dự án đầu tư tuyến đường từ Bắc Giang tới Tây Yên Tử dài khoảng 91km, với tổng mức đầu tư 2.700 tỷ đồng. Tuyến đường này làm xong sẽ mở ra hướng gắn kết các di tích lịch sử văn hóa tâm linh, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và khách du lịch đến tham quan.

Còn nhiều khó khăn

Bắc Giang có nhiều tiềm năng, điều kiện để phát triển du lịch di sản, nhưng việc khai thác và đánh thức còn hạn chế. Vì vậy, doanh thu từ du lịch của tỉnh mỗi năm mới chỉ đạt gần 100 tỷ đồng.

 Phó chủ tịch Nguyễn Văn Linh nhấn mạnh, việc khai thác du lịch, nhất là thông qua các di sản luôn phải gắn chặt với việc bảo tồn. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất của Bắc Giang hiện nay là bảo tồn các di sản trong điều kiện kinh tế còn eo hẹp. Do vậy, cùng với tăng cường thu hút đầu tư và tiến hành kêu gọi nguồn vốn từ xã hội hóa, tỉnh cố gắng tranh thủ các chương trình thực hiện bằng ngân sách nhà nước dành cho việc tôn tạo và bảo tồn các di tích, di sản.  

Theo báo công thương