Quảng Phú thuộc huyện Quảng Trạch, tỉnh Quảng Bình, trong đó có thôn Phú Lộc là quê hương có nghề làm muối lâu đời.

Tuy nhiên, hạt muối được làm ra từ những giọt mồ hôi mặn chát của diêm dân nơi đây không hề suôn sẻ mà lắm nỗi thăng trầm, thậm chí có thời gian tưởng như đã mất hẳn vì tất cả đều bỏ ruộng làm nghề khác và mới đây, tháng 8/2011 khi chủ trương khôi phục nghề và làng nghề truyền thống, cánh đồng muối Phú Lộc mới “sống” trở lại khi được công nhận là “làng nghề truyền thống”.

Diêm dân Quảng Trạch không còn phải thấp thỏm lo về giá của hạt muối.

Ông Phạm Đình Dĩu, Bí thư Đảng uỷ xã Quảng Phú, cho biết trước đây, nghề làm muối ở Phú Lộc chỉ mang tính chất sản xuất nhỏ lẻ, tự cung tự cấp. Năm 1976, Chi cục muối Bình Trị Thiên được thành lập đã đầu tư cơ sở hạ tầng cánh đồng muối Phú Lộc, thành lập tổ đội sản xuất quy mô có tổng diện tích 62 ha. Tuy nhiên, chỉ sau 14 năm tồn tại, đến năm 1990 khi tỉnh Bình Trị Thiên tách ra thì Chi cục muối cũng bị giải thể theo.

Không thể để 62 ha ruộng muối bị bỏ hoang trong lúc diêm dân lại thiếu miếng ăn, khốn khó bộn bề. Đã vậy, đất nông nghiệp lại quá ít, một số diêm dân chuyển đổi sang nghề nuôi tôm nước lợ rất bấp bênh, năm được năm thua lỗ, nợ gánh trên vai ngày càng nặng. Vì vậy, các hộ diêm dân quyết tâm quay trở lại nghề làm muối truyền thống, không để đất bỏ hoang mà mình thì thiếu ăn. Năm 1996, các hộ gia đình nơi đây khôi phục lại diện tích ruộng muối sẵn có đồng thời UBND xã Quảng Phú cũng có chủ trương chuyển đổi 32 ha diện tích nuôi tôm không có hiệu quả sang làm muối, nâng tổng số diện tích làm muối trong toàn xã lên 94ha… Ruộng muối của Quảng Phú hồi sinh đã giúp đời sống của diêm dân Phú Lộc ngày càng khấm khá. Từ đồng muối, dù giá có lúc lên lúc xuống nhưng người dân nơi đây không bao giờ bỏ ruộng. Với họ, hạt muối là niềm vui và niềm vui đó đã nhân lên khi nhiều người trong xã làm theo, đến nay, toàn xã có 400 hộ sản xuất muối, tạo việc làm thường xuyên cho hơn 800 lao động với sản lượng trung bình từ 6.000 - 8.000 tấn/năm.

Bà Nguyễn Thị Thủy- một diêm dân 30 năm gắn bó với nghề làm muối cho biết, so với nông nghiệp, sản xuất muối cao gấp 3 lần. Bình quân một mùa muối thường kéo dài từ tháng 4 đến tháng 7 (những tháng nắng nhất trong năm). Trước đây khó khăn lớn nhất của người làm muối là giá muối quá bấp bênh, phụ thuộc nhiều vào đầu ra. Diêm dân chỉ làm ra hạt muối nhưng không quyết định được giá, đã vậy không chỉ cạnh tranh với giá muối trong nước mà ngặt nghèo nhất là giá muối đổ về từ Trung Quốc.

Năm nào cũng vậy, muối Trung Quốc ồ ạt nhập vào khiến giá muối rớt thảm, có năm chỉ còn 600 đồng/kg. Cuộc chiến không cân sức đó chỉ được nhẹ gánh từ năm 2007, khi Nhà nước thắt chặt việc nhập khẩu muối. Bây giờ giá muối dù chưa hoàn toàn nhưng phần nào cũng được người diêm dân tự quyết. Như năm nay muối rất được giá khiến diêm dân rất phấn khởi. Thông thường vào đầu vụ, mọi năm, giá muối 14.000- 15.000đồng/yến nhưng năm nay, mới đầu mùa mà giá muối bán ra đã lên đến 20.000đồng/yến…

Ngoài được giá, làng nghề muối Phú Lộc còn được các chính sách nhà nước hỗ trợ rất nhiều. Như đầu năm 2012, 400 hộ sản xuất muối nơi đây được hỗ trợ 116 triệu đồng (chia đều cho 94ha). Nhìn cánh đồng muối, với những độn muối trắng tinh đang phơi mình dưới nắng, chúng tôi nhẩm tính như bà Thủy với 2.000m2 ô kết tinh, gia đình bà thu hoạch 2 tấn/ngày, thu nhập gần 4 triệu đồng…. Đúng là một nguồn thu nhập lớn đối với người nông dân hiện nay và cũng là mơ ước của diêm dân bao đời nay. Hèn gì như ông Phạm Đình Dĩu nói vui: “Ở đây, cứ nhà nào 2 tầng khang trang kiên cố là y như rằng nhà đó có làm muối”.

Vui hơn nữa khi Tổng công ty Lương thực miền Bắc, và UBND tỉnh Quảng Bình vừa ký thống nhất Đề án mua muối cho diêm dân và sản xuất cung ứng muối Iốt từ nay đến năm 2015 trên địa bàn tỉnh Quảng Bình. Theo Đề án, huyện Quảng Trạch là địa phương có truyền thống sản xuất muối lâu năm, chất lượng muối cao, đủ tiêu chuẩn xuất khẩu. Vì vậy để khuyến khích diêm dân sản xuất muối tỉnh sẽ có chính sách ưu đãi đầu tư sản xuất muối, hỗ trợ lãi suất ... Đồng thời, Tổng công ty Lương thực miền Bắc cũng cam kết thu mua hết muối của diêm dân sản xuất với giá cả có lợi, nhằm tạo điều kiện cho diêm dân yên tâm đầu tư, tái sản xuất mở rộng….

Với những cam kết đó, chúng tôi tin chắc rằng, những ruộng muối của Quảng Phú sẽ còn mở rộng hơn nữa và diêm dân Quảng Trạch sẽ không còn phải thấp thỏm lo về giá của hạt muối…

Theo báo công thương