Để mở rộng thị trường, hợp đồng xuất khẩu thủ công mỹ nghệ phải đa dạng về mẫu mã mới.
Ngày càng khó kiếm khách hàng
Chương Mỹ là một trong những
huyện dẫn đầu Hà Nội với 33 làng nghề, chủ yếu sản xuất mây tre giang
đan xuất khẩu. Trái với cảnh tấp nập chất hàng đưa đi xuất khẩu những
năm trước, một vài năm trở lại đây, làng nghề trở nên đìu hiu. Không
những không tìm được đối tác mới, nhiều doanh nghiệp đã mất những hợp
đồng lớn với đối tác nước ngoài do khó khăn về kinh tế cũng như hàng hóa
kém sức cạnh tranh với sản phẩm các nước khác như Trung Quốc, Thái Lan.
Nguồn vốn tồn đọng, không ít doanh nghiệp đã phải vay vốn lãi suất cao
dẫn đến thua lỗ lặng.
Tương tự tại các làng nghề
khác như Phú Xuyên, Thường Tín… trước đây chuyên sản xuất các mặt hàng
TCMN xuất khẩu sang các thị trường Mỹ, châu Âu, Nga, Nhật Bản… nhưng
hiện nay sức tiêu thụ đã giảm xuống 50 - 70%. Các đơn hàng giảm số lượng
hoặc cắt hẳn, nhiều doanh nghiệp phải đóng cửa sản xuất hợp đồng xuất khẩu cà phê.
Đây là tình trạng chung của
nhiều làng nghề, trong đó suy giảm kinh tế là một trong những nguyên
nhân chính. Ngoài ra, còn một nguyên nhân do mẫu mã sản phẩm TCMN còn
quá đơn điệu, chủ yếu là gia công theo mẫu có sẵn hoặc nhái mẫu nước
ngoài, dẫn đến sự kém hấp dẫn bên cạnh các đối thủ cạnh tranh đang xuất
hiện ngày một nhiều như: Trung Quốc, Thái Lan, Ấn Độ, thậm chí còn bị
thua ngay trên sân nhà.
Trước tình hình đó, nhiều
doanh nghiệp nhạy bén đã chuyển hướng từ thị trường xuất khẩu sang thị
trường nội địa. Bằng việc đầu tư vào thiết kế mẫu mã mới, độc đáo, tăng
cường quảng bá nên đã có những đơn hàng trong nước cung cấp cho các nhà
hàng, khách sạn, resort… với giá trị không kém đơn hàng xuất khẩu. Tuy
nhiên, số doanh nghiệp như vậy không nhiều, các làng nghề vẫn đứng trước
nguy cơ mai một do khả năng tiêu thụ kém hợp đồng xuất khẩu thủy sản.
Tăng cường quảng bá, mở rộng thị trường
Xây dựng thương hiệu là một
trong những việc làm khó khăn, do các doanh nghiệp, cơ sở công nghiệp
nông thôn bấy lâu nay không có điều kiện quan tâm đến vấn đề này.
Thời gian gần đây, Sở Công
Thương Hà Nội đã hỗ trợ nhiều làng nghề truyền thống như lụa Vạn Phúc,
bánh tẻ Phú Nhi, bánh chưng Tranh Khúc, khảm trai Chuyên Mỹ, thêu Quất
Động, Vàng bạc quỳ Kiêu Kỵ… xây dựng thương hiệu. Từ đó, tạo điều kiện
quảng bá sản phẩm, phát triển thị trường. Việc làm này có ý nghĩa rất
lớn, bởi qua đó, nhiều khách hàng đã biết tới sản phẩm của các làng
nghề, sức tiêu thụ tăng.
Các làng nghề hiện đang mở
rộng phát triển thị trường tiêu thụ, tập trung phát triển những sản phẩm
có kim ngạch xuất khẩu lớn và giá trị kinh tế cao; nghiên cứu đổi mới
mẫu mã sản phẩm; khuyến khích lan toả nghề ra các địa phương xung quanh;
hỗ trợ xây dựng quy hoạch các cụm công nghiệp làng nghề để mở rộng mặt
bằng sản xuất… Và việc phát triển các làng nghề sẽ theo phương thức mỗi
làng một sản phẩm, phát triển làng nghề theo thế mạnh của địa phương gắn
với chương trình xây dựng nông thôn mới…
Công tác quảng bá sản phẩm
cũng được thành phố đặc biệt chú trọng. Trước đó, Trung tâm Khuyến công
và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội (Sở Công Thương Hà Nội) cũng đã
đưa vào hoạt động phòng trưng bày sản phẩm làng nghề Hà Nội tại số 176
Quang Trung (Hà Đông, Hà Nội). Đây không chỉ là nơi giới thiệu sản phẩm
thủ công mỹ nghệ của làng nghề, mà còn là nơi trao đổi, giao lưu ký kết
hợp đồng mua bán sản phẩm giữa các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất làng
nghề với khách hàng trong, ngoài nước.
Trung tâm Khuyến công và Tư
vấn phát triển công nghiệp Hà Nội cũng tổ chức hoặc hỗ trợ doanh nghiệp,
cơ sở công nghiệp nông thôn trong việc tham gia các hội chợ, triển lãm
chuyên ngành TCMN trong và ngoài nước (Hội chợ Lifestyle TP. HCM, Hội
chợ Tokyo Gift show tại Nhật Bản, Hội chợ Mega part show I tại Hồng
Kông...). Vào cuối tháng 10 này, Hội chợ hàng TCMN và quà tặng năm 2012
với quy mô 550 gian hàng tại Trung tâm Hội chợ triển lãm Việt Nam.
Hội chợ lần này đặc biệt
hướng tới mục tiêu xúc tiến thương mại. Mặc dù quy mô còn chưa lớn nhưng
với phương châm đề cao yếu tố chất lượng, Hội chợ Hanoi Gift Show 2012
với trên 500 nhà nhập khẩu đến giao dịch, chắc chắn là cơ hội để các
doanh nghiệp phát triển thị trường xuất khẩu và thị trường trong nước.
Các doanh nghiệp tham gia được hỗ trợ kinh phí thuê gian hàng và được
tham gia chiến dịch truyền thông, xúc tiến thương mại…
Ông Hoàng Xuân Thủy, Giám
đốc Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Hà Nội (Sở
Công Thương) cho biết: Để quảng bá sâu, rộng hơn nữa về những sản phẩm
tiểu thủ công nghiệp của thành phố, trong giai đoạn 2011 - 2015, Trung
tâm sẽ chú trọng thực hiện các chương trình xúc tiến thương mại với
nhiều hoạt động thiết thực như: Tổ chức 5 hội chợ, triển lãm chuyên
ngành TCMN tại Hà Nội; hỗ trợ cho 80 - 100 lượt DN, cơ sở CNNT tham gia
các kỳ hội chợ tổ chức trong và ngoài nước; hỗ trợ xây dựng, bảo hộ và
phát triển cho 8 thương hiệu làng nghề và tổ chức 5 cuộc bình chọn sản
phẩm CNNT tiêu biểu các cấp… Ngoài ra, Trung tâm cũng sẽ hỗ trợ kinh phí
thuê tư vấn thiết kế mẫu mã sản phẩm cho các doanh nghiệp, cơ sở sản
xuất CNNT và thực hiện các chương trình thông tin, tuyên truyền trên các
phương tiện truyền thông…