Tại Quảng Nam nghề ươm tơ dệt lụa đã
nổi tiếng một thời. Thế nhưng tiếc thay nghề này đang dần bị mai một.
Tỉnh đang quyết tâm tìm ra những giải pháp để khôi phục nghề, nhưng xem
ra không đơn giản...
Nghề ươm tơ dệt lụa một thời hoàng kim giờ đã mai một.
Một thời đôi bờ sông Thu Bồn hàng trăm
bãi dâu xanh mát cùng với đó các làng quê rộn ràng tiếng thoi dệt lụa
cùng với những nong tằm vàng óng nhả tơ. Nhưng những năm gần đây thành
phẩm tơ tằm rớt giá quá nhanh, khiến nhiều gia đình phải bỏ nghề trong
sự tiếc nuối.
Ông Nguyễn Nhất Tuấn, ở thôn Kim Sơn, xã
Duy Trinh từng có cơ sở sản xuất ươm tơ dệt lụa lớn, tạo việc làm ổn
định cho hơn 50 lao động, trung bình mỗi tháng xuất ra thị trường hàng
trăm tấn sợi tơ các loại. Nhưng những năm gần đây giá tơ trên thị trường
đột nhiên rớt mạnh, ông phải ngừng sản xuất. “Nếu như với giá 450 nghìn
đồng/kg, người ươm tơ có lãi, nhưng giá xuống dưới 250 nghìn đồng/kg,
thì lỗ nặng, vì thế nhiều cơ sở ươm tơ dệt lụa tạm thời đã ngừng hoạt
động hoặc sản xuất cầm chừng, dẫn đến nhiều lao động mất việc làm”- ông
Tuấn cho biết.
Ông Lê Muộn – Phó Giám đốc Sở Nông
nghiệp – Phát triển nông thôn Quảng Nam cho hay, hiện nay, trên địa bàn
tỉnh chỉ còn lại khoảng 11ha dâu, chủ yếu tập trung ở một số xã của
huyện Duy Xuyên với khoảng 30 hộ trồng. Nhưng các hộ trồng dâu nuôi tằm
chủ yếu là để bán thực phẩm. Vì thời gian chăm sóc ngắn hơn, không tốn
quá nhiều công sức, thị trường tiêu thụ, giá bán cũng tương đối ổn định.
Nhiều người thắc mắc, tại sao các sản
phẩm may mặc từ mặt hàng tơ lụa vẫn đang có sức hấp dẫn đối với người
tiêu dùng và dự báo thị trường thế giới sẽ ngày càng có nhu cầu lớn hơn
đối với mặt hàng tơ tằm, vậy do đâu nghề ươm tơ dệt lụa lại bị mai một?
Câu trả lời đầu tiên phải nói đến cái khó của thời hội nhập: Gần đây
nguồn nguyên liệu tơ của Trung Quốc nhập vào Việt Nam khá ào ạt, mà phần
lớn sản phẩm tơ tằm của Trung Quốc được sản xuất theo dây chuyền công
nghệ cao, khối lượng lớn, đa chủng loại, giá cả rất thấp (khoảng 200 -
210 nghìn đồng/kg tơ), nên dễ dàng chiếm lĩnh thị trường.
Trong khi đó, ngành dâu tằm chủ yếu nhập
giống dâu, tằm; khâu chuyển giao công nghệ - kỹ thuật chưa được chú
trọng nên năng suất dâu, kén, tơ thấp, giá thành không ổn định. Công tác
quản lý nhà nước về sản xuất, cung ứng giống tằm chưa chặt chẽ, thiếu
những mô hình thâm canh dâu tằm hiệu quả cao. Bên cạnh đó, việc phát
triển dâu tằm còn mang tính quảng canh, theo phong trào, vì thế chất
lượng tơ kén thấp, giá thành không ổn định, sức cạnh tranh kém, các đơn
vị chế biến tơ có thời kỳ lâm vào cảnh khó khăn, thua lỗ kéo dài.
Cùng với đó, biến đổi khí hậu cũng ảnh
hưởng rất lớn đến việc trồng dâu, nuôi tằm ở địa phương. Con tằm thường
được nuôi ở nhiệt độ 21-280C, nhưng những năm gần đây, nhiệt độ tăng cao trong mùa nắng, nên việc nuôi tằm lấy kén gặp nhiều khó khăn…
Trước thực tế trên, nhiều chuyên gia và
cả lãnh đạo địa phương cho rằng, để làng nghề ươm tơ dệt lụa Quảng Nam
tồn tại phát triển bền vững, phải gắn kết với du lịch. Ưu thế của làng
nghề Duy Trinh là được Nhà nước chọn hỗ trợ đầu tư theo dự án khôi phục
làng nghề gắn với phát triển du lịch với số vốn lên đến hàng tỷ đồng.
Theo đó, sẽ ưu tiên đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng làng nghề, thiết bị
và chuyển giao công nghệ sản xuất khép kín (từ trồng dâu nuôi tằm đến
ươm tơ dệt lụa kể cá đầu ra sản phẩm).
Ông Lê Trí Thanh – Phó Chủ tịch tỉnh
Quảng Nam còn cho rằng, trồng dâu - nuôi tằm, ươm tơ - dệt lụa không đơn
giản tạo ra hàng hóa phục vụ nhu cầu con người, cho đời sống xã hội mà
còn hàm chứa trong đó những giá trị về văn hóa, tinh thần, về cốt cách
của người dân xứ Quảng. Những người dân làm nghề ở Quảng Nam cũng đang
từng ngày mong chờ một “cú hích” đồng bộ và mạnh mẽ, để vượt qua thách
thức của giai đoạn hiện nay, để làng nghề lại rộn tiếng thoi đưa…
Theo: daidoanket.vn