Thi cử có tác dụng lớn đến phương pháp dạy - học
|
PGS.TS Trần Văn Nam |
Ngay từ năm 2011, khi chưa ai đặt vấn đề
thay đổi kỳ thi 3 chung thì Bộ GD&ĐT đã đề nghị các trường đại học
trọng điểm nghiên cứu xây dựng đề án thi riêng, trình Bộ xem xét cho áp
dụng thí điểm để nhân rộng mô hình.
Điều này cho thấy Bộ trưởng và các đồng
chí lãnh đạo Bộ đã nhận thấy trước sự cần thiết phải đổi mới nền giáo
dục nước nhà để kịp đào tạo đội ngũ nhân lực phù hợp với yêu cầu của sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập quốc tế.
Thi cử bản thân nó không làm thay đổi
được chất lượng, kiến thức vốn có của người học nhưng nó có tác dụng rất
lớn đến phương pháp dạy và học, từ đó làm thay đổi chất lượng đào tạo.
Từ lâu nay học sinh của nước ta đã quen cách học để thích nghi với cách
thi.
Để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập
quốc tế, nước ta cần có thế hệ lao động mới có phẩm chất đạo đức tốt,
có năng lực tư duy nhạy bén, thích nghi nhanh chóng với mọi môi trường
công tác. Nếu giáo dục và đào tạo không đổi mới kịp thời thì chúng ta
rất khó có được những người lao động như thế.
Thực tế từ lâu nay, phương pháp dạy học
của chúng ta chủ yếu là cung cấp kiến thức cho học sinh. Cách thi cử,
đánh giá kết quả học tập của các nhà trường cũng chỉ dựa vào kiến thức
mà học sinh tích lũy được. Học sinh nào nhớ nhiều, thuộc bài nhiều thì
đạt kết quả tốt.
Biết bao ví dụ trong thực tế về cách dạy
học này đã khiến chúng ta cười ra nước mắt! Bài văn mẫu cô dạy tả con
mèo đen thì học sinh không được tả con mèo vàng (!); bài văn mẫu tả bà
ngoại tóc bạc, ăn trầu, chống gậy... nếu học sinh nào tả bà ngoại trẻ,
tóc đen, đi xe máy... thì bị điểm kém vì đã "bà" thì phải "già" mới đúng
(!).
Kiểu dạy và học rập khuôn như thế sẽ làm
cho học sinh không còn sáng tạo, tư duy luôn thụ động, luôn làm theo
sách vở. Điều này không còn phù hợp với thế giới ngày nay khi mà khoa
học công nghệ thay đổi từng giây, từng phút.
Những bước đi thận trọng nhưng quyết liệt
Chủ trương của Đảng đã có, cơ sở pháp lý để tiến hành công cuộc
đổi mới giáo dục và đào tạo đã có, con đường đi và đích đến đã rõ
ràng, các cỗ xe dù lớn hay nhỏ cũng phải chuyển động, nếu không sẽ bị
đào thải. |
Đổi mới giáo dục và đào tạo là yêu cầu
rất bức bách. Bộ GD&ĐT đã có những bước đi thận trọng nhưng rất
quyết liệt thể hiện qua hàng loạt các văn bản qui phạm pháp luật, chủ
trương của Đảng được ban hành trong những năm gần đây, đặc biệt là Luật
Giáo dục đại học có hiệu lực đầu năm 2013 và Nghị quyết Trung ương 8
khóa XI mới được ban hành, dẫn đường cho công cuộc đổi mới.
Tôi hoàn toàn tán thành dự thảo qui định
tự chủ tuyển sinh của Bộ GD&ĐT đã đưa ra lấy ý kiến. Dự thảo qui
định rất khoa học, đã cân nhắc rất kỹ lưỡng các tình huống xảy ra khi
giao tự chủ tuyển sinh cho các nhà trường. Điều này thể hiện rõ trách
nhiệm và sự thận trọng của Bộ GD&ĐT đối với một chủ trương lớn, ảnh
hưởng đến hàng triệu con người.
Tôi hoàn toàn đồng ý việc các trường
tuyển sinh riêng cần phải có đề án rõ ràng nếu đáp ứng đầy đủ nội dung
qui định, bởi chính đề án này là “qui chế tuyển sinh của trường” mà các
cơ quan quản lý Nhà nước và xã hội dựa vào đó để kiểm tra, giám sát. Hãy
thử đặt lại vấn đề, nếu trường không có đề án tuyển sinh riêng thì dựa
vào đâu để kiểm tra, phân định việc đúng sai, công bằng hay không công
bằng?
Tôi cũng hoàn toàn đồng ý qui định đã
tuyển sinh riêng thì không xét tuyển theo phương thức thi “3 chung”.
Điều này đã rõ, vì mục tiêu của tuyển sinh riêng là áp dụng một cách thi
mới để lựa chọn thí sinh có năng lực phù hợp với các ngành nghề của
trường. Nếu sử dụng kỳ thi “3 chung” mà cũng tuyển được thí sinh phù hợp
thì thi riêng để làm gì?
Mặt khác thi riêng là phương án áp dụng
lâu dài, nếu vẫn kết hợp xét tuyển từ kết quả “3 chung” thì 3 năm nữa
theo lộ trình Bộ GD&ĐT không tổ chức kỳ thi chung thì trường lấy đâu
kết quả này để xét?
Thấy trước được khó khăn này của các nhà
trường, trong quá trình thực hiện tuyển sinh riêng, Bộ GD&ĐT đã tạo
cơ chế rất mở giúp các trường có thể tuyển sinh riêng cục bộ từng
ngành, từng khoa; các trường cũng có thể phối hợp với nhau thực hiện
tuyển sinh riêng để có thể xét tuyển chung cho các trường trong cùng đề
án.
Các trường phải suy nghĩ cách thi
Tự chủ tuyển sinh là không mới đối với
các nhà trường, vì trên thực tế các trường đã làm việc này trước khi Bộ
GD&ĐT tổ chức kỳ thi “3 chung”. Cái mới ở đây là các trường phải suy
nghĩ cách thi, kiểu thi, môn thi,… thế nào để có thể tuyển được những
thí sinh có năng lực phù hợp vào các ngành nghề đào tạo để đạt mục tiêu
mà Nghị quyết TW8 đã đề ra. Nếu vẫn thi theo kiểu kiểm tra kiến thức các
môn học phổ thông theo các khối thi thì tốt nhất duy trì phương thức
thi “3 chung”, không cần thay đổi gì.
Đại học Đà Nẵng, với tư cách là một đại
học vùng, trọng điểm quốc gia, đa ngành, có nhiều trường thành viên,
đang tiến hành nghiên cứu một cách kỹ lưỡng đề án tự chủ trong tuyển
sinh đại học và cao đẳng để trình Bộ GD&ĐT phê duyệt trong thời gian
tới.
Đích hướng đến của đề án phải là một
phương thức tuyển sinh vừa kiểm tra kiến thức, mà quan trọng hơn, phải
đánh giá được năng lực học tập của thí sinh. Điều này sẽ hạn chế tối đa
việc học lệch, học tủ, cũng như hiện tượng học thêm, dạy thêm nhằm luyện
khả năng nhớ bài của thí sinh.
Ngoài ra một kỳ thi tuyển sinh nhẹ nhàng
hơn sẽ cho phép nhà trường có thể tổ chức 2 kỳ thi tuyển sinh trong một
năm theo qui định, mang đến nhiều cơ hội lựa chọn cho nhà trường cũng
như cho thí sinh.
Đại học Đà Nẵng hy vọng rằng đề án tự
chủ tuyển sinh mới sẽ có tác động quan trọng nhằm nâng cao chất lượng
đào tạo, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đáp ứng nhu
cầu về chất lượng nguồn nhân lực ngày càng cao của đất nước.
"Tự chủ tuyển sinh theo đúng mục
tiêu là một nhiệm vụ rất quan trọng và nặng nề mà các nhà trường cần
nghiên cứu để làm tốt, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân
lực".
|
PGS.TS Trần Văn Nam
(Giám đốc ĐH Đà Nẵng)
Nhằm
giúp ngành Giáo dục có một phương án tuyển sinh theo đúng tinh thần của
Luật Giáo dục ĐH, vừa tạo điều kiện tối đa cho các nhà trường và thí
sinh trong công tác tuyển sinh nhưng vẫn đảm bảo tính trung thực, khách
quan, khoa học của một kỳ thi Quốc gia, báo Giáo dục & Thời đại mở “Diễn đàn trao đổi về phương án tuyển sinh đại học 2014”,
đăng tải rộng rãi những ý kiến, chia sẻ, hiến kế tâm huyết của các nhà
quản lý, các nhà giáo, chuyên gia trong và ngoài ngành Giáo dục.
Mọi trao đổi, đóng góp xin gửi về: gdtd.tuyensinh2014@gmail.com.
Theo: giaoduc&thoidai