Tại Hội thảo, các đại biểu là các GS
đầu ngành, những học giả có uy tín đều khẳng định: Nhà giáo nhân dân
Nguyễn Lân đã để lại cho chúng ta một di sản đồ sộ, đó không chỉ là các
tác phẩm, các công trình khoa học mà hơn cả đó là tư tưởng giáo dục đậm
chất nhân văn, triết lý giáo dục có sức sống bền bỉ theo thời gian.
Nhận xét về người thầy mẫu mực của
mình, Nhà giáo Nhân dân, GS Nguyễn Đình Chú cho rằng: Vẻ đẹp của GS
Nguyễn Lân trước hết là vẻ đẹp của nhân cách lớn, luôn sống với đất
nước, với nhân dân, với lẽ phải, với truyền thống của dân tộc. Ông luôn
ghét sự xa hoa, chỉ ưa thanh bạch, rất giàu nghị lực, thông minh mà vẫn
rất cần cù, trung thực, thẳng thắn mà vẫn không làm mất lòng người.
Kể về những kỉ niệm khó phai mờ trong
kí ức, GS Nguyễn Đình Chú cho biết, khi gặp lại chúng tôi, dù là những
học trò cũ, GS Nguyễn Lân vẫn một mực "thưa các ông, các bà” vẫn chào
giáo sư. Ai không biết cứ ngỡ là sự khách sáo. Nhưng không, đây là văn
hóa giao tiếp dựa trên tinh thần tôn trọng con người trong đó có cả
những người học trò của mình.
Từng là học trò của GS Nguyễn Lân, Nhà
văn Ma Văn Kháng không khỏi bùi ngùi xúc động khi nhắc tới người thầy
của mình. Ông kể, hơn nửa thế kỷ đã qua rồi, nhưng ấn tượng về những bài
thầy Nguyễn Lân dạy vẫn chưa phai mờ trong ký ức của ông. Đó là kỷ niệm
về những ngày ông theo học Trường Sư phạm Trung cấp Khoa học xã hội ở
Khu Học xá Nam Ninh, Trung Quốc. Lúc đó môn Tâm lý-Giáo dục học là môn
mới lạ với những khái niệm khô khan nhưng dù đã đến giờ ra chơi rồi mà
tất cả học trò đều quây quần bên thầy nhờ thầy giảng tiếp.
Sau này, do bận nhiều công việc, ngót
50 năm sau, nhà văn Ma Văn Kháng mới có điều kiện thăm lại thầy giáo cũ.
Thế mà người thầy của ông vẫn nhớ người học trò xưa, vẫn dõi theo từng
bước đi của những lứa học trò của mình. Nhà văn Ma Văn Kháng xúc động
đúc kết về chân dung người thầy của mình như sau: "Sống! Với thầy tôi-là
làm việc, là óc nghĩ, tay viết cho đến phút tận cùng khi con tim ngừng
đập, là cháy đến tận cùng của giọt dầu ngọn bấc. Từ 90 tuổi đến 95 tuổi,
là thời gian thầy cặm cụi mỗi ngày để làm xong bộ Từ điển đồ sộ 2110
trang in. Trên thế gian này hỏi có mấy người được như thầy? Người như
thế đã là thần tượng, thành huyền thoại của nhân gian rồi còn gì! Thầy
là một phần biên niên sử của cái nghề trồng người cao quý. Đời thầy tô
điểm cho lịch sử nghề thầy tráng lệ thêm biết bao!..”
Ở một góc nhìn khác về người thầy mẫu
mực Nhà giáo nhân dân Nguyễn Lân, Ủy viên Đoàn Chủ tịch UBTƯMTTQ Việt
Nam khóa VII Nguyễn Tiến Võ khẳng định: Không chỉ là nhà văn, nhà giáo,
nhà sử học mà GS Nguyễn Lân còn có công rất lớn trong việc phát huy sức
mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc. Ông Võ kể lại rằng: khi còn là Ủy
viên UBTƯ MTTQ Việt Nam, GS Nguyễn Lân đã nhận trách nhiệm quan hệ với
các trí thức có danh tiếng trong ngành giáo dục để tìm hiểu tâm tư,
nguyện vọng của họ đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Bằng cả
uy tín và trách nhiệm cao cả của mình, GS Nguyễn Lân đã góp phần xứng
đáng củng cố khối đại đoàn kết trong trí thức Việt Nam, đồng thời làm
cho công tác của MTTQ Việt Nam thêm sâu sát, hiệu quả, thiết thực hơn.
Dù đóng góp rất lớn cho công tác Mặt trận, nhưng khi Cơ quan UBTƯ MTTQ
Việt Nam bồi dưỡng tiền thù lao cho việc biên tập các văn bản của Mặt
trận, ông đều từ chối và nói rằng: "Tôi rất vui được đóng góp phần nhỏ
vào công tác Mặt trận, tôi coi đây là nhiệm vụ cần thiết của một thành
viên”.
|
Bộ trưởng Bộ Giáo dục-Đào tạo Phạm Vũ Luận:
Tôi
thuộc lớp hậu sinh, không có vinh hạnh được là học trò của thầy Nguyễn
Lân. Tuy nhiên, khi tôi được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Giáo dục-Đào tạo,
tôi đã đọc rất nhiều cuốn sách do thầy Nguyễn Lân viết. Tôi vô cùng
ngưỡng mộ về nhân cách và sức làm việc bền bỉ của thầy. Rõ ràng, những
người thầy, các thế hệ đi trước đã để lại cho thế hệ mai sau một bộ di
sản khổng lồ. Đây là những di sản không thể thiếu trong công cuộc phát
triển, hoàn thiện nền giáo dục nước nhà. Nhân hội thảo về cuộc đời sự
nghiệp của GS Nguyễn Lân, tôi đề nghị các thầy cô giáo của Trường Đại
học Sư phạm Hà Nội cần ý thức, trách nhiệm, khẩn trương triển khai đổi
mới căn bản và toàn diện giáo dục, góp một phần sức lực của mình cho sự
nghiệp phát triển chung của đất nước. |
|