SGTT.VN - Gần đây, L’Oréal, hãng mỹ phẩm danh tiếng đến
từ Pháp, phát hiện ra một số trang web tại Việt Nam quảng cáo và chào
bán các sản phẩm mang nhãn hiệu của L’Oréal với giá rẻ bất ngờ. Người ta
cũng có thể dễ dàng tìm thấy nhiều thương hiệu nổi tiếng khác như
Chanel, Versace, Louis Vuitton... được chào bán với giá chỉ từ vài trăm
ngàn đồng. Một số hãng đã tiến hành kiểm tra và kết quả không có gì bất
ngờ: 100% sản phẩm mang các nhãn hiệu danh tiếng trên đều là hàng giả
mạo.
Xử ai?
|
Đồ túi giả mạo Louis Vuitton được bàn tràn lan.
|
Hàng giả được quảng cáo, bày bán tràn lan trên internet
quả thật đã không còn xa lạ tại tất cả các nước. Sau một vài bỡ ngỡ ban
đầu, các nước đều tìm ra phương cách để đấu tranh chống lại hiện tượng
này một cách hiệu quả. Ví dụ, nếu website bán hàng trực tuyến nhân danh
chính mình, thì chủ sở hữu của những website này phải chịu trách nhiệm
trực tiếp đối với những hàng hoá được bày bán, nói cách khác, trách
nhiệm đó không khác gì chủ một cửa hàng ngoài chợ, ngoài phố. Trong
trường hợp website không phải là của bên bán mà của người cung cấp hạ
tầng, gian hàng trực tuyến (cung cấp để hưởng chiết khấu, hoa hồng của
bên bán và bên mua), như eBay chẳng hạn, thì tuỳ theo từng quốc gia lại
có những cách xử lý riêng; chẳng hạn như nếu website trung gian này tham
gia tích cực và chủ động vào quá trình giao dịch, thì người cung cấp
website sẽ phải chịu trách nhiệm trực tiếp cùng với bên bán, còn trong
trường hợp website chỉ đóng vai trò trung gian, kỹ thuật thuần tuý thì
sẽ phải chịu trách nhiệm về hàng giả, hàng nhái bày bán trên website của
mình sau khi đã được chủ sở hữu của những nhãn hiệu, thương hiệu bị làm
giả thông báo về hiện tượng đó.
Tại Việt Nam, các quy định pháp luật hiện nay tuy vẫn
còn rất sơ sài nhưng không vì thế mà không thể xác định được trách nhiệm
thuộc về ai. Trong trường hợp bán hàng trực tiếp, thậm chí pháp luật –
trong một số trường hợp – còn mở rộng trách nhiệm đến cả những người chỉ
đóng vai trò cung cấp dịch vụ mạng/kỹ thuật, khi không kịp thời loại bỏ
những thông tin trái pháp luật sau khi nhận được thông báo của cơ quan
có thẩm quyền (điều 47.3 luật Giao dịch điện tử).
Ai xử?
Từ việc xác định được ai chịu trách nhiệm đối với hàng
giả, hàng nhái trên internet, sẽ tạo thuận lợi cho việc xác định những
cơ quan nào có thẩm quyền xử lý. Toà án là cơ quan có thẩm quyền rõ ràng
nhất trong tất cả những vụ việc có cùng tính chất. Các chủ thể có thể
khởi kiện để yêu cầu chấm dứt hành vi vi phạm hoặc đòi bồi thường thiệt
hại. Trong quá trình xem xét vụ việc, tòa án cũng có thể áp dụng các
biện pháp khẩn cấp tạm thời để đảm bảo quyền lợi của nguyên đơn, cũng
như đảm bảo hiệu quả của việc xét xử. Tuy nhiên, khởi kiện ra toà – mặc
dù rất phổ biến tại các nước – nhưng lại ít khi được sử dụng tại Việt
Nam do trong suy nghĩ của người bị hại, đây là biện pháp mất nhiều thời
gian, thủ tục phức tạp, hơn nữa, cái được khi thắng kiện có khi còn ít
hơn cái mất trong quá trình theo kiện. Chính vì vậy mà người bị hại,
nhất là các chủ sở hữu của những thương hiệu/nhãn hiệu bị làm giả, hoàn
toàn có thể nghĩ đến việc áp dụng các biện pháp hành chính, và nếu những
cơ quan có thẩm quyền trong lĩnh vực này không thoái thác nhiệm vụ của
mình, vụ việc có nhiều khả năng sẽ được xử lý nhanh chóng. Ví dụ, theo
quy định tại nghị định số 97/2010 thì các cơ quan có thẩm quyền xử lý
hàng giả mạo là công an (cảnh sát kinh tế), quản lý thị trường (chi cục
quản lý thị trường các tỉnh, thành), thanh tra khoa học và công nghệ –
ngoài mức phạt tiền cao nhất lên đến 500 triệu đồng – còn có thể áp dụng
các biện pháp xử phạt bổ sung như đình chỉ kinh doanh hoạt động thương
mại điện tử và/hoặc biện pháp khắc phục hậu quả, như buộc loại bỏ thông
tin về hàng hoá, dịch vụ vi phạm trên phương tiện quảng cáo, trang tin
điện tử (điều 12 nghị định số 97/2010) đối với người hoặc tổ chức vi
phạm.
Như vậy, nếu người bị hại hiểu rõ các quy định của pháp
luật cũng như các cơ quan chức năng chủ động trong việc đấu tranh chống
nạn hàng giả, hàng nhái trên internet thì vấn nạn này có thể sẽ bị đẩy
lùi đáng kể.
Luật sư Lê Xuân Lộc