|
Oanh Phi Phi tại triển lãm (người ngoài cùng bên phải)
Nói về Oanh Phi Phi, tôi cảm giác như đây là lần
đầu tiên mình được gặp gỡ với một nữ nghệ sĩ "thuần túy” chất phác như
thế
-
-
-
-
-
. Đến với triển lãm từ trước giờ khai mạc, thấy chị cùng bạn bè tất
bật chuẩn bị cho triển lãm, tôi hiểu những cố gắng của chị. Oanh Phi Phi
rất giản dị. Chị giản dị tới mức, bạn bè đồng nghiệp giục chị đi thay
quần áo mới đẹp hơn cho lễ khai mạc, chị cứ chối vì "mặc như này được
rồi”. Khi chúng tôi trao đổi với chị về triển lãm, chị luôn nói "chị
ngại lắm!”. Một nghệ sĩ từng làm được nhiều việc cho nghệ thuật, làm
được những cuộc triển lãm lớn, nhỏ trong và ngoài nước nhưng vẫn ngại
khi nhận lời khen, ngại ngần kể về thành tích của mình. Chị không quen
đứng trước máy quay, máy ảnh, và cũng luôn ấp úng khi trả lời phỏng vấn.
Triển lãm "Palimpseste” của Oanh Phi Phi nhằm biến các cửa sổ đường phố
mặt tiền của Trung tâm văn hóa Pháp - L’Espace thành một màn hình ánh
sáng mờ để chiếu bóng tranh sơn mài rọi qua từ thấu kính. Trước khi thực
hiện, vật liệu Oanh Phi Phi dùng chỉ là những bức tranh sơn mài thu nhỏ
bằng một hộp diêm, được phóng to ra trên nền vải mỏng căng to bản trước
cửa Trung tâm văn hóa Pháp. Hình ảnh tranh sơn mài và hình ảnh thực của
người qua đường, của bầu trời đêm đã gặp gỡ nhau trên nền vải, khác lạ
với từng không gian và hình ảnh người qua đường. Thỉnh thoảng thấy xuất
hiện những nét vẽ mờ mờ của sơn mài in trên khuôn hình đó.
 Tranh tại triển lãm "Plimpseste”
Oanh Phi Phi là một nữ nghệ sĩ thực sự yêu thích
sơn mài. Chị cho biết chị đã nghiên cứu và trăn trở với sơn mài từ mấy
năm về trước. Năm 2009, chị có làm sơn mài trong không gian. Gần đây,
chị có thêm ý tưởng rằng, sơn mài cũng có nhiều cách để làm được, có
những sáng tạo mới mẻ hơn để mọi người có cách suy nghĩ khác về tranh.
Oanh Phi Phi cho biết tranh Việt Nam rất độc đáo! Người ta cứ nghĩ
tranh sơn mài thì chỉ có thể là tranh treo trên tường thôi. Nhưng chị
thấy sơn mài ở Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển hơn. Chúng ta
có thể thay đổi, như chị làm là một cách. Hình ảnh sơn mài qua một cái
máy hiển vi để nhìn một cách chi tiết nhất. "Phóng to ra để mình có thể
nhìn từ cái nhỏ thành cái to và nhìn chi tiết giống như được nhìn qua
kính hiển vi”, Oanh Phi Phi giải thích. Những hình ảnh chiếu lên mờ mờ
là những bản nháp viết xong rồi xóa, như là tẩy đi. Không thể thấy rõ
nhưng vẫn thấy được những vết đằng sau. Đó là những mảng sơn mài, có kèm
theo bóng của phố, của tranh, của người Hà Nội. Hai cái lồng vào nhau
đã tạo ra một hình ảnh mới, hòa quyện và ấn tượng. Cách chị sử dụng sơn
mài tưởng như rất đơn giản, dưới hình thức của một bản kính dương được
chiếu thông qua các máy chiếu định dạng. Nhưng điểm đặc biệt không nằm ở
hình ảnh sơn mài nhỏ mà ở cách chị chiếu lên màn hình lụa được kéo căng
trên khung gỗ, đặt phía sau cửa kính của khu trưng bày. Những tác phẩm
được chiếu gợi nhớ cách nhìn thấy qua những chiếc kính viễn vọng, kính
hiển vi, trình bày một cái nhìn vĩ mô và vi mô của một vũ trụ mà mắt
thường không nhìn thấy. Qua đây, chúng ta có thể thấy chi tiết những
khía cạnh của tranh sơn mài mà trước đây ta khó có thể nhìn. Đối với dự
án này, Oanh Phi Phi quan tâm đến những thay đổi quan điểm liên tiếp
giữa cái nhỏ và cái lớn, giữa hình ảnh và vật liệu. Triển lãm đã thực sự
gây được ấn tượng cho khán giả. Họ nhận thấy niềm đam mê của người nghệ
sĩ trẻ, thấy được tình yêu của chị dành cho sơn mài, dành cho Hà Nội,
cho những con đường, những con người nơi phố sá thân quen…
Nhìn những hình ảnh cứ liên tiếp trôi qua trong
không gian nhỏ của Trung tâm văn hóa Pháp, người xem thấy rõ hơn hình
hài của phố phường, hình ảnh của con người với những ánh sáng hòa quyện
trên con phố Tràng Tiền… Tất cả làm nên một tình yêu Hà Nội, yêu những
nét văn hóa và con người Việt Nam thoắt ẩn, thoắt hiện trong khung tranh
mờ ảo, là bức sơn mài được tô vẽ, được hòa quyện với không gian, thời
gian nơi con phố ấy. Nó như là một sự đan xen, giao thoa văn hóa, giao
thoa nghệ thuật giữa dòng chảy của thời gian (là hình ảnh chuyển động
của con người) và sự bất biến của văn hóa (là hình ảnh sơn mài - nét văn
hóa lâu đời của người Việt)…
|
Nguyễn Oanh Phi Phi, sinh năm 1979 tại
Texas, cô từng học chuyên ngành Tranh vữa tại Đại học Mỹ thuật Việt Nam.
Năm 2005, cô nhận được học bổng Fulbright nghiên cứu về nghệ thuật
truyền thống Việt Nam. Cô đã thực hiện thành công 4 triển lãm tại Việt
Nam, đa số đều lấy ý tưởng từ sơn mài. Oanh Phi Phi đang thực hiện triển
lãm "Plimpseste” tại Trung tâm văn hóa Pháp, kéo dài từ nay đến hết
24-5. |
|