|
Toàn bộ khu mộ tháp linh thiêng, cổ kính nằm giữa cỏ cây núi rừng |
Vùng
đất Kinh Bắc, nơi hội tụ những nét văn hóa truyền thống đẹp và tiêu
biểu nhất của Đồng bằng Bắc bộ. Nơi đây cũng chính là vùng đất khởi thủy
của Phật giáo Ấn Độ khi truyền vào Việt Nam, với chứng tích Luy Lâu mà
sử sách đã ghi chép.
Ở mảnh đất này cũng đang tồn tại những công trình
Phật giáo rất tiêu biểu và kỳ vĩ. Chúng tôi muốn nhắc tới sơn môn Bổ Đà
và khu mộ tháp cổ lớn nhất Việt Nam tọa lạc tại thôn Thượng Lát, xã Tiên
Sơn, huyện Việt Yên, Bắc Giang.
99 mộ tháp linh thiêng, cổ kính
Chùa Bổ Đà có tên chữ là Tứ Ân Tự, còn gọi là chùa
Quan Âm, cách Hà Nội gần 60km về hướng Đông Bắc. Thực hiện một chuyến
hành hương về vùng đất Phật cổ miền Kinh Bắc không phải mùa lễ hội có
một cảm giác rất thú vị. Xuôi theo con sông Cầu nước chảy lơ thơ, du
khách sẽ được về vùng đất cổ nơi có sơn môn Bổ Đà của thiền phái Lâm Tế.
|
Du khách đi thăm khu mộ tháp lớn nhất Việt Nam tại chùa Bồ Đà |
Giữa
một vùng trời đất mênh mông, bao la của vùng mạn Bắc sông Cầu, con
người như lạc vào chốn thiền tự với nén hương lễ Phật. Sau khi vãn cảnh
chùa, mọi người bắt đầu đi chiêm bái khu vườn tháp cổ.Đây được xem là
vùng đất linh thiêng nhất của Phật giáo Kinh Bắc thuộc thiền phái Lâm
Tế.
Trong một không gian tĩnh lặng gần như tuyệt đối, khu linh
địa Phật giáo hiển hiện trước mắt du khách như một minh chứng tiêu biểu
nhất cho sự uy nghi, cổ kính và thâm nghiêm nơi cõi thiền. Khu linh địa
này rộng gần 1ha và có đến 99 ngôi tháp lớn, nhỏ xây ba, bốn tầng, là
nơi lưu giữ tro cốt, xá lị của 1.214 cao tăng, thiền sư đã tu hành trong
cả nước của thiền phái Lâm Tế.
Bên cạnh đó còn hàng trăm ngôi mộ lớn, nhỏ khác nhau
nằm xen kẽ với các mộ tháp. Tất cả được phủ một lớp màu thời gian cũ kỹ
nhưng vẫn lộ rõ những dòng chữ, cùng nghệ thuật xây dựng của người xưa.
|
Kho kinh khắc trên gỗ thị ở chùa Bổ Đà |
Những
mộ tháp đều được xây bằng chất liệu rất đặc biệt là đá và gạch đỏ, bít
mạch bằng vôi vữa trộn với mật mía cùng bột giấy bản nên rất bền và mịn.
Các ngôi mộ tháp có hình khối vuông nhỏ dần lên phía trên, độ cao trung
bình từ 3 – 5m.
Trên đỉnh tháp thường được xây cách điệu hình ảnh búp
sen, hoặc tòa sen trên có biểu tượng bình cam lộ đặc trưng của nhà
Phật. Mặt trước của tháp ở tầng hai thường có một hay vài ô cửa nhỏ để
bát hương, bài vị của các cao tăng, thiền sư đã viên tịch…
Người
viên tịch đầu tiên cách đây gần 300 năm, được xây tháp để an táng ở khu
linh địa này chính là vị tổ sư, tên tục là Phạm Kim Hưng. Sau đó lần
lượt 98 mộ tháp khác được xây dựng lên!
|
Tường đất có mái, trộn sành ở chùa Bổ Đà toát lên vẻ bình dị, cổ kính |
Có
ngôi mộ tháp là nơi an nghỉ của 26 nhà sư, mộ tháp ít cũng có tro cốt
của 4-5 nhà sư. Họ đều là huynh đệ cùng một mái chùa, cùng thiền phái
Lâm Tế, cùng tu một thầy, trọng tình và thân thiết với nhau trong lúc
sống, muốn khi về cõi cực lạc vẫn được nằm cạnh nhau.
Khu linh địa với 99 mộ tháp ở chùa Bổ Đà đã trở thành
một danh lam cổ tự tiêu biểu và độc đáo nhất vùng Kinh Bắc nói riêng,
Việt Nam nói chung, đã và đang thu hút nhiều du khách thập phương đến
chiêm bái và nhiều nhà nghiên cứu Phật giáo về đây tìm hiểu, sưu tầm về
thiền phái Lâm Tế mạn sông Cầu.
Và những vẻ đẹp khác
Ngoài khu linh địa mộ tháp độc đáo, khi đến chùa Bổ
Đà, du khách còn có dịp tận mắt nhìn thấy kho kinh Phật cổ khắc trên gỗ
thị. Đây được xem như một tàng kinh các đồ sộ và tiêu biểu thứ hai ở Bắc
Giang, sau bộ kinh khắc trên ván gỗ đã được UNESCO công nhận di sản tư
liệu của nhân loại ở chùa Vĩnh Nghiêm (Đức La, Trí Yên, Yên Dũng).
Đến chùa Bổ Đà, mọi người cũng sẽ được ngắm hàng trăm
mét tường vây làm bằng đất. Đây được xem là ngôi chùa hiếm hoi ở vùng
Đồng bằng Bắc bộ vẫn giữ được nét đặc trưng cổ xưa này.
|
Những tảng đá khổng lồ trên núi Bổ Đà có hình thù rất lạ mắt |
|
Triền đê xanh trên đường về chùa Bổ Đà |
Các
bức tường đất này dày đến 60 – 70cm, rêu phong, trên đỉnh tường lại có
mái được đỡ bằng những mảnh sành, sứ. Tường đất trộn mảnh sành ở chùa Bổ
Đà đã có từ hàng trăm năm, trở thành một vẻ đẹp cổ kính in đậm vào lòng
người.
Men theo hệ thống bậc gạch thoai thoải sườn núi, thấp
thoáng những bãi đá có hình thù rất kỳ quái và lạ mặt. Bãi đá cổ này
nằm dưới chân rừng thông bạt ngàn. Có những tảng đá khổng lồ, to một mái
nhà với hình dáng làm người ta liên tưởng đến hòn Trống Mái ở Sầm Sơn,
Thanh Hóa…
Theo: DNSG cuối tuần