Từ những kiệt tác kiến trúc của
kim tự tháp Chichen Itza cho đến những kỳ quan nhân tạo của
Kabah, chúng ta có thể
chiêm ngưỡng những kho báu còn
sót lại của nền văn minh Maya. Có tận mắt ngắm những di sản quý này,
chúng ta mới hiểu vì sao Maya, một
bộ tộc thổ dân Châu Mỹ lại được cả nhân loại biết đến
với sự tiến bộ và hiểu biết đến thần kỳ về toán học, kiến trúc, thiên văn học
và cả công nghệ tính toán thời gian.
Theo bộ lịch chính xác và huyền bí
nhất của thế giới cổ đại -bộ lịch Long Count của người Maya- thì ngày
21/12/2012 là thời điểm chấm dứt một thời đại- hay hiểu là ngày “tận thế” theo
quan điểm nhiều người Việt Nam . Đây chính là thời điểm mà bộ lịch của người Maya đột
nhiên kết thúc.
Khắp nơi trên thế giới, ai ai cũng
quan tâm đến ngày tận thế và biết điều này dựa theo bộ lịch của người Maya, tuy
nhiên ít ai biết rằng bộ tộc này từng sở hữu nền văn minh đặc sắc nhất châu Mỹ.
Theo các tài liệu để lại thì nền văn minh Maya đã đạt điểm cực thịnh từ năm 250
- 900 sau Công Nguyên, nhưng đã suy giảm vào khoảng năm 1.200. 3 thế kỷ sau,
trong quá trình đô hộ của thực dân Tây Ban Nha, người Maya bị chiếm đất, bị quy
phục và trở nên nghèo đói. Ngày nay chỉ có từ 20 - 30 triệu hậu duệ trực tiếp
của người Maya sống rải rác tại Mexico, Belize, Honduras, El Salvador và
Guatemala.
Nhân
sự kiện này, Tạp chí HELLO!
Online đã khám phá những khu
vực bản địa như Belize, Mexico, Guatemala, El
Salvador và Honduras,
nơi có cộng đồng hiện đại hiện vẫn sử dụng hệ thống lịch Maya, được thực hiện kể từ thế kỷ thứ 5 trước
Công nguyên và
những địa danh còn lưu lại ảnh hưởng rõ
của nền văn minh Maya lần
đầu tiên được phát hiện.
Trước đây gọi là “British Honduras”, Belize nằm trên bờ biển phía đông bắc của Trung Mỹ, là quốc gia duy nhất trong khu vực sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ chính thức. Ngôi đền Cerros nổi tiếng nhất ở Belize là một di
tích khảo cổ của người Maya .
Kabah, một di tích của người Maya trên bán đảo Yucatan, nổi tiếng là cung điện đặc biệt của người Maya,
còn được gọi là "Cung điện mặt nạ". Được xây dựng vào khoảng thế kỷ
thứ 9, cung điện này được ốp hàng nghìn mặt nạ bằng đất mô phỏng thần mưa Chac
của bộ tộc Maya.
Trong đống đổ nát của phế tích Copan, nằm ở phía Tây Honduras, bạn sẽ tìm thấy chữ tượng hình, tấm bia và những tấm điêu khắc dập nổi được thực hiện rất tinh tế và kể về những câu chuyện của người Maya.
Được công nhận như là một địa điểm khảo cổ của người Maya ở bang Campeche của Mexico, Calakmul là một trong những thành phố quan trọng nhất của các vùng đất thấp của người Maya, với hơn 50.000 cư dân và bây giờ là một điểm Di sản văn hóa Thế giới.
Hàng trăm thành phố thời tiền Columbus được tạo ra bởi nền văn minh Maya như Palenque, Izapa và Chichen Itza. Hiện
nay những thành phố này đã trở thành những địa danh được ưa chuộng đặc biệt với
giới làm phim Hollywood và những trang mạng xã
hội.
Bonampak là một địa danh khảo cổ của người Maya ở bang Chiapas của Mexico. Cái tên Bonampak trong ngôn ngữ của người Maya dịch là "những bức tường được sơn
vẽ" và điều này chắc chắn làm nên sức thu
hút chính đối với những bức tranh cổ của Mexico nằm trong Đền Murals.
Những bức tranh này mô tả những câu chuyện về các trận chiến, hậu quả của nó và lễ kỷ niệm chiến thắng…
Bờ biển phía đông của Yucatan nằm trên đống đổ nát của thành phố cổ người Maya -Tulum, Mexico. Tulum khác biệt với các thành phố khác của người Maya bởi chính những bức tường độc nhất vô nhị của nó, hơn nữa chính từ
"Tulum"
có nghĩa là Tường hoặc Hàng rào. Đến đây, du khách cũng có thể
được chiêm ngưỡng ngôi đền lớn nhất và cao nhất nằm trong phế tích Tulum, đây
chính là Đền của Thần gió của người Maya.
Chichen Itza là thành phố quan trọng nhất của văn hóa Maya giữa năm 900 đến 1300 Công nguyên. Chichen Itza từng là một
trung tâm cấp vùng lớn tại những vùng đất thấp Maya từ Đầu cổ điển (Late
Classic) cho tới Cuối cổ điển (Terminal Classic) và kéo dài tới cả một số thời
kỳ ở giai đoạn đầu hậu cổ điển (Early Postclassic). Địa điểm này chứa đựng vô
số các phong cách kiến trúc, từ cái gọi là “kiểu Mexico” và kiểu các phong cách
tìm thấy ở trung Mexico cho tới phong cách Puuc được tìm thấy tại Puuc Maya ở
các vùng đất thấp phía bắc. Trong đó, nổi bật nhất ở trung tâm Chichén là Đền
Kukulcan với kiến trúc kim tự tháp, nơi được sử dụng để tính toán sự
thay đổi theo mùa. Tại thời điểm Xuân phân và Thu phân, khi mặt trời mọc và
lặn, góc của công trình tạo thành bóng râm hình một con rắn có lông – Kukulcan
dọc theo cạnh cầu thang phía Bắc. Vào hai ngày đó, các bóng râm từ các bậc góc
trượt theo cạnh phía bắc kim tự tháp cùng với sự chuyển động của mặt trời.
Uxmal là cũng là một thành
phố cổ thuộc nền văn minh Maya thời kỳ cổ điển, nằm trên bán đảo Yucatan, Mexico. Theo ngôn ngữ Maya, Uxmal tên có nghĩa là
"ba lần xây dựng", được xây dựng theo phong cách kiến trúc Puuc quen
thuộc của người Maya với các cung điện thấp ngang đặt xung quanh sân. Các tòa
nhà được xây dựng từ khoảng giữa năm 700 và 1000 AD và cách bố trí cho thấy
kiến thức hiểu biết sâu sắc về thiên văn học của người Maya.
Copán, nằm ở
phía tây Honduras, là thủ đô của một vương quốc thời kỳ cổ từ ngày 5 đến AD thế kỷ 9. Nơi đây nổi tiếng thế giới
với hàng loạt bia đá được xây dựng theo lối kiến trúc Maya cổ kính. Các biểu
tượng trang trí trên bia đá và tượng điêu khắc của các ngôi đền Copan là những nét chạm
khắc tinh tế đầy nghệ thuật. Năm 1980, Copán đã được tổ chức UNESCO công nhận
là Di sản văn hóa thế giới và trở thành một trong những điểm du lịch hấp
dẫn nhất của Honduras
hiện nay./.
H. Hà (Theo Hell)