Nhà gỗ không chỉ là thú vui của
những người hoài cổ, mà còn mở ra một hướng đi mới cho ngành chế biến
gỗ.
Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 30km về phía Tây, xã Chàng Sơn,
huyện Thạch Thất, vốn nổi tiếng là một làng quê bách nghệ, đặc biệt là
nghề mộc thủ công chạm khắc gỗ truyền thống. Những ngôi nhà bằng gỗ được
chạm khắc công phu với kiến trúc và nhiều họa tiết mang đậm nét văn hóa
dân tộc tại đây trở thành bảo tàng lưu giữ kiến trúc cổ của Việt Nam.
Giữa bộn bề của một thành thị đang bê tông hóa, những ngôi nhà gỗ không
chỉ là thú vui của những người hoài cổ, mà còn mở ra một hướng đi mới
cho ngành chế biến gỗ nếu được đón nhận một cơ hội để vươn mình.
Theo ước tính, ngành thiết kế, thu mua và kinh doanh nhà gỗ truyền
thống ước tính giá trị hơn hàng chục triệu đô mỗi năm và được phân chia
theo 2 hướng cơ bản là chuyên thu mua những ngôi nhà gỗ cũ để phục dựng
và thiết kế xây dựng mới hoàn toàn. Tại làng nghề Chàng Sơn, những đôi
tay tài hoa của người thợ đã cho ra đời những ngôi nhà gỗ, nhà kẻ truyền
truyền thống và các sản phẩm gỗ nội thất khác.
Chàng Sơn nổi tiếng cả nước về những sản phẩm gỗ như bộ tràng kỷ,
tràng niên, những nếp nhà gỗ, mái đình, mái chùa, hoành phi, câu đối...
Những người thợ Chàng Sơn với đôi tay tài hoa, khéo léo đã chạm khắc ra
các tác phẩm nghệ thuật, tượng Phật, đặc biệt là các pho tượng La Hán
bằng gỗ mít ở chùa Tây Phương đạt đến đỉnh cao của giá trị nghệ thuật.
Hiện nay, nhà gỗ vẫn là sản phẩm chiếm đa số khối lượng công việc của
làng nghề nổi tiếng này vì có giá trị cao.
Không phô trương hoành tráng như xây biệt thự nhưng nhà gỗ truyền
thống đang trở thành một xu hướng và trào lưu mới, thể hiện sự tinh tế
của những người có tiền. Một căn nhà gỗ có giá vài tỉ đồng, thậm chí hơn
30 tỉ đồng tùy theo thiết kế và chất liệu gỗ sử dụng cho công trình,
nhất là các loại gỗ quý như lim, đinh hương, giáng hương và cẩm lai...
Do tất cả đều thực hiện thủ công nên mỗi công trình mất vài tháng hoặc
cả năm để thi công và hoàn thiện.
“Trung bình mỗi tháng, Công ty tiếp nhận và tư vấn hơn 50 đơn hàng,
nhưng từ khâu thiết kế đến thực hiện phải tốn rất nhiều thời gian nên
tối đa mỗi năm chỉ có thể thực hiện được khoảng 10 công trình. Nhu cầu
thị trường là rất lớn nhưng đáp ứng được đơn hàng vẫn còn là một khó
khăn của chúng tôi”, ông Nguyễn Giang, Giám đốc Công ty Gỗ Giang, cho
biết.
Do gặp khó khăn về nhân lực trong các hợp đồng dựng nhà mới, nhiều
doanh nghiệp phát triển theo hướng mua và phục dựng nhà gỗ truyền thống.
Do nhà được thực hiện dựa trên khung đã có sẵn, chỉ thiết kế và bổ sung
một số chi tiết nên thời gian thực hiện sẽ ngắn hơn, chi phí thấp hơn.
Nhiều người bỏ tiền ra để giữ lại nếp nhà cũ của tổ tiên, cha ông họ để
lại, chỉ tu sửa, dựng lại cho gia đình, con cháu ở. Bởi vậy họ trân
trọng, yêu quý nếp nhà của mình, mang lại những giá trị rất lớn về mặt
tinh thần của những căn nhà gỗ, nhà thờ họ... Theo ông Hồ Văn Cường,
Giám đốc Công ty Nhà Gỗ Phú Cường, đến nay, doanh nghiệp đã hoàn thành
hơn 100 công trình trong nước và nước ngoài.
|
Những người thợ Chàng Sơn tạo nên sự khác biệt bằng nghệ thuật chạm khắc. Ảnh: nhân vật cung cấp |
Theo ông Nguyễn Giang, mặc dù là một trong những công ty dẫn đầu về
phát triển sản phẩm của làng nghề nói chung, nhưng vẫn có những khó khăn
đòi hỏi doanh nghiệp của vùng Chàng Sơn phải kết hợp để vượt qua. Đặc
biệt, cần phải chú trọng đăng ký bảo hộ về kiến trúc đặc trưng của vùng,
bởi vì nhà gỗ Chàng Sơn khác biệt nhà gỗ của các tỉnh thành khác trên
cả nước về cách thiết kế và họa tiết chạm khắc trên gỗ. Các hoa văn, họa
tiết chạm trổ một cách mềm mại, tinh xảo, sống động như thật, tạo nên
giá trị văn hóa đặc biệt cho những ngôi nhà gỗ...
“Để đảm bảo về lối kiến trúc đặc trưng riêng của vùng Chàng Sơn cũng
như tính cạnh tranh về hình ảnh, chúng tôi đã hoàn thiện việc đăng ký
bản quyền về chi tiết cũng như tập trung chuyên sâu hơn về thiết kế hình
ảnh”, ông nói.
Đến nay, những công trình nhà gỗ mang thương hiệu Gỗ Giang do kiến
trúc sư Nguyễn Giang xây dựng đã có mặt ở nhiều tỉnh thành như Hưng Yên,
Thái Bình, Thanh Hóa... cho đến các tỉnh phía Nam. Gỗ Giang tập trung
vào việc xây dựng, thiết kế mới những ngôi nhà của cá nhân.
“Công ty có nhận được 2 đơn đặt hàng cho dự án nghỉ dưỡng lớn, mỗi
căn phòng cũng tương đương 300-400 triệu đồng, nhưng để hoàn thành mỗi
dự án, bên cạnh giá trị hợp đồng còn là vấn đề về thời gian. Riêng với
các công trình đình chùa, bên cạnh chữ “duyên” cũng cần đáp ứng một số
điều kiện nhất định. Do đó, hiện nay, Công ty vẫn chỉ hướng vào thị
trường ngách, vừa đảm bảo được tính thiết kế riêng của doanh nghiệp, vừa
đảm bảo được tiến độ hoàn thành hợp đồng”, ông Nguyễn Giang cho biết.
Theo ông Giang, Công ty cũng không kinh doanh nhà gỗ cũ vì tìm mua,
định giá và thi công sẽ tạo thêm lượng công việc khá lớn. Ngoài ra, cũng
đã khác so với hướng đi của vùng là sản xuất mới, cũng như quy mô và
diện tích của vùng không đáp ứng được kho bãi chứa gỗ. Đặc biệt là việc
thu mua phải cạnh tranh giữa những nhà thu mua khác, sau một thời gian
nhà cũ cũng sẽ không còn. Trong khi đó, dựng nhà mới sẽ chủ động được
nguồn nguyên liệu trong và ngoài nước, tùy theo yêu cầu của khách hàng.
Theo đánh giá của các chuyên gia ngành gỗ, Việt Nam nổi lên là một
quốc gia sản xuất đồ gỗ của thế giới với nguồn nguyên liệu phong phú,
tay nghề chế tác cao và nguồn nhân công giá rẻ. Kiến trúc nhà gỗ cổ Bắc
bộ, bao đời đã là niềm tự hào của người Việt. Những ngôi nhà gỗ tưởng
chừng như mất dần vị trí trong kiến trúc đương đại, nay có cơ hội phát
triển, làm phong phú kiến trúc đô thị cũng như bảo tồn giá trị truyền
thống, tinh hoa của người Việt.
Đại diện Công ty Gỗ Giang nhận định: “Vì là vật liệu tái tạo, có thể
được sản xuất trong các rừng trồng mọc nhanh, gỗ giúp giải quyết nhiều
vấn đề từ hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản. Nhà gỗ không chỉ là
thú chơi mà là một xu hướng xây dựng có nhiều ưu điểm về thân thiện môi
trường, khả năng tái sử dụng, tuổi thọ những ngôi nhà lên đến vài trăm
năm, có thể linh hoạt được vị trí thay vì kiên cố hóa so với công trình
bê tông”.
Theo: nhipcaudautu.vn