Ngoài Chùa Cầu Hội An, ngói cũng làm nên nét quyến rũ riêng cho
nhiều cây cầu khác ở Huế, Nam Định và Ninh Bình. Có thể kể đến là cầu
ngói Thanh Toàn, cầu ngói chợ Thượng, cầu ngói chùa Lương và cầu ngói
Phát Diệm.
Điểm chung của những cây cầu là đều
được làm bằng gỗ và lợp mái ngói độc đáo. Dù chỉ là những cây cầu nhỏ
bắc qua sông, nhưng nhờ kiến trúc đặc biệt và cổ kính, cầu ngói để lại
ấn tượng khó phai trong lòng du khách.
1. Chùa Cầu Hội An
Trong những cây cầu ngói ở Việt Nam,
Chùa Cầu là cái tên quen thuộc nhất với du khách trong và ngoài nước.
Cầu dài 18 m, lợp ngói âm dương, vắt cong qua lạch nước qua sông Thu
Bồn.
Chùa Cầu còn gọi là cầu Nhật Bản do
được các thương nhân người Nhật góp tiền xây dựng. Dấu ấn của văn hóa
Phù Tang trên cầu thể hiện ở tượng gỗ đầu thú ở hai đầu cầu. Trong khi
đó, trên cửa chính của Chùa Cầu có một tấm biển lớn chạm nổi 3 chữ Hán
là Lai Viễn Kiều, có nghĩa là cầu của những người bạn từ xa đến. Phần
gian chính giữa (gọi là chùa) thờ một tượng gỗ Bắc Đế Trấn Võ - vị thần
bảo hộ xứ sở, ban niềm vui hạnh phúc cho con người.
Cùng với thời gian, kiến trúc của Chùa
Cầu hiện mang đậm phong cách Việt Nam với mái lợp ngói âm dương che kín
cả cây cầu. Với kiến trúc tín ngưỡng độc đáo, Chùa Cầu được coi là biểu
tượng giao lưu văn hóa Việt - Hoa - Việt ở Hội An.
2. Cầu ngói Thanh Toàn
Cầu ngói Thanh Toàn cách thành phố Huế
khoảng 8 km về phía Đông Nam thuộc xã Thủy Thanh, huyện Hương Thủy. Cầu
dài hơn gần 17 m được kiến trúc theo kiểu “Thượng gia, hạ kiều” tức
trên nhà dưới cầu.
Cũng giống như Chùa Cầu Hội An, cầu
ngói Thanh Toàn được chia thành các gian, mỗi gian như một ngôi nhà nhỏ
trong ngôi nhà lớn. Gian giữa dành để thờ bà Trần Thị Đạo, người có công
xây dựng cầu, 6 gian còn lại đều có bục gỗ hai bên để nghỉ ngơi.
Cạnh cầu ngói là một khu chợ quê tuy
không tấp nập nhưng mang lại cho du khách cảm nhận về một làng quê Việt
Nam xanh mướt và bình dị. Bên trong chợ là những phụ nữ đang mải miết
chằm nón lá. Tại phiên chợ quê ấy, du khách sẽ được thưởng thức những
món ăn dân dã, đậm đà hương vị Huế do chính người dân địa phương chế
biến như bánh khoai cá kình, bún hến Vĩ Dạ, bánh canh Thủy Dương...
3. Cầu ngói Phát Diệm
Cầu ngói Phát Diệm bắc qua sông Ân nằm
ở trung tâm thị trấn Phát Diệm, huyện Kim Sơn, cách thành phố Ninh Bình
khoảng 30 km. So với các cây ngói ở nước ta, cầu ngói Phát Diệm có
chiều dài khá lớn, 36 m, chia thành 3 nhịp, mỗi nhịp có 4 gian.
Hai bên thân cầu có hai dãy lan can và
cột đều bằng gỗ lim. Trên cầu là mái che cầu phong li tô, lợp ngói đỏ
cổ truyền của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Lối đi hai đầu cầu có các bậc tam
cấp. So với Chùa Cầu Hội An và cầu ngói Thanh Toàn, cầu ngói Phát Diệm
có dáng vẻ nhẹ nhàng và thanh thoát, thể hiện tài năng sáng tạo đặc biệt
của người dân công giáo.
Đây được đánh giá là cây cầu hiếm và
có giá trị nghệ thuật cao nhất trong các loại cầu cổ ở Việt Nam. Cầu vừa
có chức năng giao thông, vừa là một mái đình cổ kính, hơn nữa lại là
điểm dừng chân tránh mưa nắng, nơi đôi lứa hẹn hò.
4. Cầu ngói chợ Thượng
Cầu ngói chợ Thượng thuộc thôn Thượng
Nông, xã Bình Minh, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định. Cầu bắc qua sông Ngọc
cạnh chợ Thượng nên được gọi là cầu ngói chợ Thượng. Nhà cầu dựng bằng
khung gỗ lim, mái lợp ngói nam, hai hồi xây tường, hai bên là hai cửa
giả.
Cầu cũng được đắp chữ Hán “Thượng gia
kiều” ở hai hồi. Cầu ngói chợ Thượng có 11 gian kết cấu kiểu kèo cầu tứ
hàng chân, mỗi gian từ 1,45m đến 1,65m tạo nên một công trình dài 17,35m
nối hai bờ sông. Với những người đ, cầu Ngói không chỉ để qua lại mà
còn như một mái nhà che mưa che nắng, nghỉ ngơi ngắm sông nước hai bên.
5. Cầu ngói chùa Lương
Cũng thuộc Nam Định, cầu ngói chùa
Lương thuộc xã Hải Anh, huyện Hải Hậu, bắc qua sông Hoành, cách chùa
Lương hơn 100m. Cầu có 9 gian uốn cong tựa cầu vồng trên 18 trụ đá vững
chãi.
Cầu tuy chạm, khắc đơn giản song thể
hiện hài hoà nét kiến trúc cổ truyền. Hệ thống mái nhà cầu được lợp bằng
ngói vảy rồng, có hình mũi hài âm dương, nhìn từ xa sẽ thấy tựa hình
con rồng đang vươn mình bay lên. Chính sự mềm mại, uyển chuyển trong lối
kiến trúc đã tạo cho cầu ngói chùa Lương sự tinh tế, khác biệt so với
những cây cầu ở các nơi khác.
Theo : danviet.vn