Làng cổ Long Tuyền còn lưu giữ 6 di tích cấp quốc gia như một dấu ấn văn hóa văn minh miệt vườn ở vùng sông nước miền Tây.
Nhà cổ vườn lan ở Bình Thủy (làng cổ Long Tuyền)
Làng xưa, 170 tuổi có vẻ lạc lõng giữa “phồn hoa đô hội”? Bây giờ nhiều
nhà vườn vừa có cách giữ nét làng xưa vừa thu hút du khách từ nội ô ra
ngoại thành.
Du lịch cộng đồng
Theo con nước lớn từ sông Hậu vào vàm sông Bình Thủy chạy dài 15 km tỏa
ra khắp các con rạch nhỏ; khách Tây thích thú về đây là như vậy. Họ
ngao du trên xuồng ghe về đồng ruộng, nhìn ngắm nhà cửa xóm làng và
những món ngon lạ miệng ở miền quê.
Miền Tây, hầu như ở đâu cũng có hoa thơm, trái ngọt, ẩm thực miệt vườn
hấp dẫn du khách ngay khi thưởng thức những món ăn chỉ là cá lóc nướng
trui, gà xào muối ớt.
Những món bánh dân gian lại được dịp “trình làng”. Tại sao món bánh xèo
của bà Mười Xiềm ở quận Bình Thủy nổi tiếng ở Viện Smithsonian, Mỹ? Vì
giá trị của nó là sự kết hợp những món ngon thực vật và con tép, con
tôm, thịt vịt bằm và cả chuột đồng mùa lúa chín.
Dân Tây thích nét mộc mạc của dân xóm rạch Rau Răm thông qua rạch Bà
Bộ, Mương Khai về Long Tuyền, thích tận mắt xem cách làm, thưởng thức
món pizza hủ tiếu theo sáng kiến của một chủ vườn muốn tạo khác biệt.
Ông Hai Hiếu (Ngô Chí Hiếu), nhà ở phường Hưng Lợi, quận Ninh Kiều (Cần
Thơ) gọi đó là cách làm du lịch của cộng đồng. Gợi mở những khả năng từ
làng nghề, tinh túy gia truyền cùng tham gia vào điểm đến hoặc làng du
lịch.
“Làm du lịch gắn với mô hình sinh thái vườn ở làng cổ Long Tuyền là một
cách gìn giữ môi trường, một cách giữ làng xưa”, ông Hai Hiếu kỳ vọng
các mô hình du lịch sẽ dần thay đổi cách nghĩ, cách làm của cộng đồng.
Không ít người biết ông Hai Hiếu mê “làm du lịch” ngay từ những năm bao
cấp. Thời đó, du lịch là cái gì đó nghe có vẻ xa xỉ cho tới khi trở
thành nhu cầu của một xã hội phát triển.
Đôi khi suy nghĩ của ông nhanh hơn những người cấp giấy phép nên đã có
lúc ông phải chạy lo giấy tờ mở bến đậu tàu chở khách du lịch đến khu
vườn dâu Hạ Châu, sa- pô- chê, sầu riêng, măng cụt “cổ thụ” rộng 6 ha
của nhà vườn Năm Hiếu - một bạn già của Hai Hiếu. Khu vườn với những cây
cổ thụ tưởng như không ở đâu cổ hơn.
Mấy năm qua, mỗi ngày ông Hai Hiếu cưỡi xe gắn máy chạy từ nội ô ra
Long Tuyền như con thoi, vừa “chạy” giấy tờ vừa thuyết phục mấy điểm du
lịch “ngồi chung” Câu lạc bộ (CLB) du lịch sinh thái vườn Long Tuyền.
Cốt lõi của Du lịch có trách nhiệm nhằm phát triển du
lịch bền vững dựa trên ý thức của người tạo điểm đến, du khách, các tác
nhân tham gia chuỗi cung ứng và nhà hoạch định chính sách có lợi cho môi
trường và phúc lợi cộng đồng. |
Sức thuyết phục trong suốt 7 năm của ông Hai Hiếu, cuối cùng cũng khiến
các nhà vườn chịu mở cửa vườn liên kết làm du lịch. Tuy là điểm mới,
nhưng không bao lâu sau, bên cạnh nhiều đoàn khách trong nước nối
tour, có khoảng 200 du khách nước ngoài tìm tới đây mỗi ngày…
Mỗi khi trò chuyện với khách, ông Hai Hiếu cảm nhận mối quan tâm du
lịch của mọi người hiện rõ tinh thần nhiệm với môi trường và xã
hội. Chương trình Du lịch có trách nhiệm là cách tiếp cận mới trong quản
lý và làm du lịch nhằm giảm thiểu các tác động tiêu cực và tăng cường
các tác động tích cực khi thực hiện ý tưởng phát triển điểm đến hoặc kế
hoạch phát triển làng du lịch.
Đó là một quá trình liên tục nhằm tạo ra một nơi tốt đẹp hơn để con người sinh sống và tham quan.
Dấu làng xưa
Từ trung tâm TP Cần Thơ theo QL 91 chừng 5 km, làng cổ Long Tuyền nằm
hai bên bờ sông Bình Thủy êm đềm, thơ mộng. Nếu tính theo địa giới hành
chính ngày nay trải rộng gồm các phường Bình Thủy, An Thới, Long Tuyền
và Long Hòa thuộc quận Bình Thủy, TP. Cần Thơ.
Long Tuyền cổ miếu - đình Bình Thủy ngày nay
Làng hội tụ cả một quần thể gồm 6 di tích, đi từ vàm sông là đình Bình
Thủy, đến các chùa Nam Nhã, Hội Linh cổ tự, Long Quang cổ tự đến khu di
tích mộ Thủ khoa Bùi Hữu Nghĩa và trụ sở An Nam Cộng sản Đảng.
Về tới Long Tuyền, chuyện xưa “lục ấp’’ (sáu thôn) như những thước phim
chiếu chậm: Vào năm Giáp Thìn 1844 đời Thiệu Trị thứ 13 có tên gọi là
làng Bình Hưng. Đó là “năm Thìn bão lụt”, theo lời người xưa, trận bão
lớn hãi hùng chưa từng thấy kéo qua vùng đồng bằng này, cuốn phăng nhà
cửa, ruộng vườn tan nát khiến dân chúng “tha phương cầu thực”.
Sau đó dân trở về làng cúng vái dựng lên Long Tuyền cổ miếu bằng tre lá
để cầu mong “mưa thuận, gió hòa”. Sau bao lần trùng tu sửa sang thành
đình Bình Thủy ngày nay tọa lạc uy nghi rộng trên 4.000 m2.
Năm 1852, tương truyền khi đoàn hải thuyền của Tuần phủ Huỳnh Mẫn Đạt
đi trên sông Hậu gặp sóng to gió lớn nên cho ghé vào nhánh sông nhỏ lánh
nạn. Trên mặt sông nơi đây trông lúc nào cũng phẳng lặng, bình yên,
đoàn thuyền nhờ vậy nên thoát hiểm an toàn.
Làng lại đổi tên thành Bình Thủy. Đến những năm đầu thế kỷ XX, dân làng
đổi lại Long Tuyền. Đó là qua chiêm nghiệm tâm đắc của các cụ ngày xưa,
sách viết lại rằng: “Sông Bình Thủy nước chảy uốn khúc như thân rồng
nằm, miệng rộng và vàm sông Bình Thủy há toác ra ngậm trái châu là đất
Cồn Linh án ngữ trước vàm sông. Các chi lưu của 4 rạch tỏa ra như 4 chân
rồng. Đoạn đuôi thon thon nằm vắt tận cuối làng. Nước sông quanh năm
lăn tăn gợn sóng tựa hồ muôn vảy rồng lấp lánh ẩn hiện giữa những vườn
cây trái sum suê’’.
Đón ngày mới
Hằng năm hội đình Bình Thủy là một trong ba hội đình lớn nhất miền Tây,
ông Hai Hiếu muốn liên kết hoạt động của CLB du lịch với lễ hội vào
giữa tháng tư. Tới tháng Chạp dân làng tổ chức các ngày lễ Thượng điền,
Hạ điền cúng tế cầu an, thỉnh sắc thần và hát bộ ba đêm liền cùng với
các trò chơi dân gian...
Đôi bờ sông Bình Thủy là hai con đường làng láng nhựa, xe chạy êm ru.
Người dân trồng hoa cỏ tươi tươi tắn ven đường. Qua chợ Bình Thủy sầm
uất là tới nhà cổ vườn lan ở Bình Thủy, Cần Thơ - một điểm đến du lịch
nổi tiếng hơn khi gắn câu chuyện tình trong bộ phim như: "L'amant",
"Người đẹp Tây Đô", "Dòng sông Hoa Trắng"… Gia tộc họ Dương sở hữu tài
sản vô giá này.
Ông Hai Hiếu chỉ dẫn: Cứ đi xe hay tàu đều thuận tiện, có nhiều điểm du
lịch lớn nối tour, qua lần lượt 6 khu di tích tới căn cứ Vườn Mận, vườn
cây trái dọc lộ Vòng Cung rồi nối liền qua chợ nổi Phong Điền, mộ cử
nhân Phan Văn Trị, chợ nổi Cái Răng…
Đi vòng một tuyến du lịch cộng đồng gắn với sinh thái và những món ngon dân dã mà nhà vườn thường nói về thực dưỡng.
Năm nay làng cổ Long Tuyền tròn 170 năm tuổi, đã thành phường Long
Tuyền. Ông Trần Văn Khánh, Bí thư Đảng ủy phường Long Tuyền tỏ ra hào
hứng khi nói chuyện làm du lịch cộng đồng: Khi làn sóng đô thị hóa lấn
sân, đất nông nghiệp chỉ còn 40%, đất lúa rất ít còn lại phần lớn đất
vườn và hoa màu làm vành đai xanh cho thành phố.
Chọn cách nghĩ khác cho lao động địa phương có công ăn việc làm, thu
nhập thay đổi mà vẫn giữ được sự thong thả của một vùng quê chuyển mình;
chọn một cách định dạng cuộc mưu sinh cho một số chủ vườn, nhưng lại
thỏa mãn nhu cầu của số đông du khách tìm một chút mộc mạc điền dã,
thiên nhiên còn sót lại bằng cách làm du lịch có trách nhiệm để phát
triển ý thức và phúc lợi cộng đồng.
Theo : nongnghiep.vn