Trang phục
truyền thống là một trong những nét đẹp văn hoá độc đáo thể hiện bản sắc
riêng của mỗi dân tộc. Vì vậy, giữ gìn và phát huy trang phục truyền thống
chính là bảo tồn một phần linh hồn của dân tộc. Đối với người dân tộc Sán Dìu
ở xã Sơn Nam,
huyện Sơn Dương, bà con nhân dân ở đây đã thực hiện nhiều biện pháp tích cực,
đặc biệt là tổ chức truyền dạy cho con cháu để giáo dục thế hệ trẻ biết trân
trọng và phát huy vốn bản sắc văn hoá của dân tộc mình.
Không
sặc sỡ và thêu thùa cầu kỳ nhiều hoa văn, màu sắc như một số dân tộc khác,
trang phục nữ giới của người Sán Dìu khá đơn giản mà vẫn đẹp mắt, gọn gàng và
tình tứ. Bộ nữ phục truyền thống gồm có khăn đội đầu, áo dài ngang đầu gối
mặc bên ngoài, áo ngắn mặc bên trong và ngực đeo yếm trắng. Váy xẻ gồm nhiều
miếng, dài đến đầu gối, được may bằng nhiều lớp vải chồng lên nhau ở phần
trên, rồi khâu lại, có dây dải buộc vào eo lưng, bắp chân được cuốn xà cạp
trắng. Váy áo đều có màu chàm, thắt lưng bằng những dải lụa xanh, đỏ. Áo dài
có 4 thân, cổ bẻ có nẹp trơn. Nhìn vào cách mặc áo người ta có thể phân biệt
được người phụ nữ đã có chồng hay chưa. Đối với phụ nữ đã có chồng và người
già thì mặc áo vạt trái vắt sang bên phải, còn phụ nữ chưa chồng thì vắt
ngược lại. Cũng giống như nhiều dân tộc khác, trong bộ trang phục truyền
thống của người Sán Dìu không thể thiếu những món đồ trang sức gồm có vòng
cổ, vòng tay, xà tích, nhẫn bạc, túi đựng trầu. Trang phục nam giới đơn giản
hơn và đã có sự thay đổi khá nhiều so với trước, hiện nay mặc gần giống với
người Kinh, ngày thường mặc quần áo nâu hoặc chàm, áo thường có 5 thân, ngày hội
thì có vấn khăn hoặc đội khăn xếp. Trước đây, để làm được một bộ trang phục
như này phải mất khá nhiều công đoạn từ việc trồng bông, dệt vải, nhuộm tràm
sau đó mới cắt và may thành bộ trang phục.
Trong
xu thế hội nhập giao thoa văn hoá, sự ảnh hưởng lẫn nhau của các cộng đồng
dân tộc là một điều tất yếu, tuy nhiên mặt trái của nó là sự mai một bản sắc
dân tộc, hầu như các thế hệ trẻ đều ít hiểu biết về vốn văn hoá truyền thống
của dân tộc mình. Đặc biệt, trang phục của nhiều dân tộc đã bị mai một vì
giới trẻ tiếp thu văn hoá của người Kinh. Vì vậy, để giữ gìn và phát huy bản
sắc văn hoá của dân tộc cũng như trang phục truyền thống, cộng đồng người Sán
Dìu ở Sơn Nam đã thành lập câu lạc bộ hát Soọng cô, tổ chức truyền dạy cho
thế hệ trẻ về phong tục tập quán, ngôn ngữ, những làn điệu dân ca, cũng như
trang phục truyền thống của dân tộc, giúp các thế hệ con cháu được tìm hiểu,
từ đó bồi đắp tình yêu, niềm tự hào dân tộc và có ý thức gìn giữ, phát huy.
Trang
phục là một trong những yếu tố quan trọng chứa đựng linh hồn và bản sắc văn
hoá của mỗi dân tộc. Vì vậy, để có thể bảo tồn và phát huy, cần phải có sự ý
thức và nỗ lực của chính những người dân trong cộng đồng dân tộc ấy mà trước
tiên là ý thức của những thành viên trong gia đình với việc giáo dục thế hệ
con cháu biết trân trọng, gìn giữ và phát triển vốn văn hoá độc đáo của thế
hệ cha ông mình để lại./.
Theo báo tuyên quang
|