Từ xưa tới nay, nam giới Pà Thẻn thường mặc áo quần màu chàm. Đó là loại áo cánh ngắn xẻ ngực, quần lá tọa, giống phong cách trang phục các dân tộc Tày. Tuy nhiên, nét độc đáo trong trang phục Pà Thẻn tập trung chủ yếu ở trang phục nữ, biểu hiện trong lối tạo dáng áo dài, cách dùng màu và lối mặc, tạo nên một phong cách rất riêng.
Trang phục của phụ nữ Pà Thẻn lấy sắc đỏ làm gam màu chủ đạo và hoa văn in đậm trên từng đường vải. Theo truyền thống của dân tộc Pà Thẻn ở Bắc Quang (Hà Giang), một thiếu nữ Pà Thẻn trưởng thành, chuẩn bị đi lấy chồng thì phải tự tay mình thêu, dệt được bộ khăn, váy, áo để về nhà chồng cùng các vật dụng khác như chăn, gối. Vì vậy, trang phục của phụ nữ Pà Thẻn không chỉ là chuyện ăn mặc mà còn đánh dấu sự trưởng thành của người con gái mới lớn, là truyền thống trong mỗi gia đình.
Sự độc đáo trong trang phục của phụ nữ Pà Thẻn được thể hiện khá tỉ mỉ từ khăn đội đầu cho đến yếm, áo, váy, quần và xà cạp, tất cả đều tự tay họ làm nên.
Công phu và tốn thời gian nhất là may áo. Áo của phụ nữ Pà Thẻn xưa kia được dệt thủ công bằng nhiều loại chỉ. Áo gồm hai thân, được may lượn bó sát người gợi nét mềm mại của thiếu nữ vùng cao. Áo không có cổ, nẹp ngực viền vải xanh hoặc trắng. Thân áo còn được trang trí bằng những mảnh vải màu đen, xanh, trắng làm thành những đường kẻ hay các hình khối trông rất khỏe khoắn. Tay áo bên trong bằng vải láng đen, bên ngoài đắp vải đỏ phía gần nách và cổ tay. Phía bên trong, phụ nữ Pà Thẻn thường mặc thêm áo hoa màu hồng nhạt để lộ cổ áo ra phía ngoài rất cân đối.
Cũng giống như các dân tộc khác, phụ nữ Pà Thẻn dùng Yếm trước ngực để tao nên sự kín đáo và duyên dáng. Yếm là một mảnh vải hình vuông (khoảng 33-34 cm2), thân yếm được đắp các mảnh vải hình vuông có thêu hoa văn màu đỏ.
Váy là loại váy ống, cạp xếp nhiều ly. Toàn bộ thân váy được trang trí hoa văn màu đỏ. Dây lưng bằng vải trắng, thắt buông phía trước bụng. Phía dưới váy buông xuống tận đầu gói những vạt vải trắng hoặc đỏ, tạo nên nhiều lớp vải của chân váy. Phía dưới ống chân là xà cạp được may bằng hai lớp vải. Xà cạp là bộ phận dùng để quấn chân với mục đích tạo nên thân hình người phụ nữ gọn gàng và kín đáo.
Khăn đội đầu được vấn thành nhiều vòng tạo thành một vành rộng như cái nón. Lớp vấn ngoài làm bằng vải tự dệt màu đỏ, trang trí nhiều họa tiết hoa văn sinh động. Hai đầu khăn có đính hai chùm tua rua đỏ pha sợi vàng trông rất duyên dáng. Khi thiết kế khăn, người Pà Thẻn dùng vải gấp theo chiều bé dần tới đỉnh đầu tạo thành một vòng tròn. Phía ngoài cùng được bọc một vòng vải đỏ xen lẫn màu đen có thêu hình hoa văn hoặc kim tuyến.
Cùng với trang phục, trang sức của phụ nữ Pà Thẻn thường là vòng cổ, vòng tai, vòng tay, yếm bạc… tuy nhiên, vòng bạc vẫn được họ sử dụng nhiều hơn cả. Phía trước ngực đồng bào Pà Thẻn thường gắn một hình vuông những hàng đồng xu tạo nên âm thanh leng keng mỗi khi đi lại.
Ngày nay, người Pà Thẻn vẫn mặc trang phục truyền thống trong những dịp lễ hội và họ coi đây như một nét văn hóa cần được bảo tồn và gìn giữ.
Theo: Dân tộc Việt