Trang phục của người phụ nữ Dao Đỏ thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim mũi chỉ.
Mùa
xuân đang về trên khắp các nẻo đường Tây Bắc, khi hoa đào chuẩn bị bung
sắc thắm cũng là lúc những chàng trai, thiếu nữ bản trên, bản dưới váy
áo tung tăng đi tìm bạn. Lên Sapa, Lào Cai vào mùa này, du khách sẽ bắt
gặp hình ảnh những người phụ nữ Dao Đỏ đang miệt mài thêu thùa bên vệ
đường, hay bên khung cửa dệt thêu những mẫu hoa văn tuyệt đẹp.
Với
người phụ nữ Dao Đỏ, chuyện ăn mặc rất được coi trọng, trang phục của
họ thể hiện sự sáng tạo, tinh tế trên từng đường kim, mũi chỉ. Những cô
gái ở độ tuổi lên chín, lên mười đã được bà, mẹ truyền dạy cho cách kéo
sợi, dệt vải hay may vá thêu thùa. Để đến khi biết làm duyên cũng là lúc
các thiếu nữ biết tự may cho mình những trang phục đẹp và duyên dáng.
Người
Dao thường trồng bông trên núi, họ tranh thủ những lúc nông nhàn, không
phải lên nương, rẫy để bật bông, ép hạt, se sợi, dệt vải và may trang
phục. Thường vào tháng 1, tháng 2, khi những cánh đồng ít sương muối, họ
tranh thủ gieo hạt, để đến ngày lấy bông, họ cho vào nồi đun qua nước
sôi rồi ngâm vào nước lạnh, sau đó mới kéo thành sợi, dệt vải.
Cũng
như nhiều trang phục của người Dao khác, một bộ trang phục truyền thống
hoàn chỉnh của người Dao Đỏ gồm khăn, mũ, áo, quần, thắt lưng, xà cạp
quấn chân. Nhưng bộ trang phục đẹp, cầu kỳ phải có đúng 5 màu cơ bản
phối vào nhau.
Quan
trọng nhất trong trang phục của họ là chiếc áo dài có màu chàm hoặc màu
đen. Phụ nữ Dao Đỏ không mặc áo ngắn mà chỉ mặc áo dài, thân tay áo nối
liền vào thân, không khoét nách như các loại áo dân tộc khác. Cổ áo
được nẹp liền với ngực, thêu kín các họa tiết trang trí bằng chỉ màu.
Phía đầu của nẹp ngực đính chuỗi hạt cườm và tua màu đỏ.
Phụ
nữ Dao đỏ cũng chú ý đến các họa tiết ở tay áo. Thường cửa tay áo, nẹp
được thêu chủ yếu bằng chỉ đỏ và chỉ trắng, hoặc chỉ vàng. Họ cũng biết
làm duyên bằng một chiếc áo nhỏ bên trong, với những họa tiết tập trung ở
phía ngực, cổ và lưng áo. Thường họ thêu hoặc đính cúc hoa bạc theo
chiều dọc ở giữa áo, mặc bên trong chiếc áo dài. Các họa tiết thường
được thêu là hình cây thông, hình dấu chân hổ, hình hoa kiệu, hình răng
cưa... Khi mặc, các hoa văn được kết hợp rất hài hòa, đẹp mắt.
Để
biết được độ tinh xảo, kỹ thuật thêu cầu kỳ phải kể đến chiếc quần.
Phía trên quần màu đen tuyền, không có hoa văn, nhưng ở phía dưới, họa
tiết được thêu rất tỉ mỉ. Những hoa văn trang trí ở hai ống quần thường
là hình vuông, hình chữ nhật màu đỏ, vàng, trắng hay hình cây thông,
hình quả trám..., tạo nên một sự cân đối hài hòa cho toàn bộ trang phục.
Người
ta dễ dàng phân biệt được phụ nữ Dao đỏ với các phụ nữ Dao khác qua
chiếc khăn đỏ đội đầu sặc sỡ. Thường khăn được trang trí bằng các họa
tiết như vết chân hổ, cây vạn hoa hay thêu cách đoạn. Khi đội lên đầu,
họa tiết của các lớp hoa văn này sẽ lộ ra, tăng thêm vẻ duyên dáng cho
chiếc khăn. Nhiều chị, nhiều bà còn làm những tua len bằng sợi tơ đỏ
trên khăn, lúc lắc theo mỗi bước đi.
Cuối
cùng là hoa văn trang trí trên chiếc xà cạp, chủ yếu là hình răng cưa.
Người phụ nữ thắt xà cạp không những để che phần vải không thêu hoa văn
của áo dài mà còn tăng thêm vẻ sinh động cho bộ trang phục.
Với
tính nhẫn nại, cần cù và đôi bàn tay khéo léo, nghệ thuật tinh tế trong
sử dụng màu sắc, người Dao Đỏ đã tô điểm thêm cho bộ trang phục của
mình thêm phần rực rỡ, như đóa hoa ngời sắc giữa núi rừng mà không lẫn
với bất cứ dân tộc nào.
Theo: Vnexpress