Những cuộc tranh luận nảy lửa để tìm ra tiêu chí thống nhất cho
bộ lễ phục Nhà nước tưởng đã khép lại bằng cuộc phát động “Tuyển chọn
thiết kế Lễ phục Nhà nước” do Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm tổ
chức vào sáng hôm qua, 1-8. Thế nhưng, ngay sau đó đã lại nảy sinh cuộc
tranh luận khác.
Các cuộc tranh luận sẽ khó đi đến hồi kết nếu thiếu đi sản phẩm thực tế
của các NTK thời trang
Đề bài mở hay “ba phải”?
4 tiêu chí rõ ràng của cuộc thi về bộ lễ phục Nhà nước như: Mang tính
biểu tượng văn hóa; Có tính thời đại và bản sắc văn hóa của dân tộc Việt
Nam; Đẹp, thuận tiện, phù hợp trong nghi lễ quốc gia và quốc tế; Phù
hợp với điều kiện khí hậu và vóc dáng người Việt Nam; Khuyến khích thực
hiện bằng chất liệu truyền thống, sản xuất trong nước… được tổng hợp lấy
ý kiến của các nhà nghiên cứu văn hóa, các nhà sử học từ nhiều cuộc hội
thảo diễn ra tại 3 miền Bắc-Trung-Nam. 4 tiêu chí cho bộ lễ phục Nhà
nước đã không gặp phải sự phản ứng nào từ phía các nhà thiết kế thời
trang và giới chuyên môn. Nhưng yêu cầu của cuộc thi hướng các nhà thiết
kế đến với 4 mẫu lễ phục gồm: Mẫu lễ phục của nam theo hướng hiện đại,
Mẫu lễ phục của nữ theo hướng hiện đại, Mẫu lễ phục của nam theo hướng
truyền thống, Mẫu lễ phục của nữ theo hướng truyền thống đã lập tức nhận
được nhiều ý kiến trái chiều.
Nếu như Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm Vi Kiến Thành
cho đó là một đề thi mở, không giới hạn tư duy sáng tạo dành cho các nhà
thiết kế thì họa sỹ Lê Thiết Cương lại cho đó là một đề thi “thừa”, chỉ
nên ra một đề thi duy nhất. Đó là thống nhất bộ lễ phục Nhà nước nên đi
theo hướng hiện đại hay truyền thống không nên “ba phải” như vậy. Họa
sỹ Lê Thiết Cương còn nhấn mạnh, nếu là một nhà thiết kế thời trang, ông
sẽ không tham dự cuộc thi này chỉ vì lý do: đề thi “mở”. Để làm dịu lại
không khí của buổi phát động, Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL
Vương Duy Biên cho biết: “Các nhà thiết kế thời trang, các nhà nghiên
cứu đóng góp được một bộ trang phục Nhà nước dành cho nam và nữ là tốt
nhất. Tuy nhiên, sau rất nhiều cuộc “bàn ra tán vào”, đến giờ vẫn tồn
tại 2 chiều hướng: thuần truyền thống và đổi mới cách tân theo hướng
hiện đại. Vì vậy, BTC bàn đi tính lại nhiều lần và quyết định ra một đề
thi theo cả hai hướng. 20 bộ trang phục lọt vào vào chung khảo sẽ trình
diễn rồi mới đi đến quyết định cuối cùng. Nếu tìm ra một bộ trang phục
dành cho nam và nữ vẫn tốt hơn, còn không thì sẽ là 2 bộ cho nam và 2 bộ
cho nữ”.
Không chọn Quốc phục… “cọc cạch”
Tranh luận đặt ra trường hợp, liệu có vì cái đẹp mà BTC sẽ chọn ra một
bộ truyền thống cho nam và một bộ hiện đại cho nữ? Tuy vậy, ý kiến này
đã bị dập tắt ngay, Thứ trưởng Vương Duy Biên phủ nhận trường hợp chọn
lựa trang phục Nhà nước “cọc cạch” như vậy. Hơn thế, theo quan điểm cá
nhân, nhà sử học Dương Trung Quốc lại tán thành đề thi “mở” của cuộc
tuyển chọn mẫu trang phục Nhà nước, bởi nhìn sang các nước ở châu Á
như Campuchia, Nhật Bản, bộ lễ phục của họ không bó hẹp trong 1 bộ lễ
phục duy nhất mà luôn có tới có tới hai mẫu khác nhau. Vậy ở Việt Nam,
trong những dịp lễ trọng đại của dân tộc nên có một bộ trang phục dành
cho nam và nữ theo hướng truyền thống, còn trong các nghi lễ ngoại giao
nên có một bộ trang phục dành cho nam và nữ theo hướng hiện đại. Chính
vì vậy, cuộc phát động này đã làm nảy sinh tranh luận về chọn một bộ
trang phục đi theo hướng hiện đại hoặc truyền thống hay hai bộ trang
phục đi theo cả hai hướng này.
Đứng về phương diện lý luận, các cuộc tranh cãi về lễ phục Nhà nước sẽ
khó khép lại nếu thiếu đi những bộ trang phục được hiện thực hóa từ ý
tưởng sáng tạo của các nhà thiết kế. Cái khó chính là việc tạo ra các
sản phẩm thời trang đảm bảo 4 tiêu chí như đề bài ra. Chỉ khi vòng chung
khảo của cuộc thi được tổ chức, các nhà nghiên cứu văn hóa và sử học
mới đủ căn cứ để bình chọn và tìm ra các mẫu thiết kế trở thành lễ phục
Nhà nước.
Cuộc tuyển chọn thiết kế Lễ phục Nhà nước
do Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm phát động nhằm tìm ra bộ lễ phục
sử dụng trong các hoạt động quốc gia và quốc tế, nhằm tôn vinh, thể
hiện ý thức tự hào dân tộc và giữ gìn bản sắc văn hóa Việt Nam, khẳng
định vị thế độc lập của một quốc gia có nền văn hiến lâu đời. Bài dự thi
gửi về Phòng Triển lãm-Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, số 38 Cao
Bá Quát từ ngày 1-10 đến 5-10.
Theo: ANTĐ