Bí ẩn ngọc trai ngàn năm (Kỳ 1).
Đã từ lâu, ngọc trai được
biết đến như là “nữ hoàng của các loại đá quý” – một viên ngọc có truyền
thuyết và sức hấp dẫn vượt xa so với những gì mà chúng ta tưởng tượng.
Trong lịch sử, một chuỗi ngọc trai tự nhiên được so sánh với
một kho báu khổng lồ, có giá trị vô song. Theo ghi chép của nhà sử học,
trong thời kỳ đỉnh cao của loại đá quý này, Hoàng đế La Mã Vitellius
chỉ cần bán một bên hoa tai bằng ngọc trai của mẹ mình là có đủ chi phí
để tiến hành một chiến dịch quân sự quy mô lớn.
Trong thần thoại Hy Lạp, Nữ thần Aphrodite được cho là sinh ra từ
loài trai. Khi nàng sinh ra từ biển khơi, những giọt nước rơi ra từ
người nàng tạo thành viên ngọc trai.
Câu chuyện này được khắc họa lại qua nhiều tác phẩm văn học và nghệ
thuật, trong đó có bức tranh nổi tiếng Birth of Venus của Sandro
Botticelli năm 1840.
Bức tranh nổi tiếng Birth of Venus của Sandro Botticelli (1840)
Ở phương Đông, mỗi hạt ngọc trai là một báu vật. Văn bản sớm nhất nói
về ngọc trai ghi rằng trong thời Trụ Vương, khoảng thế kỷ 23 trước công
nguyên, có một vua chư hầu dâng cống “một chuỗi hạt ngọc trai không
được thật tròn”. Nước Giao Chỉ trong thời Bắc thuộc cũng phải giữ lệ
cống nạp này. Sách xưa viết rằng dân ta đã phải “lên rừng tìm ngà voi,
xuống bể mò ngọc trai” hết sức cơ khổ. Thời đó, chỉ có trai nước mặn
Mytilus sống nơi đáy biển sâu mới cho các hạt tròn trĩnh!
Ngọc trai trong tự nhiên tạo ra do những điều kiện tình cờ (gần như là một “tai
nạn”) khi có hạt cát, ký sinh trùng hoặc chất hữu cơ chui vào bên trong
khi con trai hé vỏ ra ăn hoặc hô hấp. Bị kích thích bởi vật lạ này, con
trai liên tục phản ứng bằng cách tiết ra xà cừ bao bọc lấy tác nhân xâm
nhập nhằm tự bảo vệ mình. Quá trình này lặp đi lặp lại nhiều năm, lớp xà
cừ dày lên và tạo thành viên ngọc. Hình dáng viên ngọc rất ngẫu nhiên,
phần lớn là không tròn đều.
Ngọc trai tự nhiên thường không được tròn đều
Theo thống kê, chỉ có 1 trong khoảng 250,000 con trai sẽ tạo được
ngọc trai nhưng 90% trong số này là những viên ngọc dưới 1,75mm, chỉ có
0,5% của các ngọc trai tự nhiên lớn hơn 6mm. Trung bình, một con trai
mất 5 năm để hình thành một viên ngọc nhỏ 3mm trong tự nhiên.
Ngọc trai tự nhiên sau khi tách khỏi vỏ
Thêm vào đó, quá trình khai thác ngọc trai tự nhiên dưới đáy đại
dương vô cùng gian khổ, với những phương tiện vô cùng thô sơ, có khi
phải trả giá bằng cả mạng người.
Quá trình khai thác ngọc trai thời xưa
Vì sự quý giá như vậy, thời xa xưa, chỉ có tầng lớp vua chúa, quí tộc
mới có thể sở hữu và được phép mang trên mình những viên ngọc trai lấy
từ lòng biển.
Đón xem: Bí ẩn ngọc trai ngàn năm (Kỳ 2)
Theo: 24h