Không ở nơi nào trên đất nước này, đá ong gắn kết với con người sâu đậm như vùng Hà Tây cũ (xưa quen gọi đất Xứ Đoài), nay là ngoại thành Hà Nội.
Đá ong tạo ra nhiều công trình kiến trúc độc đáo.
Văn Hải
Đá ong có thể tìm thấy bất kỳ đâu trong vườn nhà, ruộng đồng, đồi núi… ở mạn các huyện Thạch Thất, Sơn Tây, Ba Vì. Đá ong đã trở thành một chất liệu xây dựng quen thuộc của người dân Hà Tây suốt nhiều thế kỷ qua.
Đá ong để lát đường, xây bờ rào, xây tường nhà, chân móng, tường, bậc thềm đình, chùa… Rồi đá ong còn để sáng tạo ra các tác phẩm nghệ thuật) độc đáo. Cho đến khi con người ta từ giã cõi đời, đá ong lại được dùng để xây mộ phần.
Tại những ngôi làng cổ như Đường Lâm ( Sơn Tây), Cốc Thôn ( Ba Vì) hay Thạch Xá, Yên Thái (Thạch Thất)… hiện vẫn còn rất nhiều ngôi nhà cổ có tuổi đời hàng trăm năm, rộng 5 gian với tường, móng xây bằng đá ong, mái lợp ngói ta (dân vẫn quen gọi là ngói mũi). Trải qua thời gian, kèo, cột, xà nhà đã bị phai mầu, hoen ố. Nhưng bức tường nhà, nền móng màu vàng thổ mặc nhiên ngấm bao nắng mưa mà vẫn không phai mầu.
Ngôi nhà hai tầng hiện đại được xây bằng đá ong ở vùng đất Thạch Thất
|
Các thợ chẻ đá để gia công thành viên gạch phục vụ cho xây nhà
|
Những lớp đá ong trầm tích đã lặng lẽ nằm sâu dưới lòng đất hàng nghìn năm. Để rồi khi bàn tay người khẽ vén ra, kỳ công đục đẽo, từng hòn, từng viên bỗng hiện lên đẹp lạ kỳ, đá ong xù xì, thô ráp trở nên có hình hài vuông thành sắc cạnh. Và cứ thế, ở xã Bình Yên, huyện Thạch Thất nghề làm đá ong và chế tác các tác phẩm nghệ thuật đã trở thành nghề mưu sinh và sáng tạo hết sức đặc biệt. Con đường chạy liên xã qua Bình Yên dài hơn 5 km, chúng tôi đã đếm được sơ sơ trên 100 xưởng nghề với những lao động làm công việc liên quan đến đá ong.
“Tuy vất vả nhưng thu nhập của nghề xây dựng từ vật liệu đá ong khá ổn định. Với 1 thợ xây chính có thể được trả 400 ngàn/ ngày công. Còn thợ phụ chẻ đá, khuân vác… thì theo tay nghề và thời gian làm việc cũng không dưới 200 ngàn/ngày. Xây nhà đá ong đòi hỏi sự kỳ công hơn rất nhiều so với xây gạch hay đổ bê tông cốt thép", một anh thợ có tay nghề hơn 20 năm ở Bình Yên cho chúng tôi biết.
Một ngôi nhà giả cổ với mái ngón, vách tre và bức tường hiên bằng đá ong
|
Một chiếc giếng được xây bằng đá ong
Theo: thanhnien.vn