Cửu Đỉnh nhà Nguyễn
là chín cái đỉnh bằng đồng đặt ở trước sân Thế miếu trong Hoàng thành
Huế, được vua Minh Mạng ra lệnh đúc vào năm 1835 và khánh thành năm
1837. Trên mỗi đỉnh có chạm khắc 17 bức họa gồm các chủ đề về vũ trụ,
núi sông, chim thú, sản vật, vũ khí... tập hợp thành bức tranh toàn cảnh
của đất nước Việt Nam thống nhất thời nhà Nguyễn. Trong đó, có 7 bức
họa tái hiện hình ảnh các loại chiến thuyền chủ yếu của nhà Nguyễn.
Đa Sách Thuyền (nghĩa là
thuyền có nhiều dây) là loại thuyền ba cột buồm kiểu phương Tây, thường
trang bị súng lớn. Loại thuyền này dùng đi theo sông lớn, đi biển dài
ngày và có khả năng đi xa, vượt cả đại dương. Đa Sách Thuyền thể hiện
trình độ cao về kỹ thuật đóng thuyền buồm của Việt Nam dưới thời nhà Nguyễn.
Lâu Thuyền là một loại
thuyền lớn đóng bằng gỗ tốt có tầng lầu rất đẹp, thường chỉ được dùng
cho nhà vua và hoàng gia, các quan đại thần và binh sĩ hộ giá đi lại
trên sông Hương hoặc xa lắm cũng chỉ ra đến vùng Quảng Trị, Quảng Bình
hoặc vào Quảng Nam. Đây là một trong các thành tựu nổi bật nhất của ngành đóng tàu thuyền dưới thời nhà Nguyễn ở thế kỷ 19.
Ô Thuyền là loại thuyền đi
biển sơn màu đen, cánh buồm cũng đen, có 12 tay chèo. Loại thuyền này
vừa có buồm vừa có tay chèo nên tốc độ nhanh, thường trang bị cho quân
tuần tiễu dọc bờ biển.
Mông Đồng Thuyền là mẫu
thuyền có đáy nông, nhiều tay chèo, trang bị nỏ mạnh, có mái gỗ để che
tên đạn. Đây là loại thuyền chiến cơ động, thường được sử dụng ở sông
lớn và ven biển.
Hải Đạo là loại thuyền chèo
rất linh hoạt phục vụ hoạt động chiến đấu trên biển. Trong một đơn vị
thủy binh ngày trước, hải đạo được tổ chức từng nhóm hàng chục chiếc
một, khi chiến đấu thì cơ động nhanh, lúc tuần tiễu thì đi theo hàng để
tiện bề hỗ trợ cho nhau.
Đỉnh là loại thuyền thon
nhỏ, nhiều tay chèo, vừa dùng để đua trong các lễ cầu mưa, các ngày lễ
hội, vừa dùng trong chiến đấu được trang bị cho quân đội nhà Nguyễn.
Thuyền này có tốc độ rất nhanh, hoạt động thuận tiện trên tất cả các
loại hình đường thủy.
Lê Thuyền là một loại thuyền
có 6 tay chèo mỗi bên, được sản xuất khá nhiều dưới thời vua Gia Long,
Minh Mạng. Năm 1835, nhà Nguyễn đóng một chiếc thuyền dạng này cho Viện
Cơ mật để làm thuyền hộ giá khi vua đi tuần đường thủy.