|
Một họng xả nước thải
của Sonadezi ra rạch Bà Chèo
Sông Thị Vải không thể tiếp tục nhận nguồn thải
PGS. TS. Trần Hồng Thái, Phó Viện trưởng Viện Khoa học Khí
tượng Thủy văn và Môi trường cảnh báo, hiện nay toàn bộ lưu vực sông Đồng Nai
chảy qua 11 tỉnh, thành đã không còn khả năng tiếp nhận nước thải, bởi các
thông số TSS, COD, BOD, amoni, tổng nitơ và tổng phôtpho đều quá mức cho
phép. Nếu tiếp tục nhận nước thải, lưu vực sông này sẽ "chết hoàn toàn”
vì ô nhiễm.
Qua đánh giá mức độ xả thải của các loại hình sản xuất dọc
lưu vực sông Đồng Nai, nhóm nghiên cứu nhận thấy có 6 ngành nghề đang gây ô nhiễm
nghiêm trọng đến lưu vực sông. Đó là sản xuất cao su, giấy và bột giày, dệt
nhuộm, da giày – thuộc da, luyện kim và công nghiệp hóa chất. Đến nay, những
ngành nghề này đều xả lượng nước thải lớn ra sông nhưng đa số chưa được xử lý.
Chỉ tính 40 cơ sở dệt nhuộm, may mặc nằm ngoài khu công
nghiệp, trên lưu vực sông, thải tổng lượng gần 32.000m 3 /ngày đêm, có đến
85% đơn vị hệ thống xử lý nước thải chưa có hoặc có mà quá thô sơ. Các cơ sở này
chủ yếu ở TP.HCM, Bình Dương, Long An. Đó là chưa kể 103 nhà máy sản xuất cao
su trên lưu vực sông xả hơn 41.000m3 nước thải/ngày đêm ra sông và 22 cơ sở
sản xuất hóa chất ngoài khu công nghiệp xả thải trên 10.000m3 /ngày đêm nhưng
trên 80% hệ thống xử lý nước thải thô sơ hoặc chưa có.
Báo động nhất là sông Thị Vải không còn khả năng tiếp nhận
nguồn thải. Cần tuyệt đối tránh xả thải vào đoạn sông từ sau hợp lưu Suối Cả
- Sông Thị Vải dài khoảng 2km đến khu công nghiệp Mỹ Xuân và hệ thống mặt nước
kênh rạch thuộc nội thị TP. Hồ Chí Minh, TP. Biên Hòa. Duy chỉ còn vùng
thượng lưu sông Đồng Nai đến cửa xả thủy điện Trị An, từ thượng lưu sông Sài
Gòn đến hồ Dầu Tiếng có khả năng tiếp nhận nguồn thải. Các vùng còn lại chỉ
tiếp nhận ở mức trung bình đến thấp.
Nước là tài nguyên quý, hiện không chỉ có lưu vực sông
Đồng Nai đang quá tải ô nhiễm. Trong bối cảnh nguồn nước có nguy cơ cạn kiệt,
suy thoái và ô nhiễm nặng nề, các thông tin chính xác về số lượng, chất lượng
tài nguyên nước rất cần thiết để kịp thời xử lý, đồng thời làm cơ sở xây dựng
chiến lược, sách lược bảo vệ và quy hoạch khai thác, sử dụng. Tại buổi làm
việc với Trung tâm Quy hoạch & Điều tra tài nguyên nước ngày 10-4, Thứ
trưởng Bộ TN&MT Nguyễn Thái Lai khẳng định từ nay đến cuối năm, định mức
hệ thống quan trắc tài nguyên nước quốc gia sẽ hoàn thiện.
Tạo kỷ cương sản xuất bền vững
Dựa trên 3 tiêu chí: vùng tiếp nhận nguồn thải là loại
hình công nghệ, tiềm năng gây ô nhiễm và đặc điểm nguồn thải, nhóm nghiên cứu
đã đề xuất cần tạm cấm, hạn chế các cơ sở sản xuất trên lưu vực sông Đồng Nai.
"Chúng tôi kiến nghị, tạm thời hạn chế các dự án mở mới quy mô nhỏ đối
với sản xuất bột giấy, hóa chất cơ bản, dệt nhuộm, xi mạ. Riêng chế biến mủ
cao su, cần cấm các dự án sử dụng công nghiệp cũ”, ông Trần Hồng Thái đề xuất.
Cụ thể theo đề xuất, không cơ sở nào nằm ngoài khu, cụm
công nghiệp (248 cơ sở) được tiếp tục sản xuất bình thường, hạn chế hoặc tạm dừng
sản xuất. Toàn bộ 171 làng nghề, làng có nghề đều phải hạn chế hoạt động, lưu
ý các vấn đề môi trường phát sinh. TP. Hồ Chí Minh dẫn đầu danh sách này với
59 làng nghề cần hạn chế đầu tư.
Trong số 101 khu, cụm công nghiệp nằm trong danh sách
thanh tra bảo vệ môi trường năm 2010, chỉ 8 khu, cụm công nghiệp được sản
xuất bình thường. Tỉnh Đồng Nai được đánh giá cao nhất với 5 khu "an
toàn”, song tỉnh này nằm chung danh sách với Bình Dương và TP. Hồ Chí Minh vì
có nhiều khu, cụm công nghiệp cần lưu ý hoạt động.
Khi nghiên cứu này được đưa ra, nhiều địa phương lo ngại
việc hạn chế hoạt động sản xuất sẽ ảnh hưởng đến phát triển kinh tế. Tuy
nhiên ở góc độ quản lý môi trường, các nhà khoa học đề nghị "cứu sông
khẩn cấp”, bởi rất khó trông chờ vào lời hứa bảo vệ môi trường của doanh
nghiệp. Trước mắt cần mạnh dạn tạm thời cấm, hoặc hạn chế nhiều ngành nghề
đang gây ô nhiễm lớn hiện nay, dần dần sẽ tạo được kỷ cương sản xuất bền vững.
Theo đại đoàn kết
|